تعدادی از مفاهیم و اصطلاحات حسابداری

برای استفاده ازابزار پیشرفته حسابداری مانند نرم افزار حسابداری آنلاین چرتکه، ما نیاز به علم استفاده از آن را داریم. این جا است که پای علم حسابداری به مدیریت مالی باز می‌شود و اهمیت آن در محاسبه و مدیریت منابع کسب‌و‌کارها مشخص می‌شود.

آشنایی با دنیای حسابداری و مهم‌تر از آن، آشنایی با کاربردی‌ترین اصطلاحات حسابداری مالی و شناخت مفاهیم آن‌ها می‌تواند در مدیریت مالی کسب‌وکار بسیار تاثیر‌گذار بوده و درک ما را در زمینه‌های مالی بالا ببرد.

اگر می‌خواهید با مهمترین مفاهیم و اصطلاحات حسابداری و مخفف‌ها در حسابداری در متون تخصصی مدیریتی، مالی، بازرگانی و حسابداری آشنا شوید، با ما در ادامه مطلب همراه باشید. اصطلاحاتی که در ادامه مطالعه می‌کنید از مراجع معتبر گردآوری و سعی شده بهترین ترجمه برای هر اصطلاح انتخاب شود

حساب های دریافتنی (account receivable) : پولی که در آینده از مشتری برای فروش کالا یا خدمات دریافت خواهد شد.

انواع حسابهای دریافتنی:

جهت ارائه گزارشات شفاف و دقیق تر در حسابداری، همه حساب ها طبقه بندی شده و در اسناد ثبت می شوند. مبانی متفاوتی جهت طبقه بندی این نوع حساب ها وجود دارد که ما در این مقاله روش طبقه بندی حسابهای دریافتنی را آموزش می دهیم:

۱- طبقه بندی بر اساس عامل ایجاد مطالبات:

طبقه حسابهای دریافتنی بر اساس عامل ایجاد آن به دو دسته تجاری و غیر تجاری تقسیم می شود. تعریف هر یک از موارد به شکل زیر می باشد:

الف- حسابهای دریافتنی تجاری چیست؟

در صورتی که مطالبات از طریق فعالیت مستمر و اصلی واحد تجاری (فروش کالا یا ارائه خدمات) به وجود آمده باشند“حساب های دریافتنی تجاری” نامیده می شوند به عنوان مثال مطالبات ناشی از فروش درب اتوماتیک در شرکت تولید کننده این محصول باید در حساب های دریافتنی تجاری ثبت شود.

ب- حسابهای دریافتنی غیر تجاری چیست؟

چنانچه مطالبات ناشی از عواملی غیر از فعالیت اصلی و مستمر واحد تجاری باشد “حساب های دریافتنی غیر تجاری” نامیده می شوند. پرداخت مساعده به پرسنل، پرداخت وام به اشخاص و شرکت ها جز این گروه حساب های دریافتنی می باشند.

نکته: در نظر داشته باشید که نوع فعالیت واحد های تجاری مشخص کننده این نوع از تفکیک نیز می باشد. برای نمونه چنانچه فعالیت اصلی شرکتی پرداخت وام و تسهیلات باشد، مطالبات این شرکت به عنوان حساب های دریافتنی تجاری منظور می شود ولی پرداخت وام در شرکتی که فعالیت اصلی آن فروش کالا یا ارائه خدمات می باشد در سایر حساب های دریافتنی قرار می گیرد.

اسناد پرداختنی (NOTE PAYABLE) : بدهی های شرکت که به حالت مکتوب هستند.

اسناد پرداختنی به صورت ساده به چک های صادره از حساب بانکی افراد یا شرکت ها در وجه سایرین گفته می‎شود. پرداخت این اسناد می تواند به دلیل پیش پرداخت، پرداخت اجاره، پرداخت مالیات، خرید مواد و کالا انجام شود. ماهیت اسناد پرداختنی بستانکار می باشد.

