سیستم تعادلی بدن یک سیستم بیولوژیکی است که به انسان کمک می کند تا موقعیت مکانی خود را به خوبی تشخیص داده و حفظ کند. حفظ تعادل طبیعی بدن به هماهنگی عملکرد ارگان های مختلف با یکدیگر بستگی دارد. برای مثال، برای حفظ تعادل بدن لازم است حواس پنجگانه از جمله شنوایی، بینایی و لامسه با یکدیگر هماهنگ عمل کنند. علاوه بر این، حرکت عضلات بدن و ماهیچه ها نیز باید با دیگر ارگان ها هماهنگ باشد. هر گاه در عملکرد یکی از این ارگان ها اختلالی ایجاد شود، ممکن است عدم تعادل به وجود آید.
به طور کلی، تعادل بدن انسان حاصل یک تعامل پیچیده بین سیستم عصبی و سیستم اسکلتی عضلانی خواهد بود. اهمیت این مساله، به طور خاص، در مورد تعادل در ورزش احساس می شود. عوامل متعددی می توانند عدم تعادل در بدن را ایجاد کنند که از جمله آن ها می توان به عوارض مصرف برخی داروها و یا اختلالاتی مانند سکته مغزی اشاره کرد.
آنچه در این مقاله می خوانید
حفظ تعادل بدن چگونه انجام می گیرد؟
علت عدم تعادل بدن چیست؟
برای تشخیص علت عدم تعادل بدن چه باید کرد؟
برای درمان عدم تعادل بدن چه باید کرد؟
بهترین مرکز تخصصی درمان عدم تعادل در تهران
تعادل بدن در اثر هماهنگی فعالیت و عملکرد همه ارگان های بدن برقرار می شود. به طور خاص، برای حفظ تعادل لازم است سیستم عصبی، سیستم اسکلتی عضلانی و دیگر قسمت های بدن با یکدیگر هماهنگ عمل کنند. بروز اختلال در عملکرد هر یک از این ارگان ها، می تواند منجر به ایجاد عدم تعادل و سرگیجه شود.
گوش های داخلی، جهت حرکت رو به جلو یا عقب، حرکت پهلو به پهلو، چرخش و حرکات بالا و پایین را کنترل می کنند. چشم ها جهت حرکت را مشاهده می کنند. گیرنده های پوستی در پاها و نشیمنگاه باعث می شوند تا قسمتی از بدن به عنوان تکیه گاه بر روی زمین قرار گیرد. گیرنده های حسی موجود در ماهیچه ها و مفاصل، درباره نحوه حرکت قسمت های مختلف بدن هشدار می دهند. سیستم عصبی مرکزی شامل مغز و نخاع نیز تمامی اطلاعات مرتبط با این چهار سیستم را پردازش خواهد کرد. در اصل، هماهنگی تمامی حرکات، توسط سیستم عصبی انجام گرفته و در نهایت منجر به حفظ تعادل بدن خواهد شد.
عدم تعادل به دلایل مختلفی می تواند ایجاد شود. اصلی ترین عاملی که می توان برای از دست دادن تعادل به آن اشاره کرد، سرگیجه است. سرگیجه را می توان یک نشانه عمومی برای عمده اختلالات جسمی و ذهنی دانست. برای مثال، افرادی که دچار سکته مغزی می شوند و یا برخی داروهای خاص را مصرف می کنند، ممکن است به سرگیجه دچار شوند. علاوه بر این، بیمارانی که به اختلالات گوش داخلی مبتلا شده اند، بیش از دیگران در معرض احساس گیجی و سرگیجه قرار دارند. این نکته را در نظر داشته باشید که گوش داخلی و سلامت آن نیز نقش بسزایی در حفظ تعادل بدن خواهد داشت.
بیماری منییر اختلال دیگری است که می تواند عدم تعادل و سرگیجه را به همراه داشته باشد. این بیماری در مراحل حادتر می تواند کم شنوایی را در پی داشته باشد.
آسیب های نخاعی را نیز می توان علت عدم تعادل در برخی افراد دانست. گاهی در اثر وارد شدن ضربه به نخاع یا قطع نخاع، ارسال سیگنال های عصبی به مغز دشوارتر و یا غیر ممکن خواهد شد. این مساله، حفظ تعادل و حرکت را دشوارتر می سازد.
