پس از جراحی رینوپلاستی، تمیز کردن داخل بینی با دقت و ملایمت، کلید بهبودی سریع و ایمن است. برای این کار، از سرم شستشوی نرمال سالین و سرنگ بدون سوزن یا اسپری آماده استفاده کنید تا بهآرامی داخل بینی را شستشو دهید. سپس، با گوش پاککن آغشته به پماد تجویز شده (مثل پماد ویتامین A+D)، ورودی بینی را مرطوب کنید. از فین کردن، فرو بردن اشیا به عمق بینی یا استفاده از آب غیر استریل جدا خودداری کنید. این روش ساده اما دقیق، به حفظ تنفس بعد از عمل بینی و جلوگیری از عفونت کمک میکند (منبع: کلینیک جراحی زیبایی تهران | tehransurgeryclinic).
برای تمیز کردن ایمن و مؤثر بینی پس از رینوپلاستی، داشتن ابزار مناسب ضروری است؛ آمادهسازی این تجهیزات قبل از شروع، به شما آرامش خاطر میدهد و روند مراقبت را سادهتر میکند. در ادامه، ابزارهای لازم را بهطور کامل توضیح میدهیم. دکتر علیرضا حسینی، جراح پلاستیک با ۱۵ سال تجربه، میگوید: «انتخاب ابزار مناسب و استریل، نیمی از موفقیت در مراقبتهای پس از جراحی بینی است.»
سرم نرمال سالین (محلول نمکی ۰٫۹٪) یک مایع استریل و ایمن است که برای شستشوی بینی طراحی شده است. این سرم با تعادل نمکی مشابه بدن، از تحریک مخاط بینی جلوگیری میکند و به حل کردن لختهها و ترشحات خشکشده کمک میکند. سرمهای آماده در داروخانهها بهصورت بطری یا اسپریهای کوچک در دسترس هستند. اگر از سرمهای بطری استفاده میکنید، حتما از سرنگ بدون سوزن برای تزریق ملایم آن به بینی استفاده کنید.
سرنگهای ۵ یا ۱۰ میلیلیتری بدون سوزن برای شستشوی بینی بسیار کاربردی هستند؛ این ابزار به شما امکان میدهد مقدار دقیق و کنترلشدهای از سرم را وارد بینی کنید. اسپریهای آماده بینی نیز گزینهای راحت برای افرادی هستند که نمیخواهند با سرنگ کار کنند. نکته کلیدی: سرنگ یا اسپری باید کاملا استریل باشد و پس از هر بار استفاده، بهخوبی شسته و خشک شود.
گوش پاککن برای تمیز کردن لبههای ورودی بینی و اعمال پماد بسیار مفید است، اما باید با نهایت دقت استفاده شود. هرگز گوش پاککن را به عمق بینی فرو نبرید، زیرا ممکن است به بافتهای حساس آسیب بزنید یا لختههای مفید را که برای بهبودی لازم هستند، جدا کنید.
پمادهای تجویز شده، مانند پمادهای حاوی ویتامین A+D یا آنتیبیوتیک، به مرطوب نگه داشتن داخل بینی و جلوگیری از تشکیل لختههای خشک کمک میکنند؛ این پمادها همچنین از عفونتهای احتمالی پیشگیری میکنند. همیشه طبق دستور جراح از مقدار مناسب پماد استفاده کنید و از مصرف بیش از حد آن خودداری کنید.
راهنمای گام به گام و تصویری تمیز کردن داخل بینی
تمیز کردن بینی پس از رینوپلاستی نیازمند دقت و رعایت مراحل مشخص است. این فرآیند نهتنها به بهبود تنفس بعد از عمل بینی کمک میکند، بلکه از عوارض احتمالی مانند عفونت یا خشکی بیش از حد جلوگیری میکند. در ادامه، مراحل را بهصورت ساده و دقیق توضیح میدهیم.
شستشوی بینی با سرم نرمال سالین، مهمترین بخش مراقبت پس از جراحی است. این کار به پاکسازی ترشحات، لختههای کوچک و ذرات گرد و غبار کمک میکند.
نحوه صحیح کشیدن سرم به داخل سرنگ: سرنگ را از بستهبندی استریل خارج کنید و نوک آن را در بطری سرم فرو ببرید. بهآرامی پیستون سرنگ را بکشید تا ۵ تا ۱۰ میلیلیتر سرم وارد سرنگ شود.
زاویه درست سر و نحوه ورود سرم به بینی: سر خود را کمی به جلو خم کنید (حدود ۴۵ درجه) و سرنگ را بهصورت زاویهدار (نه مستقیم به سمت بالا) به سمت سوراخ بینی هدایت کنید. سرم را بهآرامی و بدون فشار تزریق کنید. طبیعی است که سرم از سوراخ دیگر بینی یا از حلق خارج شود. اگر سرم از حلق خارج شد، آن را بهآرامی تف کنید.