اصطلاح حساب های پرداختنی به بدهی های ناشی از خرید کالا و خدمات ، در جریان عادی تجارت گفته می شود . که شامل ، خرید نسیه کالا ، مواد اولیه ، دارایی های ثابت و اثاثه اداری است .

بدهی های بهره دار نباید جزء حساب های پرداختنی طبقه بندی شود ، بلکه باید جداگانه و تحت عنوان های اوراق قرضه ، اسنادپرداختنی ، وام های با وثیقه یا قراردادهای اقساطی نشان داده شود .

هدف از اسناد پرداختنی و موارد ثبت:

هدف از حساب : این حساب میزان تعهدات شرکت که ناشی از خرید کالا و خدمات موضوع فعالیت اصلی شرکت می باشد را نشان می دهد.

موارد ثبت : بهنگام خرید کالا و خدمات مرتبط با فعالیت اصلی شرکت که انتظار می رود در چرخه عملیات عادی شرکت یا یک سال هرکدام طولانی تر باشد تسویه گردد و همچنین تسویه این تعهدات از محل دارائیهای جاری این حساب مورد ثبت قرار میگیرد.

اقلام مندرج و حسابهای متقابل

اقلام قابل درج در این حساب بشرح زیر میباشند :

بستانکار : مبالغ مربوط به خرید کالا و خدمات در این حساب بستانکار و حسابهای هزینه های خرید مواد و کالا و سایر هزینه های عملیاتی حسب مورد سایر حسابها بدهکار می گردد.

بدهکار : مبالغ پرداختی به فروشندگان کالا و خدمات در این حساب بدهکار و حساب موجودی نقد و یا حسب مورد سایر حسابها بستانکار می گردد .

اسناد دریافتنی (GENERAL PARTNERSHIP) : درآمدهایی که در آینده وصول میشوند.مانند سود اوراق مشارکت

اسناد دريافتني را مي توان به دو قسمت تقسيم نمود .

1- چك

2- سفته

نكته مهم :

جهت پيگيري اسناد دريافتني تا مرحله وصول لازم است در هنگام ثبت رويداد مالي آن ؛ مقابل اسناد دريافتني نام طرف حساب ذكر گردد .

مثال :

اسناد دريافتني 1000000ريال

بده كاران تجاري - آقاي فرشيد مينايي 1000000ريال

شرح : دريافت چك شماره 11111 مورخ ........ بانك تجارت بابت حساب يا تسويه حساب

براي پرداخت يا وصول چك 4 حالت را مي توان نام برد :

1- خرج چك به طرف حسابها

2- وصول چك توسط سيستم بانكي

3- وصول چك و واريز وجه آن بحساب صندوق

4- وصول چك و واريز آن به حساب بانك

حساب پرداختی (account payable): بر خلاف دریافتنی، حسابی که باید در آینده، پرداخت شود.

بازده حساب پرداختنی(AP)

بازده حساب‌پرداختنی (Accounts payables turnover) شاخصی کلیدی است که در محاسبه‌‌ی نقدینگی یک شرکت و تحلیل و برنامه‌‌ریزی چرخه پولی به کار گرفته می‌‌شود. شاخص دیگر، روزهای حساب‌پرداختنی (AP days) است. این شاخص بر تعداد روزهایی دلالت دارد که برای تسویه حساب پرداختنی توسط شرکت طول می‌‌کشد. این شاخص به چرخه‌‌ی عملیاتی که مجموع روزهای حساب پرداختنی و روزهای موجودی کالاست گره خورده است. چرخه‌‌ی پولی نیز به معنی چرخه‌‌ی عملیاتی منهای روزهای حساب پرداختنی است.

کاهش حساب‌های پرداختنی

حساب‌پرداختنی به معنی تعهد مالی شرکت در مقابل تامین‌‌کنندگان کالا و ارائه‌‌ دهندگان سرویس است. پس وقتی شرکت بدهی‌‌های خود را تسویه کند، حساب‌پرداختنی نیز کاهش پیدا می‌‌کند. با استفاده از حسابداری دوطرفه، دارایی های نقدی شرکت نیز در کنار حساب پرداختنی کاهش پیدا می‌‌کند. بدین ترتیب سمت دارایی به اندازه‌‌ی سمت بدهی دچار کاهش می‌شود.

