لپتاپها از جمله مهمترین وسایل گیمینگ محسوب میشوند که در رقابت با کامپیوترهای گیمینگ بوده و هستند. اینکه کدام یک از این دو را برای بازی انتخاب کنید تا اندازه زیادی به بودجه، کارایی مورد نظر و شرایط شما بستگی دارد. با همه اینها اگر قصد خرید لپتاپ گیمینگ را دارید تا انتها با ویجیاتو همراه باشید تا با مهمترین معیارهای خرید لپتاپ گیمینگ و همینطور برخی از بهترین مدلهای موجود در بازار آشنا شوید.
لپتاپها را میتوان با معیارهای مختلفی طبقه بندی کرد ولی از نظر قیمتی در بازار جهانی لپتاپهایی با با حداکثر قیمت 1000 دلار را ارزان قیمت، لپتاپهایی با قیمت بین 1000 تا 1500 دلار را میان رده، از 1500 دلار تا 3000 دلار را بالا رده و بیش از آن را حرفهای و پرمیوم میدانند. ما در این راهنمای خرید لپتاپ گیمینگ تلاش کردهایم لپتاپهایی که در سطح میان رده طبقه بندی میشوند را معرفی کنیم ولی با توجه به وضعیت بازار ارز که نیازی به توضیح ندارد، گزینههایی را نیز که در بازار جهانی به عنوان لپتاپهای گیمینگ ارزان قیمت محسوب میشوند معرفی میکنیم تا کاربران با دست بازتری بتوانند لپتاپ مورد نظر خود را انتخاب کنند.
نکته مهم دیگر اینکه لپتاپها در بازار به انواع مختلف شامل اداری، دانشجویی، مالتی مدیا، گیمینگ و… تقسیم بندی میشوند که در این بین لپتاپهای گیمینگ گرانترین نوع لپتاپها هستند به گونهای که لپتاپهای گیمینگ ارزان قیمت نیز نسبت به دیگر لپتاپها گران قیمت محسوب میشوند.
شاید در هنگام جستجو برای خرید لپتاپ گیمینگ متوجه شده باشید که مایکروسافت و اپل نیز محصولاتی دارند که از نظر قیمتی مشابه و حتی گرانتر از یک لپتاپ گیمینگ قدرتمند هستند و شاید با پیش زمینه ذهنی که از اعتبار بالای این دو برند وجود دارد گمان کنید مثلا اگر به جای ایسوس از اپل لپتاپ گیمینگ بخرید بهتر است. در اینجا لازم است بگوییم اپل و مایکروسافت هیچ لپتاپ گیمینگی تولید نمیکنند و قیمت بالای محصولات آنها دلایل دیگری دارد که در این متن نمیگنجد.
همچنین ممکن است در لپتاپهای ساخت این دو شرکت کارتهای گرافیک خوبی مشاهده کنید مثلا لپتاپ مایکروسافت Surface Book 3 از کارت گرافیک GTX 1660 Ti Max-Q استفاده میکند که هر چند در مجموع خرید لپتاپ گیمینگ با گرافیک از نوع Max-Q را پیشنهاد نمیکنیم (که البته به ناچار در این لیست وارد شدهاند) ولی اگر کارت گرافیک این لپتاپ از نوع Max-Q نبود، باز هم Surface Book 3 به دلیل نداشتن سیستم کولینگ مناسب انتخاب مناسبی برای گیمینگ نبود. در مورد اپل نیز وجود سیستم عامل خاص macOS در محصولات اپل باعث شده عملا بازی خاصی برای آن عرضه نشود. در مجموع لپتاپهای اپل و مایکروسافت برای کارهایی همچون مالتی مدیا، کاربری روزانه، ادیت فیلم، ادیت عکس، دانشجویی و اداری کاربرد دارند و پیشنهاد میکنیم از خرید این لپتاپها برای گیمینگ خودداری کنید.
