با پیشرفت صنعت به ویژه صنعت ساختمان یکی از ماشینآلاتی که در این امر نقش حیاتی دارند جرثقیلها هستند که عدم توجه به نکاتی چند در مورد کار با آنها میتواند خطرات زیادی به همراه داشته باشد و موجب خسارات مالی و جانی سنگینی شود که این خطرات شامل برخورد، تماس با خطوط برق، واژگونی، جدا شدن بازوی خرپاها، باز کردن بازوی مشبک، سقوط اجسام و ... میباشد. در ادامه تعدادی از نکات ایمنی کار با جرثقیل آورده شده است:
1) جرثقیل باید مجوز سلامت داشته باشد که پس از کنترل کلیه بخشها برای مدت معین صادر میشود.
2) قبل از شروع کار با جرثقیل از نشتی روغن، سالم بودن سیم بکسلها، کلیدهای قطع کننده و ترمز ها مطمئن شوید.
3) در هوای طوفانی یا بادهای شدید کار را متوقف کنید.
4) قبل از شروع به کار با جرثقیل باید کلیه حفاظها و پانلها در جای خود قرار گیرند.
5) راننده باید پیش از حرکت دادن جرثقیل به جلو، طرفین و پشت سر را هم نگاه کرده و هنگامی که نزدیک سایر تجهیزات و ساختمانها کار میکند دائما مراقب عابران پیاده باشد کلیه دستگاههای بالابرنده باید مجهز به بوق خودکار دنده عقب باشند.
6) قبل از اقدام به اتصال یا جدا کردن گیره تجهیزات یدک کش، ابتدا باید جرثقیل متوقف شده و دنده خلاص گردیده و ترمزها تست شوند.
7) جایی که شرایط محیطی منطقه کار ایجاب میکند یک نفر راهنما یا پرچمدار باید در محل گمارده شود.
8) در ماشینهایی که جرثقیلهای بازویی یا دکلدار روی آنها نصب شده باید محدودیت ظرفیت بارگیری و شرایط استفاده از جرثقیل در نظر گرفته شود.
9) راننده نباید قبل از اطلاع کلیه افراد، بار را بالا ببرد.
10) هنگام کار جرثقیل به شعاع کار در اطراف ماشین باید تابلوهای هشدار دهنده نصب گردد.
11) هنگام بارگیری یک وسیله نقلیه راننده جرثقیل هرگز نباید:
الف) پیش از اطمینان از اطلاع راننده وسیله نقلیه را شروع کرد
ب) بار را بالای سر کارگران تاب دهد
ج) قبل از پائین آوردن بار آن را تخلیه نماید
د) دستگاه را ترک کند در حالی که سیستمPTO(سیستم هیدرولیک) فعال باشد
ه) بار سنگین بر روی زمین بکشد
12) بخشهای مختلف و وسائل انتقال بار به نحوی انتخاب شود که استقامت کافی را داشته باشد.
13) بر روی هر جرثقیل باید پلاک مشخصات فنی حاوی اطلاعات زیر باشد:
الف) نام کارخانه سازنده
ب) تاریخ ساخت
ج) شماره سریال
د) استاندارد
ه) حداکثر ظرفیت مجاز
14) کلیه جرثقیلها جهت کنترل فاصله بین هوک تا سر بوم باید مجهز به micro switch باشند.
15) تمام چرخ دندهها و سایر قسمتهای انتقال دهنده باید دارای حفاظ و پوشش مناسب باشند.
16) کلیه جرثقیلها باید دارای دفترچه راهنمای مشخصات فنی ساخت و نحوه بهرهبرداری و چگونگی تعمیر و نگهداری و دفترچه بازرسیهای ضروری باشد.
17) مقادیر بار مجاز جرثقیل ها باید به طور واضح روی هر سمت جرثقیل علامت گذاری شود به طوری که اپراتورها به راحتی بتوانند آن را بخوانند.