سرمایه (asset): می تواند مثل کالا باشد یا مثل سهام یک شرکت باشد.

دارایی: جمع بدهی و سرمایه است.

تعریف جامع دارایی – دارایی، کلمه ای است که بسیار زیاد در میان حسابداران و جامعه شنیده می شود. به طور کلی دارایی به هر چیزی که دارای ارزش مالی و زیر نظر یک کسب و کار باشد، گفته می شود. اگر می خواهید این کلمه را به خوبی درک کنید می توانید در ادامه این مقاله همراه من باشید. من، مهدی جورابچیان و در ادامه این مقاله برای شما در مورد تعریف جامعه دارایی و انواع آن صحبت خواهم کرد.

تعریف های زیادی در مورد دارایی گفته شده اما اگر بخواهیم به زبان ساده آن را بیان کنیم، به هر چیزی که در اختیار شرکت است که می تواند در آینده برای آن شرکت سود دهی داشته باشد، دارایی گفته می شود.

حتما نباید شرکت مالک صد در صد آن دارایی باشد؛ همین که در اختیار آن شرکت است و منفعتی برای آن شرکت دارد کافیست.

دارایی در مفهوم اجتماعی تعریف متفاوتی دارد که به درستی مفهوم کلمه دارایی را نمی رساند؛ این تعریف می گوید هر آن چیزی که تحت مالکیت صد در صد فرد باشد دارایی گفته می شود. مسئله دیگر آن که اگر آن چیز در آینده منفعتی نداشته باشد، دارایی محسوب نمی شود و در دسته بندی هزینه ها قرار می گیرد.

با تجزیه و تحلیل دارایی های می توان وضعیت کلی را سنجید و تصمیمات مهمی برای اساس اطلاعات بدست آمده گرفت. برای تجزیه و تحلیل دارایی های باید اول آن ها را دسته بندی کرد. در بخش بعدی بیشتر در مورد این دسته بندی ها خواهیم گفت.

انواع دارایی ها

دارایی های در دو سطح دسته بندی می شود. در سطح اول دارایی های در دو شاخه جاری (کوتاه مدت) و غیر جاری یا ثابت (بلند مدت) تقسیم بندی می شود. در سطح دوم دارایی به دو شاخه مشهود و غیر مشهود تقسیم بندی می شود.

سطح اول: دارایی های جاری و غیر جاری

در این سطح داری ها با توجه به نقد شوندگی سنجیده می شود؛ هر کدام از دارایی ها را بتوانید زود تر پول کنید جزء دارایی های جاری محسوب می شود و هر کدام دارایی ها به سختی پول شوند جزء دارایی های غیر جاری محسوب می شود. در ادامه این دو شاخه را به همراه نمونه بیشتر توضیح خواهم داد.

دارایی های جاری

معیار سنجش این دارایی ها برا این مبناء است که حداکثر 1 سال زمان برای به پول تبدیل شدن، مصرف شدن یا فروخته شدن نیاز دارد. نحوه چیدمان دارایی ها در ترازنامه برحسب نقدشوندگی آن ها است. هر کدام از آن های که زود تر به تبدیل شود جایگاه بالاتری به خود اختصاص می دهد. در ادامه نمونه های گفته شده توجه نمایید:

دارایی‌های جاری

وجوه نقد

وجه نقد، نقد شونده ترین نوع دارایی است که یک شرکت می تواند داشته باشد. این نوع دارایی شامل هرگونه نقدینگی است که بدون درنگ در معامله قابل استفاده باشد از جمله پول نقد، چک، سفارشات پولی و حساب های بانکی.