صفحه نمایش
از مهمترین معیارهای خرید لپتاپ گیمینگ، صفحه نمایش آن است. لپتاپهای گیمینگ معمولا با صفحه نمایشی با رزولوشن Full HD و یا 4K عرضه میشوند. در خرید لپتاپ گیمینگ نه تنها کیفیت صفحه نمایش اهمیت دارد بلکه رفرش ریت آن نیز بسیار مهم است. در مورد رفرش ریت و اینکه چه تاثیری در نرخ فریم دارد در راهنمای خرید کارت گرافیک به صورت مفصل توضیح داده شد ولی در اینجا به همین نکته بسنده میکنیم که وقتی لپتاپ شما از سخت افزار قدرتمندی برخوردار است، طبیعتا در بسیاری از بازیها نرخ فریم بالایی ارائه میدهد و این نرخ فریم به صفحه نمایشی نیاز دارد تا خود را بروز دهد و اگر فرضا رفرش ریت یک صفحه نمایش 60 هرتز باشد و سیستم شما فریم ریتی در حدود 120 فریم بر ثانیه ارائه دهد عملا نیمی از فریمها را مشاهده نکرده و بی جهت به سیستم شما فشار میآید. (منبع این قسمت)
البته خبر خوب این است که اغلب سازندگان لپتاپها صفحه نمایش را منطبق بر سخت افزار میسازند و از این رو در اغلب موارد نیازی نیست زیاد نگران رفرش ریت صفحه نمایش باشید.
اما چیزی که بیش از رفرش ریت ممکن است اهمیت داشته باشد کیفیت تصاویر است. دو مورد در اینجا وجود دارد که اولین آنها زاویه دید است. برخی از لپتاپها زاویه دید مناسبی ندارند که حتی در محصولات شرکتهای بزرگی همچون ایسوس نیز چنین مسئلهای وجود دارد و هر چقدر قیمت و سطح لپتاپ افزایش پیدا کند کیفیت صفحه نمایش از نظر زاویه دید نیز بهبود پیدا کرده و مثلا در صفحه نمایش لپتاپهای ROG ایسوس یا GT TITAN شرکت MSI صفحه نمایشهایی بسیار با کیفیت با زاویه دید فوق العاده را مشاهده میکنیم. مورد بعد کیفیت رنگهاست. کیفیت رنگها بخش مهمیاز کیفیت تصویر را تشکیل میدهد که این موضوع به عواملی همچون عمق رنگ مشکی، نورپردازی و… بستگی دارد. کیفیت رنگها میتواند لذت بازی را دو چندان کند پس در هنگام خرید لپتاپ گیمینگ حتما کیفیت رنگهای صفحه نمایش را بررسی کنید.
صفحه نمایش لپتاپهای گیمینگ معمولا در دو سایز 15.6 اینچی و یا 17.3 اینچی عرضه میشود که هر چند سایزهای دیگری نیز در بازار هستند ولی این دو سایز پر استفادهترین هستند و ناگفته پیداست که توصیه میکنیم سایز 17.3 اینچی را خریداری کنید که هر چند باعث میشود جابجایی لپتاپ سختتر باشد و وزن آن افزایش یابد ولی وسعت صفحه نمایش ارزش این مشکلات را دارد.
از بین اجزای سخت افزاری یک لپتاپ، کارت گرافیک و پردازنده بیشترین اهمیت را دارند به گونهای که برای اجرای یک بازی بیش از هر چیز مهم است که لپتاپ مورد نظر از کارت گرافیک و پردازنده مناسب برخوردار باشد یا خیر. در اینجا یک نکته بسیار مهم است و آن این است که کارت گرافیک و پردازنده یک لپتاپ با کامپیوتر تفاوت دارد. لپتاپ فضای بسیار کمیدارد و در این فضای بسیار کم باید همه اجزا از هارد دیسک گرفته تا کارت گرافیک، پردازنده، رم و… قرار داده شوند. این فضای کم باعث میشود نتوان از سخت افزاری مشابه کامپیوتر استفاده کرد. در اینجاست شرکتهای سازنده به مینیمایز کردن قطعات روی آوردهاند و در برخی موارد نیز تنها از چیپ گرافیکی به جای کارت گرافیک استفاده میکنند.
در گذشته به وفور میتوانستیم پسوند M و Max-Q را در نام کارتهای گرافیک مشاهده کنیم (که اکنون نیز در مایکروسافت و اپل مشاهده میکنیم)، اگر بخواهیم معنی این دو پسوند را خیلی ساده بگوییم یعنی این کارت گرافیک مینیمایز شده است و قدرتش در سطح کارت گرافیک اصلی نیست. در حال حاضر کمتر به این دو پسوند برخورد میکنیم ولی این بدان معنا نیست که کارت گرافیک لپتاپ و کامپیوتر مشابه شده اند. در واقع سازندگان قطعات تلاش بسیاری کرده اند تا کارایی قطعات لپتاپ را به قطعات کامپیوتر نزدیک کنند و از این رو دیگر کمتر از این پسوندها استفاده میشود ولی هنوز هم قطعات کامپیوتر و لپتاپها تفاوت دارند.
