در بخش قبلی راهنمای انتخاب سیم گیتار به مبحث گیج پرداخته شد. در این قسمت قصد دارم به تفاوت در جنس سیم‌های گیتار بپردازم.
یکی دیگر از پارامترهای مهم در انتخاب سیم گیتار جنس آن است. جنس سیم‌های گیتار نه تنها بر تن و حس نوازندگی با ساز تاثیر می‌گذارد، بلکه باعث ایجاد تنوع در قیمت آن نیز می‌شود. در این یادداشت به بررسی تفاوت سیم‌ها از نظر جنس خواهم پرداخت و معیار مقایسه‌ام سیم‌های معمول مورد استفاده توسط نوازندگان است. چرا که کمپانی‌های مختلف تولید کننده سیم، از مواد مختلفی برای تولید آن‌ها استفاده می‌کنند و سیم‌های موجود در بازار محدود به مواردی که در این یادداشت ذکر خواهد شد نیستند.
سیم‌های گیتار کلاسیک
همانطور که قبلا نیز اشاره شد جنس سیم‌های گیتار کلاسیک عموما از پلاستیک است. سه سیم تربل (پایینی) گیتار کاملا از پلاستیک ساخته شده‌اند و سیم‌های باس (بالایی) آن‌ها نیز مغز یا هسته پلاستیکی دارند که یک روکش فلزی بر روی آن‌ها سیم پیچی شده است. اگرچه گاهی به جای پلاستیک از مواد دیگر نیز برای ساخت این نوع سیم‌ها استفاده می‌شود.
سیم‌های گیتار کلاسیک از نظر جنس سیم‌های تربل آن‌ها:
1) سیم‌های پلاستیک روشن
این نوع سیم‌ها معمول‌ترین نوع سیم‌های گیتار کلاسیک هستند. صدای حاصل از آن‌ها ترکیب خوبی از گرمی و روشنی را داراست، برای نواختن با انگشت مناسب‌تر هستند و همچنین اعمال ویبراتو در آن‌ها آسان‌تر است.
2) سیم‌های تیتانیومی
صدای این دست از سیم‌های گیتار کلاسیک روشن‌تر است. ویبراتو کردن در آن‌ها آسان است و صدای آن‌ها ماندگاری (Sustain) خوبی دارد.
3) سیم‌های پلاستیکی مشکلی رنگ
این دسته از سیم‌ها صدای گرمی دارند و مناسب سبک‌های فولک هستند.
4) سیم‌های فیبر کربنی
این نوع سیم‌ها صدای بلندتری تولید می‌کنند و عمر بیشتری دارند. ماندگاری صدا (Sustain) در این سیم‌ها کمتر از انواع دیگر است و صدای آن‌ها بسیار روشن و زیر است. این سیم‌ها انتخاب خوبی برای گیتارهایی که به خودی خود و بر حسب جنس چوب بکار رفته در آن‌ها صدای روشنی دارند انتخاب مناسبی نیست.
سیم‌های گیتار کلاسیک از نظر جنس سیم‌پیچ‌های سیم‌های باس آن‌ها:
1) برونز 80/20:
این نوع سیم‌ها از 80 درصد مس و 20 درصد روی تشکیل یافته‌اند و نام دیگر آن‌ها سیم‌های برنجی است. معمول‌ترین نوع سیم‌پیچی سیم‌های گیتار کلاسیک از همین نوع است. صدای آن‌ها روشن است و ماندگاری (Sustain) نسبتا بالایی دارند.
2) روکش نقره:
این سیم‌ها عمدتا از جنس مس هستند که روکشی از جنس نقره بر روی آن‌ها تعبیه شده است. مسلما قیمت این دسته از سیم‌ها گرانتر از نوع برنجی است. در مقابل صدای حاصل از آن‌ها گرم‌تر است.
سیم‌های گیتار آکوستیک:
سیم‌های این نوع گیتارها تماما فلزی هستند و انواع معمول آن‌ها در بازار دو نوع برنجی و فسفر برنزی است.
1) سیم‌های برنجی یا برنز 80/20:
این نوع سیم‌ها از آلیاژ برنز با 80 درصد مس و 20 درصد روی تشکیل شده‌اند. صدای روشن و واضحی دارند و مناسب گیتارهایی با بدنه بزرگتر هستند. در سبک‌های مختلف موسیقی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند و صدای آکوردهای آن‌ها واضح و بلند است.