حساب های دریافتنی

حساب های دریافتنی یک دارایی است که از فروش کالا یا خدمات بر مبنای اعتبار به شخصی شکل می گیرد. حساب های دریافتنی در واقع تعهدی از سوی خریدار برای پرداخت به فروشنده بر مبنای شرایط فروش است. فروشنده می تواند تا زمان تسویه مبلغ کالا یا خدمات ،از خریدار پول نقد مطالبه نماید.

اسناد دریافتنی

سند یک تعهد کتبی برای بازپرداخت پول است. زمانی که یک شرکت سندی را داشته باشد که توسط یک موجودیت دیگر امضا شده است آن را به عنوان یک سند ثبت می نماید. برخلاف حساب های دریافتنی، اسناد دریافتنی را می توان یک دارایی بلند مدت با نرخ بهره معین در نظر گرفت.

سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت

منظور از سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت، سرمایه‌گذاری‌ است که تا تاریخ سررسید آن کمتر از یکسال باقی‌مانده باشد.

هزینه های پیش پرداخت ها

هزینه های پیش پرداخت مانند پیش پرداخت بیمه هزینه هایی هستند که جلوتر پرداخت می شوند. مانند حساب های دریافتنی این پیش پرداخت ها نیز تعهدی برای دارایی به حساب می آیند. اگر هزینه بیمه به ارزش شش ماه، جلوتر پرداخت شوند شرکت به بیمه (یا هر نوع خدمت دیگر) در شش ماه آینده محق است.

موجودی کالا

موجودی شامل کالاهایی است که متعلق به شرکت است و شرکت در حوزه خرید و فروش آنها فعالیت می نماید. به عنوان مثال خودرو برای یک نمایندگی خودرو موجودی محسوب می شود. همین خودرو برای یک رستوران که از آن برای تحویل پیتزاهای خود استفاده می کند موجودی به حساب نمی آید.

ملزومات اداری و مصرفی

بسیاری از شرکت ها دارای دارایی‌های گوناگونی هستند که همه در تولید محصول دخیل اند ولی برای در نظر گرفتن به عنوان سرمایه یا بسیار کوچک اند یا کم ارزش. با این وجود این دارایی‌ها هنگام خرید هزینه ای را به همراه داشته اند. مثلا می توان به پیچ و مهره در کارخانه خودروسازی اشاره کرد که در نظر گرفتن پیچ و مهره مورد استفاده در فرایند مونتاژ خودرو کار دشواری است و تنها هزینه صرف شده در این حساب آورده می‌شود.

دارایی های غیر جاری

دارایی‌های ثابت: این دارایی‌ها، اقلامی مشهود با عمری طولانی می‌باشند که در جریان عملیات مؤسسه مورد استفاده قرار می‌گیرند. دارایی‌های این گروه به مرور زمان و پس از استفاده مکرر مستهلک می‌گردند به همین دلیل برای هر یک از دارایی‌های ثابت استهلاک منظور می‌شود. (به استثناء زمین که مستهلک نمی‌گردد) مانند:زمین- ساختمان- تأسیسات- ماشین آلات و تجهیزات- ابزارآلات- وسائل نقلیه و منصوبات- قالب ها- لوازم آزمایشگاهی و دارایی‌های سرمایه‌ای موجود در انبار.

طبق تعریف جدیدتری که در کتاب مبانی نظری حسابداری از دارایی شده، دارایی مفهومی مالی است یعنی اموال و حقوقی که منافع آتی قابل تقویم به پول دارند و بر اثر معاملات، عملیات یا رویدادهای مشخص به مالکیت یا تسلط مالکانه یک واحد تجاری درآمده‌اند دارایی آن واحد محسوب می‌شوند.

دارایی یکی از عناصر حسابداری نشان‌دهندهء وضعیت مالی واحد انتفاعی است.

