میگویند بقراط اولین کسی بود که در خصوص متفاوت بودن شخصیت افراد سخن گفته است. ویلهلم وونت نیز که به او لقب “پدر علم روانشناسی” را دادهاند اولین کسی بود که در خصوص تفکیک قائل شدن میان جسم انسان و شخصیت او صحبت کرد. اواخر قرن هجدهم زیگموند فروید که بنیانگذار رویکرد “سایکودینامیک” (روانی-حرکتی) بود، در راستای اثبات پیچیدگی شخصیت انسان و اینکه رفتار او کاملا به محرکها و نیازهای ذاتیاش بستگی دارد، کارهای علمی زیادی انجام داد.
همچنین اولین تست آنالیز شخصیت افراد یا شخصیتشناسی مدرن Woolworth بود که به سفارش ارتش ایالات متحده برای شناسایی سربازان جدیدی که ممکن است از صدای انفجار دچار وحشت و اضطراب شوند، طراحی و مورد استفاده قرار گرفت. از قرن نوزدهم به بعد سرعت تولید و ارائه نظریهها و ارزیابیهای شخصیتی بسیار افزایش یافت. هم چنین استفاده از آن توسط مردم، روانشناسان، روانپزشکان و امروزه در امور استخدامی بسیار رایج شده است.
دو نگاه علمی و غیرعلمی به بحث شخصیتشناسی وجود دارد. نگاه غیرعلمی مثل شخصیتشناسی براساس ماه تولد، از روی چهره یا چهرهشناسی، براساس رنگ، گل یا شیء مورد علاقه انتخاب شده که این روزها در شبکههای اجتماعی با محتواهایی از این دست بسیار مواجه میشویم. واقعیت این است که این نگاه سطحی و سادهانگارانه هیچ کمکی به انسان در حوزه توسعه فردی نمیکند و فقط برای سپری کردن اوقات فراغت و تفریح با دوستان کاربرد دارد.
اما جنبه علمی این مبحث داستان دیگری دارد و میتواند بسیار مفید و کاربردی باشد. زیرا که انسانشناسان و روانشناسان بسیاری، مطالعات گوناگونی روی آن انجام دادهاند و ابعاد مختلف شخصیت انسان را مورد بررسی قرار داده و حتی برای سنجش آن تستهایی نیز طراحی کردهاند. برای مثال یکی از بهترین نمونههای این تستها در امور مربوط به کار و زندگی تست پنج عاملی شخصیت یا OCEAN است که زیرمجموعه “شخصیتشناسی بر مبنای صفات انسانی” محسوب میشود.
ابتدا توضیح میدهیم که عبارت OCEAN اختصار چه مواردی است و سپس در خصوص ماهیت مدل، توضیحاتی ارائه خواهیم داد.
O: باز بودن فکر و روان نسبت به پذیرش تجارب جدید
C: باوجدان بودن و مسئولیتپذیری
E: میزان برونگرایی
A: سازگاری و توافق
N: میزان نوروتیک یا عصبی بودن
انواع تستهای شخصیتشناسی براساس رویکرد روانشناسی و رفتارشناسی طراحی شدهاند. این تستها ساختارهای رفتاری و ویژگیهای آن را با استفاده از سنجهها و الگوها میسنجند. علاوهبراین به شناخت افراد از خود کمک میکند و مدیران منابع انسانی را در شناسایی مناسبترین فرد برای هر پست سازمانی، راهنمایی میکند.
تستهای شخصیتشناسی شغلی رایگان را دست کم نگیرید. چرا که این تستها با افزایش خودشناسی، تکلیف افراد با خودشان را مشخص میکنند. از این منظر که چه کسی هستند، اگر در زندگی به کجا برسند احساس رضایت و خشنودی خواهند داشت، چه نقاط ضعف و قوتی دارند و … کمک میکند تا به آگاهی از چالشهای زندگی، تحصیلی، عاطفی و شغلی برسید. به بیان دیگر خودشناسی در مسیر دستیابی به اهداف مثل یک کاتالیزور عمل میکنند و مسیر پیشرفت همواری میسازند.
4 مشخصه از الگوهای رفتاری انسانی در این تست مورد بررسی قرار میگیرد. این 4 مشخصه شامل موارد زیر هستند:
تست mbti یا تست همان تست مایرز-بریگز در واقع یک پرسشنامه روانسنجی فردی است که مطابق با نظریه یونگ در خصوص تیپهای روانشناسی انسانها طراحی شده است. این تست در حوزههای زیادی مثل تشکیل گروه، مدیریت استرس، شناخت سبکهای یادگیری، زوج درمانی، سبکهای ارتباطی ترجیحی و .. کاربرد دارد. افراد براساس تست mbti در نهایت در 16 تیپ شخصیتی با عناوینی به این صورت intj، isfj, enfj و… قرار میگیرند. که در ادامه به مرور و توضیح مختصری در خصوص هریک میپردازیم.
INFJ: مشاور- این افراد کمالگرا، الهام بخش، پررمز و راز و خستگی ناپذیرند.