ابتلا به برخی بیماری های عصبی یا اسکلتی عضلانی از جمله مولتیپل اسکلروزیس و پارکینسون نیز می تواند عدم تعادل را در پی داشته باشد.
برای افرادی که به سردردهای عصبی شدید دچار می شوند، اختلالات بینایی اجتناب ناپذیر خواهد بود. برای مثال، میگرن یکی از بیماری هایی است که سردردهای شدید همراه با حالت تهوع و اختلال بینایی را در پی دارد. حتی گاهی میگرن می تواند بر سطح شنوایی افراد نیز تاثیرگذار باشد. سردردهایی که از نوع میگرن دهلیزی هستند و بر سیستم دهلیزی اثر می گذارند، می توانند تعادل بدن را تحت تاثیر قرار دهند.
یکی دیگر از فاکتورهایی که می تواند علت عدم تعادل به حساب آید، افزایش سن است. در واقع، در برخی افراد افزایش سن می تواند باعث به هم خوردن تعادل بدن شود. البته این مساله تا حد زیادی به سبک زندگی و سطح سلامتی افراد بستگی خواهد داشت.
مراحل تشخیص علت عدم تعادل با بررسی سابقه پزشکی بیمار آغاز می شود. در واقع، پزشک متخصص پس از انجام بررسی های اولیه و معاینات فیزیکی، درباره سابقه پزشکی بیمار نیز سوالاتی می پرسد.
پس از آن، لازم است بیمار برخی از آزمایشات سرگیجه و تعادل و تست های تشخیص را انجام دهد. برای مثال، تست های تعادل، آزمایش خون برای تشخیص وجود عفونت و همچنین بررسی برخی آسیب های موثر بر نحوه حرکت، از جمله آزمایش های تشخیصی به حساب می آیند. عکسبرداری با اشعه ایکس نیز برای بررسی استخوان های شکسته و آسیب دیده الزامی خواهد بود.
انواع تعادل شامل تعادل ذهنی و جسمی به هماهنگی عملکرد ارگان های مختلف بدن بستگی دارد. برای ایجاد تعادل همه جانبه در بدن لازم است سیستم عصبی، سیستم گردش خون، سیستم اسکلتی عضلانی و دیگر سیستم های حیاتی بدن به طور هماهنگ با یکدیگر فعالیت داشته باشند. بنابراین به منظور درمان عدم تعادل بدن لازم است ابتدا علت دقیق عدم تعادل و سرگیجه تشخیص داده شود. در نهایت، با از بین بردن عامل ایجاد سرگیجه و درمان آن می توان وضعیت حرکتی و تعادل بدن را بهبود بخشید.
دارو درمانی، استفاده از روش توانبخشی تعادل، انجام فیزیوتراپی و دنبال کردن برخی تمرینات خانگی، می تواند درمان عدم تعادل را ساده تر کند. برای انجام توانبخشی تعادل و همچنین فیزیوتراپی بهتر است پزشک معالج از تمریناتی استفاده کند که برای بیمار بی خطر هستند. برای مثال، فردی که به سرگیجه مبتلا است باید به دنبال انجام تمرین هایی باشد که از ایجاد سرگیجه شدید و مکرر جلوگیری به عمل آورد.
کلینیک تخصصی گوش تهران یکی از بهترین کلینیک هایی است که زمینه درمان انواع مشکلات مرتبط با گوش را فراهم نموده است. با توجه به اینکه بخشی از مشکلات عدم تعادل و سرگیجه در افراد، از اختلالات گوش داخلی ناشی می شوند، بنابراین افراد می توانند برای بررسی و ارزیابی سلامت گوش خود به کلینیک گوش تهران مراجعه نمایند.
کلینیک تخصصی گوش تهران امکانات لازم برای درمان عدم تعادل را نیز در اختیار بیماران قرار می دهد. توانبخشی تعادل یکی از بهترین و موثرترین روش های بهبود تعادل بدن است که زیر نظر متخصصان کلینیک گوش تهران قابل انجام خواهد بود.
منابع:
https://www.medicinenet.com/balance/definition.htm
https://www.medicalnewstoday.com/articles/balance-problems#when-to-see-a-doctor
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/balance-problems/symptoms-causes/syc-20350474