دارایی‌های ثابت مشهوددارایی‌های ثابت مشهود

دارایی هایی که شکل فیزیکی دارند، دارایی مشهود گفته می‌شوند. دارایی های مشهود شامل دارایی های ثابت نظیر ماشین‌آلات، ساختمان‌ها و زمین و دارایی های جاری همچون فهرست موجودی کالا می‌شود.این دارایی‌ها عمدتاً دارای عمر مفید بیشتر از یک سال بوده و معمولا از جمله خریدهای گران کسب و کار هستند.

این دارایی‌‌ها به سه دسته تقسیم میشوند:

دارایی‌های استهلاک پذیر :

این دارایی‌ها دارای عمر اقتصادی معین و محدودی می‌باشند و طی عمر برآوردی خودشان مستهلک می‌شوند.

دارایی‌های استهلاک ناپذیر :

دارایی‌های استهلاک ناپذیر عمر نامحدودی دارند و در اثر استفاده تحلیل نمی‌روند مثل زمین

دارایی‌های نقصان پذیر :

این دارایی‌‌ها بر اثر استخراج تهی می‌گردند و به موجودی مواد یا کالا تبدیل خواهند شد. از جمله جنگلها ، معادن و ذخایر طبیعی هستند که در تراز نامه در گروهی جدا بعنوان معادن و ذخایر دسته بندی می‌شوند

بنابراین، عمر طولانی؛ منابع آتی قابل اندازه گیری و استفاده در روال عادی عملیات سه ویژگی مهم دارایی‌های ثابت مشهودهستند.

دارایی‌های نامشهود

همه دارایی‌ها موجودیت فیزیکی ندارند. برخی دارایی ها مانند حسن شهرت، سهام سرمایه گذاران، ثبت اختراع یا وبسایت قابل لمس نیستند. این دارایی‌های فکری می توانند برای شرکت بسیار اساسی باشند.

دارایی بلند مدت (LONG TERM ASSETS): هر دارایی به جز دارایی جاری است.

بدهی بلند مدت (LONG TERM DEBT): هر بدهی به حز بدهی جاری است.

عهدات مالی و اجاره‌ای که به آن بدهی های بلندمدت یا بدهی های ثابت می‌گویند، شامل اوراق قرضه یا اوراق مشارکت شرکتی یا اجاره‌نامه‌های بلندمدت است که در ترازنامه یک شرکت نوشته می‌شوند. اغلب بخشی از این بدهی های بلندمدت در طول یک سال پرداخت می‌شود که با عنوان بدهی های جاری طبقه‌بندی و در ترازنامه ثبت می‌شوند.

در یک ترازنامه، بدهی های شرکت یا به عنوان بدهی های مالی و یا بدهی های عملیاتی دسته‌بندی می‌گردند. بدهی های مالی به بدهی هایی اشاره دارد که به سرمایه گذاران یا سهامداران مربوط می‌شود. این‌ها شامل اوراق مشارکت (قرضه) و سهام هستند. بدهی های عملیاتی به اجاره‌های بلندمدت یا تسویه نشده اشاره دارد که برای تهیه امکانات و خدمات برای شرکت به وجود می‌آیند. این‌ها هر چیزی از فضای ساختمانی اجاره شده و تجهیزات تا برنامه‌های بازنشستگی کارکنان را شامل می‌شود.

اوراق قرضه یکی از رایج‌ترین انواع بدهی های بلندمدت به شمار می‌آید. شرکت ها ممکن است به دلایل مختلفی برای افزایش بودجه اقدام به توزیع اوراق قرضه کنند. فروش اوراق قرضه یک درآمد فوری به همراه دارد، اما شرکت در نهایت مجبور است آن را پرداخت کند.

چرا بدهی های بلندمدت؟

شرکت ها برای به دست آوردن سرمایه فوری از بدهی بلندمدت استفاده می‌کنند. به طور مثال، شرکت های نوپا نیازمند بودجه قابل‌توجهی برای پرداخت هزینه ها همچون هزینه های تحقیق و توسعه، بیمه، گواهی نامه و هزینه های مجوز، تجهیزات و تدارکات و تبلیغ و ارتقا هستند. همه کسب‌وکارها نیاز به تولید درآمد دارند و بدهی بلندمدت راه مؤثری برای داشتن درآمدی فوری برای تأمین مالی پروژه‌ها است.