2) سیم‌های فسفر برنز:
این سیم‌ها از عنصر فسفر نیز در آلیاژ برنز خود بهره می‌گیرند که منجر به گرم‌تر شدن صدای آن‌ها می‌شود. ضربه اولیه (Attack) در این نوع از سیم‌ها ملایم‌تر است و مناسب استفاده در گیتارهایی با بدنه کوچک‌ترند. این خصوصیات آن‌ها را برای استفاده در سبک‌های فولک یا قطعاتی که شامل همراهی خواننده و یک گیتار است مناسب می‌کند. پس اگر نوازنده‌ای هستید که به تنهایی به اجرای زنده می‌پردازید و همراه با قطعات خود آواز می‌خوانید این جنس سیم‌ها مناسب کار شماست.
سیم‌های گیتار الکتریک:
معمول‌ترین سیم‌های گیتار الکتریک از دو نوع نیکلی و استیل هستند. هسته سیم‌های گیتار الکتریک مانند گیتارهای آکوستیک از جنس استیل است و جنس‌های مختلف نوع روکش آن‌ها و جنس سیم‌پیچ‌های سیم‌های باس را مشخص می‌کنند.
1) سیم‌های نیکلی:
این نوع از سیم‌ها به دو دسته نیکل خالص و ترکیب نیکل و استیل تقسیم می‌شوند.
الف) نیکل خالص: این نوع سیم‌ها حالت قدیمی و کلاسیک سیم‌های گیتار الکتریک هستند. سیم‌پیچ‌هایی از جنس نیکل 100% باعث می‌شود صدای گیتار در بازه صداهای گرم‌تر با بیس بیشتر قرار بگیرد. ضربه اولیه (Attack) ملایم‌تری داشته باشد و بدین ترتیب برای سبک‌هایی مثل بلوز و جاز که از دیستورشن زیادی در صدای گیتارها استفاده نمی‌کنند بی‌نظیر است. البته پیدا کردن این سیم‌ها اندکی دشوار است ولی خب اگر نوازنده سبک‌های یاد شده هستید، شک نکنید که از صدای آن‌ها لذت خواهید برد.
ب) ترکیب نیکل و استیل: این نوع سیم‌ها معمولا از سیم‌پیچ‌های استیل با روکش نیکل استفاده می‌کنند. صدای آن‌ها به مراتب روشن‌تر و دارای تربل بیشتری است. در عین حال تا حدی خصوصیات سیم‌های نیکلی را نیز دارا هستند. بدین ترتیب این سیم‌ها را می توان در بازه گسترده‌ای از سبک‌های مختلف به کار گرفت. ارزان‌ترین و معمول‌ترین نوع سیم‌های گیتار الکتریک از این نوع هستند.
2) سیم‌های استیل:
این سیم‌ها تماما از استیل ضدزنگ تشکیل شده‌اند. یعنی هم جنس هسته سیم‌ها از نوع استیل است و هم جنس سیم‌پیچ‌ها. این نوع سیم‌ها ولوم به مراتب بیشتری را تولید می‌کنند. ضربه اولیه (Attack) در آن ها محسوس‌تر است و کاملا مناسب سبک‌هایی هستن که تن صدای گیتار دارای گین و دیستورشن بالاست. مثل سبک‌های هارد راک و متال. صدای آن‌ها در بازه روشن‌تر و دارای تربل بیشتر قرار می‌گیرد. همچنین نسبت به خوردگی (که بر اثر خاصیت اسیدی عرق حاصل از دست نوازندگان پدید می‌آید) مقاوم‌تر هستند به همین دلیل عمر بیشتری دارند.
واضح است که سازندگان سیم‌های گیتار ترکیبات مختلفی از عناصر متعدد (مثل آلومینیوم و کوبالت) را نیز در ترکیب سیم‌های تولیدی خود به کار می‌گیرند اما این نوع سیم‌ها (حداقل در بازار ایران) نایاب‌ترند و قیمت بالاتری نیز دارند. به همین دلیل از ذکر آن‌ها در این یادداشت صرف نظر نمودم.
برای دیدن ویدیوهای گروه صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید.
