دستگاههای کمک شنوایی ابزارهایی پیشرفته هستند که میتوانند کیفیت زندگی افراد مبتلا به اختلال شنوایی را بهطور چشمگیری بهبود بخشند. زمانی که سلولهای مویی گوش داخلی که مسئول تبدیل امواج صوتی به سیگنالهای عصبی هستند، دچار آسیب شوند—چه بهدلیل پیری، قرارگیری طولانی مدت در معرض سر و صداهای بلند، عوارض بیماری یا مصرف برخی داروها—شنوایی فرد کاهش مییابد.
در شرایطی که تستهای شنوایی نشاندهنده کاهش عملکرد شنوایی باشد و درمانهای دارویی یا جراحی نتوانند این مشکل را رفع کنند، استفاده از سمعک به عنوان یک راهکار مکمل توصیه میشود. لازم به ذکر است که در مواردی که آسیب به گوش داخلی آنچنان شدید باشد که حتی صدای بلند نیز به سیگنالهای قابل فهم تبدیل نشود، کاربرد این دستگاهها محدود یا بیاثر خواهد بود.
سمعک، دستگاهی الکترواکوستیک است که با هدف بهبود شنوایی افراد کمشنوا طراحی شده است! این دستگاه تقویت شنوایی کوچک و پیشرفته، با استفاده از میکروفون، صداهای محیطی را دریافت و به سیگنالهای الکتریکی تبدیل میکند؛ سپس، توسط مدار پردازنده، این سیگنالها تقویت شده و از طریق رسیور به امواج صوتی قابل شنیدن برای کاربر تبدیل میشوند. در مدل های جدید سمعک، امکان دسترسی به قابلیتهای هوشمندانه مانند اتصال بلوتوث، تنظیمات خودکار و فیلترهای پیشرفته برای حذف نویز محیطی فراهم شده است، که میتواند تجربه شنیداری را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.
با وجود اینکه این دستگاههای تقویت شنوایی در انواع مختلفی از نظر قیمت، اندازه، ویژگیها و شیوه قرارگیری در گوش موجود هستند، اما تنها حدود 20 درصد از افرادی که به این وسیله نیاز دارند، از آن استفاده میکنند. این در حالی است که تحقیقات نشان دادهاند استفاده منظم از سمعک میتواند خطر مرگ زودهنگام را تا 24 درصد کاهش دهد! بنابراین، توجه به سلامت شنوایی و استفاده بهینه از این تجهیزات شنوایی میتواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد.
سمعکها با تقویت صدا از طریق یک سیستم سه بخشی کار میکنند؛ این سه قسمت عبارتند از میکروفون، تقویت کننده صدا و گیرنده صدا. میکروفن صدا را دریافت کرده و آن را به سیگنال دیجیتالی تبدیل میکند. تقویت کننده که قدرت سیگنال دیجیتال را افزایش میدهد. گیرنده که صدای تقویت شده را در گوش تولید میکند.
میکروفونها و گیرندهها مبدل هستند، به این معنی که انرژی را از شکلی به شکل دیگر تبدیل میکنند؛ میکروفون انرژی صوتی (صدا) را جمع کرده و به سیگنال الکتریکی تبدیل میکند. گیرنده سیگنالهای الکتریکی را از تقویت کننده جمع میکند و آنها را دوباره به انرژی صوتی (صدا) تبدیل میکند. تقویت کننده که بین میکروفون و گیرنده قرار دارد، دامنه سیگنال ارائه شده توسط میکروفن را قبل از انتقال به گیرنده افزایش میدهد، که آن را به گوش داخلی میفرستد.
به طور کلی عملکرد سمعکها بر پایه سه بخش اصلی استوار است:
میکروفون و گیرنده در واقع نقش مبدلهای انرژی را ایفا میکنند؛ میکروفون انرژی صوتی را به انرژی الکتریکی تبدیل کرده و گیرنده این فرآیند را معکوس میکند تا صدایی شفاف و قابل درک تولید شود. به همین دلیل، بهبود کارایی تقویتکننده و کاهش نویزهای ناخواسته از موارد حیاتی در عملکرد یک سمعک محسوب میشود.
۱. سمعکهای آنالوگ
در این دسته، امواج صوتی به سیگنالهای الکتریکی تبدیل شده و سپس تقویت میشوند.
۲. سمعکهای دیجیتال
در دستگاههای دیجیتال، ابتدا امواج صوتی به کدهای عددی شبیه به باینری تبدیل میشوند.
انتخاب سمعک مناسب تنها به نوع فناوری بستگی ندارد بلکه ویژگیهای اضافی آن نیز در بهبود تجربه شنیداری نقش دارند:
استفاده منظم از دستگاههای کمک شنوایی میتواند اثرات مثبتی در زندگی فرد به همراه داشته باشد، چرا که با تقویت صداها، فرد قادر میشود به شکلی بهتر با محیط اطراف و دیگران ارتباط برقرار کند و از بروز احساس انزوای ناشی از ناتوانی در دریافت کامل صداها جلوگیری نماید؛ علاوه بر این، با توجه به اینکه کاهش شنوایی ممکن است باعث عدم آگاهی از تغییرات محیطی شده و خطر حوادثی مانند سقوط را افزایش دهد، استفاده از سمعک میتواند در پیشگیری از این حوادث موثر باشد و نهایتاً بهبود عملکرد شنوایی تأثیر مستقیمی بر ارتقای کیفیت زندگی در زمینههای روابط اجتماعی، عملکرد شغلی و حتی تعادل فرد داشته باشد.
منبع: کلینیک گوش تهران | tehranearclinic