18) قلابها، طنابها، زنجیرها، ترمزها و تمامی اتصالات مکانیزم هدایت باید به طور روزانه از نظر خرابی و فرسایش بیش از حد بازرسی شوند.
19) اگر از علائم هدایت دستی استفاده میشود این علائم باید استاندارد بوده و کلیه اپراتورها و ریگرها نحوه کاربرد آن ها را یاد گرفته باشند.
20) وایرهای حمل بار نباید گریس کاری شوند در صورتی که سیم بکسل با توجه به مغز سیم بکسل از گریس مخصوص مثلا فلزی یا کلسیمی یا پتاسیمی استفاده میشود.
21) هر گاه وزن بار نزدیک به حداکثر ظرفیت مجاز بالابر باشد اپراتور باید با بالا بردن بار به اندازه چند اینچ از سطح زمین و اعمال ترمزها آنها را آزمایش نمائید.
22) وقتی قلاب در پائینترین موقعیت خود قرار دارد حداقل باید دو دور سیم بکسل روی قرقره باقی بماند.
23) انتهای سیم بکسل باید به طور ایمن و مطمئن به وسیله دو گیره با زاویه مخالف یا پیچ مخصوص که توسط کارخانه سازنده جرثقیل یا سیم بکسل تایید شده باشد به قرقره متصل شود.
24) قلاب جرثقیلها را باید به چفت فنری (شیطانک) مجهز باشد.
25) صحت عملکرد میکرو سوئیچها باید به وسیله آزمایش با قلاب بدون بار تعیین گردد.
26) یک دستگاه کپسول اطفاء حریق از نوع پودر خشک یا سایر انواع مناسب باید در کابین کنترل یا سایر نقاط مناسب بر روی جرثقیل نصب گردد.
27) سیم بکسل تنشی و کششی جرثقیل در صورت افزایش طول یا کاهش قطر بیش از حد استاندارد باید تعویض شود.
28) در هنگام کار جرثقیلها بر روی زمینهای سست، نرم و یا بر روی سطوح لغزنده (آسفالت، سیمان و ...) حتما از تخته چوبی در زیر جک های جرثقیل استفاده شود به نحوی که ابعاد تخته از هر سمت حدود 25 سانتیمتر بزرگتر از ابعاد صفحه جکها باشد.
29) محل استقرار جرثقیلها کاملا مسطح و دور از شیب و پرتگاه و یا خاکریز باشد.
30) گیج یا Level فشار روغن هیدرولیک و هم چنین وضعیت نشتی روغن در جکها، موتور و یا مخازن هیدرولیک به صورت روزانه کنترل شود.
31) طول سیم بکسل بلندکننده بار باید طوری در نظر گرفته شود که زاویه بین دو شاخه سیک بکسل در داخل قلاب از 90 درجه بیشتر نباشد.
32) کار مشترک دو جرثقیل برای بلندکردن بار بایستی با اجازه سرپرست قسمت و با نظارت مسئول ایمنی باشد.
33) راننده نباید فراموش کند که ابتدا بار را به مقدار 20 سانتیمتر از زمین بلند کرده و بعد از اطمینان ترمزها بار را بالا برده و جابجا نماید.
34) راننده باید به محض شنیدن استوپ از طرف هر کسی کا باشد دستگاه را متوقف کند.
35) بارهای مختلف از نظر سایز باید به طور جداگانه حمل شوند و در زمان جابجایی، بار تا حد امکان به زمین نزدیک شود.
36) هنگام سوختگیری موتور جرثقیل را خاموش کند و مطمئن شود که سیگار یا شعله بازی در فاصله حدود هشت متری از ناحیه سوختگیری روشن نباشد.
37) موادی مانند بنزین، اسید، سودسوزآور و حلالهای پاک کننده که بخارات سمی و آتشگیر منتشر میکنند را در کابین انبار نکند این گونه مواد را در ظروف سربسته و در مکان ایمن نگهداری کند.
38) در زمانی که سرعت باد بیش از 10 متر بر ثانیه میباشد کار باد متوقف شود.