مثال: فرض کنید بینی شما مانند یک لوله مسدود است؛ سرم مانند جریان ملایم آب عمل میکند که بهآرامی مسیر را باز میکند، بدون اینکه به دیوارههای لوله آسیب بزند.
پس از شستشو، ممکن است لبههای بینی خشک یا لختهدار شوند. استفاده از پماد در این مرحله ضروری است.
نحوه آغشته کردن گوش پاککن به پماد: مقدار کمی (به اندازه یک نخود) از پماد تجویز شده را روی نوک گوش پاککن بمالید.
تأکید اکید: فقط ورودی و لبههای سوراخ بینی را تمیز کنید و گوش پاککن را به عمق بینی فرو نبرید. هدف این مرحله، نرم کردن لختهها و مرطوب نگه داشتن ورودی بینی است، نه کندن لختهها با زور.
هدف: لختههای خشکشده را نرم کنید تا بهطور طبیعی با شستشوی بعدی خارج شوند.
مثال: مانند مرطوب کردن لبهای ترکخورده، پماد به بینی شما کمک میکند تا نرم و انعطافپذیر باقی بماند.
بایدها و نبایدهای طلایی در تمیز کردن بینی بعد از جراحی
رعایت نکات کلیدی در مراقبت از بینی، از عوارض احتمالی جلوگیری میکند و به بهبودی سریعتر کمک میکند. جدول زیر به شما کمک میکند تا بهراحتی این نکات را به خاطر بسپارید.
بایدها نبایدها شستشوی منظم طبق دستور جراح (معمولا روزی ۲ تا ۴ بار) فین کردن یا تخلیه بینی با فشار (مهمترین هشدار!) حفظ آرامش و ملایمت در تمام مراحل دستکاری کردن داخل بینی و کندن لختههای خون استفاده از پماد برای مرطوب نگه داشتن بینی فرو بردن هرگونه جسم خارجی (از جمله گوش پاککن) به عمق بینی استفاده از سرم نرمال سالین استریل استفاده از آب لولهکشی یا سرمهای غیر استریل
دکتر محمدی، متخصص گوش و حلق و بینی، تأکید میکند: «فین کردن در هفتههای اول پس از رینوپلاستی میتواند فشار زیادی به بخیهها وارد کند و حتی باعث جابهجایی ساختار بینی شود.»
تا چند وقت بعد از عمل باید بینی را شستشو دهم؟
شستشوی بینی معمولا تا ۴ تا ۶ هفته پس از جراحی توصیه میشود، اما این مدت ممکن است بسته به نظر جراح و وضعیت بهبودی شما متفاوت باشد. در هفتههای اول (معمولا هفته ۱ تا ۳)، شستشو ۲ تا ۴ بار در روز برای پاکسازی ترشحات و جلوگیری از عفونت ضروری است. پس از آن، با کاهش ترشحات، ممکن است جراح شما شستشو را به ۱ تا ۲ بار در روز کاهش دهد. اگر همچنان احساس خشکی یا گرفتگی دارید، شستشو را ادامه دهید، اما حتما با جراح خود مشورت کنید.
یکی از بیماران من پس از ۴ هفته همچنان احساس خشکی داشت؛ با ادامه شستشوی ملایم روزانه و استفاده از پماد، این مشکل بهتدریج برطرف شد و تنفس او بهبود یافت.
از کی میتوانم فین بکنم؟
فین کردن بینی تا حداقل ۶ هفته پس از جراحی ممنوع است، زیرا فشار ناشی از فین کردن میتواند به بخیهها و ساختار تازه شکلگرفته بینی آسیب بزند! طبق مطالعات، حدود ۸۰٪ بیماران تا پایان هفته ششم بهبود قابلتوجهی در تنفس خود احساس میکنند و نیاز به فین کردن کاهش مییابد. اگر احساس گرفتگی شدید دارید، با جراح خود مشورت کنید تا روشهای جایگزین مانند شستشوی بیشتر یا استفاده از بخور را پیشنهاد دهد.
اگر هنگام تمیز کردن، کمی خونریزی داشتم چه کار کنم؟
خونریزی خفیف در روزهای اول پس از جراحی طبیعی است، بهویژه اگر لختههای کوچک جدا شوند؛ در صورت خونریزی:
سر خود را کمی به جلو خم کنید تا خون از بینی خارج شود و به حلق نرود.
با یک دستمال تمیز، بهآرامی ورودی بینی را خشک کنید.
شستشو را متوقف کنید و ۱۰ تا ۱۵ دقیقه استراحت کنید.
اگر خونریزی شدید یا مداوم بود (بیش از چند قطره یا بیش از ۵ دقیقه)، فورا با جراح خود تماس بگیرید.
یکی از بیمارانم پس از شستشوی بیش از حد محکم، خونریزی خفیفی داشت؛ با توقف شستشو و استراحت، مشکل او در کمتر از ۱۰ دقیقه برطرف شد.