INFP: همدل (تسهیلگر- واسطه گر- میانجی) – این افراد خیّر و مهربان و بعضاً شاعر مسلک هستند.
INTJ: روشنفکر (معمار) – برای همه با تخیل قوی برنامهای در سر دارند.
INTP: متفکر- عطش بسیاری برای دانستن دارند و اغلب مخترع و نوآور هستند.
ISFJ: مدافع و محافظ- کسانی که هویت خود را در محافظت متعهدانه از عزیزان خود پیدا میکنند.
ISFP: خالق (ماجراجو- هنرمند) – افراد انعطافپذیری که همیشه آماده کشف و تجربه چیزهای جدید هستند. هنرمندان جذاب اغلب این تیپ شخصیتی را دارند.
ISTJ: بازپرس (خدمترسان) – افراد قابل اعتماد و عملگرا و واقعبین
ISTP: صنعتگر (چیرهدست) – این افراد اصطلاحاً بسیار فنی هستند و با همه نوع ابزاری میتوانند کار کنند. در آزمایش و عملگرایی بسیار جسور هستند.
ENFJ: قهرمان (بخشنده – مربی) – افراد کاریزماتیک که توان هیپنوتیزم کردن شنوندگان خود را دارند. این افراد میتوانند رهبران موفقی باشند.
ENFP: مشوق (مبارز) – افراد خوشمشرب و خندهرو که روحهای آزاد و خلاقی دارند.
ENTJ: فرمانده – این افراد از طریق جسارت بالایی که دارند، همیشه راه را یا پیدا میکنند یا میسازند.
ENTP: مجادلهگر (مناظره کننده- بدهکار) – کنجکاو، هوشمند و متفکر هستند و علاقه وسواسگونهای به مواجه و رویایی با چالشهای فکری دارند.
ESFJ: سفیر- افراد اجتماعی و محبوب و بسیار مراعات کننده دیگران. هم چنین این افراد مشتاق یاری رساندن به همنوعان خود هستند.
ESFP: بازیگر (سرگرم کننده) – به آنها اصطلاحاً افراد خودانگیخته میگویند که معاشرت، دوستی یا زندگی کردن با آنها بسیار لذتبخش و انرژیزا خواهد بود.
ESTJ: مدیر- مدیران بینظیر در همراه کردن نیروها با خود هستند.
ESTP: کارآفرین (متقاعد کننده) – افرادی پرانرژی، هوشمند، خلاق و اهل ریسک هستند.
*نکته تکمیلی این مبحث: در یک دستهبندی INTJ, INTP, ENTJ, ENTPدر دسته تحلیلگران قرار میگیرند. INFJ, INFP, ENFJ, ENFPدر دسته دیپلماتها، ISTJ,ISFJ, ESTJ, ESFJ در دسته نگهبانان و ISTP, ISFP, ESTP,ESFPنیز در دسته کاوشگران دستهبندی میشوند.
اگر عبارت تست mbti رایگان را در وب جستجو کنید به سایتهای مختلفی که این تست را به صورت آنلاین و رایگان در اختیار کاربرنشان قرار داده اند، دست پیدا خواهید کرد. پیشنهاد میکنیم به عنوان کارفرما یا کارجو حتما یکبار این آزمون را انجام دهید. چرا که به شما کمک میکند شناخت بهتری نسبت به خود پیدا کنید تا بتوانید روابط اثرگذار و هدفمندتری را چه در محیط کار و چه در محیط خانواده تجربه کنید.
از آنجا که تست شخصیت شناسی mbti، صرفا تیپهای شخصیتی را شناسایی م کند و کاربرد تشخیص بیماری روانی ندارد، پیشنهاد میکنیم که با سرچ عبارت تیتر این پاراگراف حتما الگوی رفتاری نوجوان خود را تشخیص دهید تا در ابتدای راه زندگی از نحوه و میزان توانمندی روحی خود آگاهی پیدا کند تا بتواند بهترین مسیر برای زندگی خود را پیدا کند. مسیری که با کمترین تلاش و زحمت و بدون انجام کارهایی که از آنها لذت نمیبرد، به بهترین دستاوردها برسد.
نوجوان شما:
بدون شک خودشناسی به ما کمک میکند تا کنترل بیشتری روی رفتارهایمان داشته باشیم. همه ما شنیدهایم که روانشناسان معتقدند دلایل انواع رفتار و گفتار انسانی چیزی شبیه به یک کوه یخی است که قسمت اعظم آن زیر آب است و ما قادر به دیدن آن نیستیم. بنابراین قضاوت یا تلاش برای اصلاح رفتار خودمان یا دیگران تنها براساس آن مقدار اندک از کوه یخی که بیرون از آب است و دیده میشود، کار بیفایده و اشتباهی است. بنابراین برای رسیدن به تعادل در زندگی، رشد شخصی و از دست ندادن فرصتهای پیشرفت حرفهای پیشنهاد میکنیم از تستهای شخصیتشناسی رایگان و معتبر مثل آزمون disc, mbti و آزمونهای دیگر را در سایت testpro حتما بهره ببرید.