بدهی بلندمدت: سودمند یا زیان آور؟

ازآنجایی‌که این نوع بدهی ها بزرگ هستند، پرداخت آن مدت‌ها زمان می‌برد. شرکت های با بدهی بلندمدت زیاد در پرداخت خود با سختی مواجه می‌شوند، چنانکه بیشتر سرمایه شان به پرداخت بهره اختصاص یافته و تخصیص پول به سایر بخش‌ها مشکل می‌شود. شرکت می‌تواند با بررسی نسبت بدهی به حقوق صاحب سهام تعیین کند که آیا بدهی بلندمدت زیادی ایجاد کرده یا نه.

نسبت بدهی به حقوق صاحب سهام بالا به این معنی است که شرکت بیشتر سرمایه گذاری خود را با بدهی انجام می‌دهد. اگر این نسبت خیلی بالا باشد و شرکت نتواند به خاطر کاهش درآمد یا سایر مشکلات بدهی اش را پرداخت نماید، شرکت با ریسک ورشکستگی بالا روبرو می‌شود.

نقدینگی (LIQUIDITY): قابلیت یک شرکت در تبدیل یک کالا یا خدمت به وجه نقد.

پول چیست؟

پول، طبق تعريف شامل اسكناس و مسكوك در دست اشخاص به علاوه سپرده‌هاي ديداري است. پول همان وجه نقد و سایر دارایی‌هایی است که نقد کردن آن‌ها آسان‌ است. مواردی که شما برای پرداخت از آن‌ها استفاده می‌کنید نیز جزو پول محسوب می‌شوند مانند چک و کارت‌های اعتباری. تعریف پول شامل «سپرده‌های دیداری» (Demand Deposits) و سایر سپرده‌های بانکی که قابل چک کشیدن باشند، نیز هست. در تعریف گسترده‌تر، پول ممکن است شامل چک‌های مسافرتی و حساب‌های پس‌انداز هم باشد.

شبه پول

شبه پول نيز شامل سپرده‌هاي غيرديداري است.شبه پول نيز شامل سپرده‌هاي غيرديداري است.«شبه پول» به دارایی‌هایی اشاره می‌کند که به صورت مستقیم به عنوان وسیله مبادله قابل استفاده و نقد نیستند اما می‌توان آن‌ها را به پول نقد یا سپرده‌های بانکی چک کشیدنی تبدیل کرد. حساب‌های پس‌انداز و حساب‌های مدت‌دار هم بسته به تعریف در نظر گرفته شده و جامعیت آن ممکن است زیر مجموعه پول یا شبه پول طبقه‌بندی شوند. بستگی به تحلیلی که می‌خواهید انجام دهید ممکن است تعریف شما از پول و شبه‌پول متفاوت باشد.

در نتیجه به مجموع پول و شبه پول در یک اقتصاد نقدینگی میگویند. حال سوال اصلی این است که نقدینگی چگونه افزایش پیدا میکند؟

