همه آن‌هایی که اهل انواع مختلف موسیقی مدرن (بلوز، جز، پاپ و راک و...) هستند، حتما گیتار الکتریک را در دستان هنرمندهای محبوب خود دیده‌اند. بدون شک گیتار الکتریک را می‌توان به عنوان ساز شاخص قرن 20 و (فعلا دهه‌های اول قرن) 21 به شمار آورد. اما این ساز هم مانند بقیه سازهای موسیقی انواع و اشکال مختلفی دارد که شاید خیلی‌ها با آن‌ها آشنا نباشند. در این یادداشت ما این ساز را به شما معرفی خواهیم کرد!
مهم‌ترین دسته بندی گیتارهای الکتریک از روی نوع بدنه آن‌ها صورت می‌گیرد. این ساز با توجه به توخالی بودن یا توپر بودن بدنه (کاسه) آن گروه بندی می‌شود.
1- گیتارهای الکتریک با بدنه توخالی (Hollow Body)
همانطور که از نام این نوع گیتار الکتریک برمی‌آید دارای بدنه‌ای توخالی است. اگر با گیتارهای آکوستیک آشنایی داشته باشید می‌توان گفت این نوع گیتار بسیار شبیه به گیتار آکوستیک است. یعنی دارای یک فضای آکوستیک یا یک محفظه صدا است. البته کاسه این گیتارها کوچک تر از کاسه گیتارهای آکوستیک است. این نوع گیتارها معمولا در سبک‌های جز، فولک و گاها بلوز استفاده می‌شوند. صدای این گیتارها نسبت به انواع دیگر بم‌تر و در بازه گرم‌تری قرار می‌گیرد. همین صدای گرم یکی از خصوصیات مثبت این گیتارها به شمار می‌آید. تن تودماغی آن‌ها که حاصل پیچیدن صدای سیم‌ها در فضای آکوستیک بدنه توخالی آن‌هاست، و همچنین ماندگاری (Sustain) پایین صدای سیم‌ها این ساز را برای سبک جاز مناسب و بی رقیب می‌کند.
نکته منفی این نوع از گیتارها وجود فیدبک در آن‌هاست. حالت ساده و مشهور فیدبک همان صدای سوت کشیدن میکروفون‌ها است و دلیل آن قرار گرفتن در معرض صدای خودشان در بلندگو یا اسپیکر است. در گیتارها فیدبک به این دلیل اتفاق می‌افتد که میکروفون‌ها یا پیک‌آپ‌های گیتار صداهای بازگشتی و پژواک‌های صدا از کاسه و بدنه آن را گرفته و همراه با صدای اصلی سیم‌ها تقویت می‌کنند. این کار باعث بوجود آمدن یک چرخه (لوپ) در صداهای تولیدی توسط گیتار و صداهای گرفته شده توسط پیک‌آپ‌ها می‌شود. حالا هر چه مقدار این بازگشت و پژواک بیشتر باشد فیدبک نیز افزایش پیدا می‌کند. خلاصه اینکه کاسه بزرگ‌تر و توخالی‌تر به معنای پژواک بیشتر صدا و در نهایت فیدبک بیشتر در گیتار است.
از آنجایی که این سازها نخستین نوع گیتارهای الکتریک هستند، هدف اصلی تولیدشان بلندتر کردن صدای شفاف و Clean گیتار بود. در حقیقت در آن زمان (دهه‌های نخست قرن 20) هنوز صدای دیستورشن گیتار اختراع نشده بود و اگر در خیابان از گیتاریست‌های مشهور و خفن آن زمان می‌پرسیدی که دیستورشن چیست همگی به اتفاق می‌گفتند «دیستورشن چی هست؟دیستورشن اصلا نمنه‌دی؟؟». حالا معضل فیدبک گیتارهای توخالی تا آنجایی که صدای آن‌ها خیلی دیستورشن نداشته باشند، چندان به چشم نمی‌آید. اما کافی است مقدار گین (Gain) گیتار را بالا ببرید تا با فاجعه مواجه شوید! دلیل اصلی اینکه این گیتارها برای موسیقی راک و متال مناسب نیستند هم همین است. این سبک‌ها با دیستورشن و گین بالا همراهند و گیتارهای توخالی هم از گین بالا خوششان نمی‌آیند.