برای درک بهتر این تفاوت سری به ایسوس بزنیم. لپتاپ ROG Zephyrus Duo 15 که از جمله قدرتمندترین لپتاپهای گیمینگ بازار محسوب میشود از کارت گرافیک RTX 2080 SUPER بهره میبرد. از طرفی خود ایسوس که از بزرگترین تولید کنندگان کارت گرافیک کاستوم است نیز کارت گرافیک RTX 2080 SUPER را در سریهای مختلفی برای کامپیوتر عرضه میکند. بنا به گفته خود ایسوس کارت گرافیک به کار رفته در لپتاپ ROG Zephyrus Duo 15 دارای حداکثر کلاک 1330 مگاهرتزی است ولی باز بنا به گفته خود ایسوس این کارت گرافیک در نسخهای که برای کامپیوتر ساخته میشود (سری ROG) دارای حداکثر کلاک 1845 مگاهرتز است.
اما کلاک چه تاثیری بر بازی دارد؟ کلاک کارت گرافیک یکی از عواملی است که بر روی نرخ فریم ارائه شده تاثیر دارد. برای مثال در یک تست مشخص شد نسخه لپتاپ کارت گرافیک RTX 2060 در حدود 20 فریم کمتر نسبت به نسخه دسکتاپ همین کارت گرافیک ارائه میکند. البته اینکه چه میزان نرخ فریم متفاوت باشد در هر بازی و هر لپتاپ با توجه به آیتمهای دیگر متفاوت خواهد بود ولی این موضوع که کارتهای گرافیک در نسخه لپتاپ فریم ریت پایینتری نسبت به همتایان خود در دسکتاپ ارائه میدهند صحت دارد. با این حال کارت گرافیک لپتاپ و دسکتاپ از نظر معماری و فناوری ساخت مشابه هستند. (برای کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید)
کارت گرافیک تاثیر مهمیدر قیمت لپتاپ دارد از این رو هستند گیمرهایی که به این موضوع فکر میکنند که یک لپتاپ ارزان قیمت و معمولی خریداری کنند و سپس وقتی بودجه داشتند کارت گرافیک قویتری روی آن نصب کنند. تعویض گرافیک لپتاپ یک کار محال نیست ولی به سادگی تعویض کارت گرافیک دسکتاپ هم نیست. گرافیک لپتاپها به دو صورت است. یکی به صورت کارت گرافیک و دیگری به صورت چیپ گرافیکی (که البته کارت گرافیک لپتاپ نیز شبیه دسکتاپ نیست). در گذشته لپتاپهای فراوانی با کارت گرافیک عرضه میشدند و امروزه نیز بسیاری از لپتاپهای گیمینگ قدرتمند از کارت گرافیک استفاده میکنند. اما وجود کارت گرافیک در فضای محدود و کوچک لپتاپ مشکلات خودش را دارد و از این رو امروزه لپتاپهای فراوانی با چیپ گرافیکی عرضه میشوند به گونهای که یک چیپ روی مادربرد لحیم شده است.
اگر لپتاپ شما کارت گرافیک داشته باشد به راحتی میتوانید آن را تعویض کنید و اغلب مراکز تعمیرات کامپیوتر و لپتاپ نیز این کار را انجام میدهند. اما تعویض گرافیک لپتاپهایی که چیپ گرافیکی دارند اصلا ساده نیست. چیپ به صورت کارخانهای روی مادربرد لحیم شده است و نه تنها باز کردنش سخت است بلکه جدا کردن این چیپ بدون اینکه به بقیه بخشهای مادربرد آسیبی برسد نیز کار دشواری است. برای این کار دستگاههایی وجود دارد که کمتر مرکز تعمیر کامپیوتر و لپتاپی در ایران از آن برخوردار است و آن دستگاه نیز ماشین Ball grid array یا همان BGA است که کارش باز کردن و تعویض قطعاتی هست که پکیجینگ آنها به صورت BGA است.