تاثیر نقدینگی در اقتصاد

حال به تاثیر نقدینگی در اقتصاد بپردازیم، تا این‌جا مشخص است که هر چه پول در دست مردم بیشتر باشد سرعت انجام مبادلات تجاری افزایش می‌یابد. از طرفی همواره در جامعه مقدار مشخصی کالا و خدمات وجود دارد که مقدار پول در دست مردم باید با آن متناسب باشد. اگر مقدار پول بیشتر از کالا و خدمات موجود باشد، مردم همان میزان محصول را باید با پول بیشتری خریداری کرده و قیمت‌ها در جامعه بالا می‌رود و برعکس. از طرفی پول زیاد تقاضای مردم برای خرید کالاها و خدمات مختلف را افزایش می‌دهد و اگر محصولات تولیدکنندگان داخلی به اندازه کافی نباشد راه برای ورود کالاهای خارجی ارزان قیمت باز شده و رفته رفته مردم کالاهای خارجی را جایگزین کالای داخلی می‌کنند که پیامد آن کاهش تولید داخلی و افزایش بیکاری است؛ بنابراین حجم نقدینگی در جامعه باید کنترل شود. توجه داشته باشید این فقط پول نقد نیست که می‌تواند تورم‌زا باشد. پول‌هایی که به‌صورت شبه پول در حساب‌های بانکی ذخیره می‌شود نیز می‌تواند سریعا به پول نقد تبدیل شود. اما چگونه؟ بانک‌ها منابع مالی جمع شده را می‌توانند به مردم وام دهند. به این ترتیب حجم پول بیشتر از مقدار اولیه شروع به افزایش می‌کند. مثلا وقتی ۱۰ میلیون تومان در بانک جمع می‌شود و بانک آن را در قالب وام به شخص دیگری می‌دهد اگر نرخ بهره وام ۲۰ درصد باشد او در پایان سال باید ۱۲ میلیون به بانک بازگرداند.

خلق نقدینگی

برای درک بهتر فرایند خلق پول بوسیله بانک‌ها به مثال مقابل توجه کنید. فرض کنید بانک ملت در این مثال ده میلیون تومان در قسمت سپرده‌های خود دارد. در این مرحله بانک فقط پول‌های سپرده‌گذاران را نگهداری می‌کند. مطابق تصویر زیر می‌توانید ترازنامه بانک ملت را مشاهده کنید. در این زمان تمام سپرده‌ها در صندوق بانک قرار دارند. در واقع بانک در این مرحله وامی اعطا نمی‌کند، در نتیجه سودی هم به سپرده‌گذاران تعلق نمی‌گیرد.

درامد (INCOME): افزایش در سرمایه است که در نتیجه فروش کالا یا خدمات حاصل می شود.

بدهی (liability): تعهد یک شرکت است به شخص حقیقی یا حقوقی (دولتی/خصوصی).

ترازنامه (balance sheet): در تراز نامه یک شرکت دارایی، بدهی و سرمایه را در یک بازه زمانی مشاهده میشود. در واقع صورت وضعیت مالی است. همیشه واقعیت ها را بیان نمی کند.

۱. دارایی‌ها در ترازنامه

در بخش دارایی‌ها، حساب‌ها از بالا به پایین به ترتیب نقدینگی‌، یعنی بر اساس میزان سهولت تبدیل دارایی به پول نقد فهرست می‌شوند. دارایی‌ها به دو قسمت دارایی‌های جاری، یعنی دارایی‌هایی که در طول یک سال یا کمتر به پول نقد تبدیل می‌شوند، و دارایی‌های غیرجاری یا بلندمدت، یعنی دارایی‌هایی‌ که مدت زمان تبدیل آنها به پول نقد بیش از یک سال است، تقسیم می‌شوند.

دارایی‌های جاری

پول نقد یا معادل نقد: نقدترین حالت دارایی است که می‌تواند در شکل اوراق خزانه، گواهی سپرده‌ی کوتاه مدت، و ارز احتیاطی باشد؛

اوراق بهادار قابل‌فروش: اوراق بهادار سهام و بدهی که برای آن بازار دست به نقد وجود دارد؛

حساب‌های قابل‌نقد: پولی است که مشتریان به شرکت بدهکارند که شاید شامل مستمری برای حساب‌های مشکوک باشد؛ چرا که می‌توان همیشه انتظار داشت تعدادی از مشتریان دیون خود را پرداخت نکنند؛

موجودی کالا: کالاهای موجود برای فروش که دارای هزینه‌ی کمتر یا قیمت پایینی در بازار هستند؛

مخارج پیش‌پرداخت‌شده: مبالغی که پیش از این برای آنها هزینه شده است مثلا بیمه، قراردادهای تبلیغ یا اجاره.