2- گیتارهای الکتریک با بدنه نیمه‌توخالی (Semi-Hallow Body)
این گیتارها برای حل مشکل فیدبک گیتارهای توخالی و در عین حال حفظ تن و صدای آن‌ها ساخته شدند. گیتارهای نیمه‌توخالی به دو صورت Center Block و Chambered ساخته می‌شوند. در نوع سنتربلاک یک تکه چوب به قطر دسته گیتار یا ضخیم‌تر در وسط کاسه قرار می‌گیرد و فضای آکوستیک در دو طرف آن ایجاد می‌شود. این روش علاوه بر کاهش فیدبک همچنین باعث افزایش دوام گیتار و توانایی آن در مقابل نیروهای وارده از طرف سیم‌ها می‌گردد.
در نوع چمبر، فضاهای خالی توسط سوراخ کردن یک تکه چوب صلب به وجود می‌آیند. یعنی سازندگان گیتار یه بلوک چوب را بوسیله مته‌های مخصوص سوراخ کرده و آن را خالی می‌کنند. مانند روش ساختن برخی از سازهای سنتی ایرانی. میزان فیدبک در این نوع از سازهای نیمه‌توخالی به مراتب کمتر است اما در مقابل، تن و صدای آن‌ها از صدای گیتارهای توخالی بیشتر فاصله می‌گیرد.
گیتارهای نیمه‌توخالی را می‌توان به راحتی در سبک‌های دیگر نیز به کار گرفت. اگرچه بازهم پیشنهاد می‌شود از این نوع گیتارهای الکتریک در سبک‌های هارد راک و متال استفاده نشود. صدای این گیتارها برای سبک بلوز و راک فوق‌العاده است.
3- گیتارهای الکتریک با بدنه صلب (Solid Body):
با تولید این گیتارها مشکل فیدبک به کلی مرتفع شد اما در این گیتارها تن صدا بیش از آنکه به نوع چوبی که از آن ساخته شده‌اند بستگی داشته باشد به بخش الکتریکی آن‌ها به خصوص پیک‌آپ‌ها بستگی دارد. بدنه این گیتارها از یک یا دو تکه چوب صلب یا لایه لایه که به سختی به یکدیگر فشرده شده‌اند تشکیل می‌شود. مشهورترین انواع این گیتارها شامل فندر استراتوکستر، فندر تله‌کستر، گیبسون لس پائول، گیبسون SG و گیبسون فلایینگ وی است. برندهای مختلفی در تولید این دسته از گیتارها فعالیت می‌کنند اما غالبا شکل بدنه‌های آن‌ها از روی گیتارهایی که در بالا به آن اشاره شد طراحی شده‌اند. این نوع گیتارها برای سبک‌های مختلف موسیقی مناسب هستند ولی قبل از انتخاب هر یکی از مدل‌ها یا برندها باید به نوع و تن صدای پیک‌آپ‌های به کار رفته در آن‌ها توجه کرد. برخی از گیتارهای الکتریک با بدنه صلب برای موسیقی بلوز و راک مناسبند. مانند فندر استراتوکستر و تله‌کستر. برخی دیگر در سبک‌هایی که از صدای خشن‌تر استفاده می‌کنند بهتر جواب می‌دهند. مثل گیبسون لس‌پائول در هارد راک و متال. برخی دیگر هم مشخصا برای سبک‌های متال و هارد راک طراحی شده‌اند، مثل برخی از مدل‌های برندهای PRS و ESP یا Schecter که از پیک‌های اکتیو بهره می‌برند.
در نهایت اگر با دیدن این عکس‌ها دلتان خواست شروع به یادگیری گیتار الکتریک کنید ما می‌توانیم کمک‌تان کنیم! سری به اینستاگرام ما بزنید!