دارایی‌های غیر جاری

سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت: اوراق بهاداری که تا سال بعد نقدشدنی نخواهند بود؛

دارایی‌های ثابت: دارایی‌هایی ازجمله زمین، ماشین‌آلات، تجهیزات، ساختمان و سایر دارایی‌های با دوام؛

دارایی‌های نامشهود: دارایی‌های غیرفیزیکی اما ارزشمند از قبیل مالکیت معنوی و سرقفلی. در مجموع دارایی‌های نامشهود تنها زمانی در ترازنامه آورده می‌شوند که توسط سازمان کسب شده باشند تا اینکه درون سازمان توسعه داده شده باشند؛ ارزش این دارایی‌ها ممکن است به شدت دست‌کم گرفته شود.

۲. بدهی‌ها در ترازنامه

بدهی‌ دیونی است که شرکت باید به طرف‌های خارج از سازمان بپردازد و می‌توانند طلب تأمین‌کنندگان، سود اوراق قرضه‌ی صادره به طلبکاران، اجاره‌بها، تسهیلات و حقوق و دستمزد باشد. بدهی‌های جاری بدهی‌هایی هستند که موعد سررسید آنها در طی یک سال است و بر اساس تاریخ سررسید فهرست می‌شوند. بدهی‌های بلندمدت هم سررسید‌های بالای یک سال دارند.

بدهی‌های جاری

بخش فعلی بدهی‌های بلند مدت؛

بدهی بانکی؛

سود قابل‌پرداخت؛

اجاره، مالیات، تسهیلات؛

دستمزدهای قابل‌پرداخت؛

پیش‌پرداخت به مشتریان؛

سود سهام قابل‌پرداخت.

بدهی‌های غیر جاری

دیون بلندمدت: سود و اصل اوراق قرضه‌ی صادره؛

بدهی‌های مالیاتی تعلیق‌شده: مالیات‌های افزوده شده که تا سال آینده پرداخت نخواهند شد.

بعضی از بدهی‌ها در ترازنامه آورده نمی‌شوند. اجاره‌ی عملیاتی نمونه‌ای از این دست بدهی‌هاست.

تراز نامه آزمایشی (TRIAL BALANCE): فهرستی از مانده حساب دفتر کل است که ماهانه تهیه می شود. ابزاری برای احراز سنجش مدارک حسابداری یک شرکت است که در حسابداری دوطرفه، لحاظ می شود. اگر مانده گیری ها صحیح باشد، مانده بدهکار درج شده در حساب دفتر کل با مانده بستانکار حساب ها باید برابر باشد.

تراز آزمایشی تعدیل شده (ADJUSTED TRIAL BALANCE): صورت مالی است که سبب می شود تا سود یک شرکت به صورت صحیح، استخراج شده و بدهی ها نیز به درستی گزارش شود.

تراز آزمایشی اختتامی : فهرست کلیه حساب های دفتر کل و مانده هر یک از آنها در پایان دوره بعد از انجام ثبت های بستن در دفتر روزنامه است.

هزینه (expense): کاهش در سرمایه. دارایی که باید خرج شود تا یک مالکیت بدست آید یا کالا یا خدماتی در اختیار مشتری قرار بگیرد.

حساب اسمی:  حسابی است که درآمد و هزینه را با توجه به یک دوره معین مشخص می کند. مثل حساب برداشت.

حساب دائمی: حساب حقیقی است که در پایان دوره مالی، بسته نمی شود.

کاربرگ (WORKSHEET): یک فرم دارای چند ستون برای تهیه صورت های مالی از طریق تراز آزمایشی است.

ثبت معکوس (REVERSING ENTRIES): مظور، ثبتی که در اولین روز پس از وقوع ثبت تعدیلی رویدادهای مالی انجام شده و باعث جابجایی بدهکار و بستانکار در صورت ثبت تعدیلی دوره قبلی می شود.

حسابداری تعهدی (ACCURAL BASIS ACCOUNTING): شناسایی و ثبت رویدادها به محض وقوع بدون توجه به تاثیر آن بر وجوه نقد شرکت است.