وقتی من شروع به یادگیری گیتار کردم، مثل بسیاری از هنرجویان اولین انتخابم گیتار کلاسیک بود. آن‌روزها کلاس‌های خصوصی چندان مد نبود و آموزش ما به صورت گروهی انجام می‌گرفت. یادم می‌آید یکی از هنرجوها گیتار بخصوصی داشت که صدایش با صدای گیتار ما خیلی فرق می‌کرد. نه تنها ما، بلکه خودش هم نمی‌دانست چرا! تا اینکه وقتی یکبار برای نواختن از روی دفتر نت رفت پای تخته، مربی با تعجب نگاهی به سازش انداخت و گفت: عه! این که گیتار آکوستیکه؟ این رو از کجا پیدا کردی؟ بعد سازش را گرفت و کمی زیر و رویش کرد و بعد معلوم شد این ساز، گیتار آکوستیک روزهای جوانی خود مربی بوده که در نقل و انتقالات مختلف در نهایت در دستان آن دوست ما قرار گرفته است. این ماجرا نه تنها مهجور بودن گیتار آکوستیک در کشور ما (به خصوص دورانی که من در آن آموزش گیتار می‌دیدم) را نشان می‌دهد، بلکه معلوم می‌کند که در آن زمان پیدا کردن یک گیتار آکوستیک با چه مشقتی می‌توانست همراه باشد!
اما تفاوت این دو نوع گیتار چیست و کدامیک برای شما مناسب است؟
نکته مهمی که باید قبل از هر چیز آن را مشخص کرد این است که هر دوی این گیتارها آکوستیک هستند، یعنی صدای آن‌ها به صورت آکوستیک و طبیعی تولید و منتشر می‌شود. پس اصطلاح گیتار آکوستیک مفهوم گسترده‌تری دارد اما چیزی که مصطلح است این است که به گیتاری که سیم‌هایش جنس پلاستیکی دارد می‌گویند گیتار کلاسیک و به آن یکی که سیم‌های فلزی دارد می‌گویند گیتار آکوستیک.
تفاوت در شکل ظاهری:
بزرگترین مشخصه برای تشخیص این دو گیتار از یکدیگر قیافه‌شان است. گیتار کلاسیک اندازه کوچکتری نسبت به نوع آکوستیک خود دارد و وصل شدن سیم‌ها در دو سر آن (چه در سیم‌گیرها و چه در پل) با هم متفاوت است. یعنی این دو سیستم سخت افزاری کوک و اتصال سیم متفاوتی دارند.
سیم‌های گیتار کلاسیک در روی پل آن با گره زدن و ایجاد اصطکاک محکم می‌شوند اما سیم‌های گیتار آکوستیک با استفاده از یک سری پین پلاستیکی.
قیافه سیم‌گیرهای این دو گیتار هم با هم متفاوت است. البته برخی از مدل‌های قدیمی‌تر گیتار آکوستیک سیم‌گیرهایی شبیه به گیتارهای کلاسیک دارند اما این مدل‌ها خیلی کمیابند.
تفاوت در ساخت:
گیتارهای آکوستیک و کلاسیک از نظر ساخت هم با یکدیگر متفاوت هستند، علاوه بر نکاتی که در بالا به آن اشاره شد، یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها در ساخت این دو اختلاف در عرض صفحه انگشت گذاری است. در گیتار کلاسیک صفحه انگشت‌گذاری عرض بیشتری دارد و این باعث می‌شود فاصله بین سیم‌ها بیشتر باشد. فاصله بیشتر بین سیم‌های گیتار نوازندگی با آن را ساده‌تر می‌کند، گرفتن آکوردها آسان‌تر خواهد بود و احتمال اشتباهی به صدا درآوردن سیم‌ها هم کمتر است.
تفاوت مهم دیگر جنس سیم‌هاست. در گیتار کلاسیک از سیم‌های تریبل پلاستیکی و سیم‌های بیس با مغز پلاستیکی استفاده شده در حالی که سیم‌ها در گیتار آکوستیک همگی فلزی هستند و در انتهای آن‌ها یک گوی فلزی برای قرار گرفتن در سرجایشان تعبیه شده است. با توجه به اینکه تنش ایجاد شده در سیم‌های فلزی نسبت به پلاستیکی به مراتب بیشتر است، برای نگاه‌داشتن آن‌ها توسط انگشتان نیروی بیشتری نیاز است. علاوه بر این سیم‌های پلاستیکی به دلیل جنس‌شان کمتر انگشتان را اذیت می‌کنند. این نکته گیتارهای کلاسیک را به گزینه مناسب‌تری برای هنرجویان تازه‌کار تبدیل می‌کند.
اما سیم‌های پلاستیکی مشکل خاص خودشان را هم دارند. این سیم‌ها به دلیل اینکه از مواد نرم‌تری ساخته شده‌اند زودتر از کوک خارج می‌شوند این در حالی است که گیتارهای آکوستیک اگر از قطعات با کیفیتی ساخته شده باشند دیر به دیر نیاز به کوک شدن پیدا می‌کنند.
تفاوت در صدا:
تمام این تفاوت‌هایی که از آن‌ها سخن گفتیم در نهایت باعث بوجود آمدن تفاوت محسوسی در صدا و تمبر (Timbre) این دو گیتار می‌شوند. گیتارهای آکوستیک صدای بلندتر، روشن‌تر و زنگ‌دارتری دارند و نت‌های به صدا در آمده در آن‌ها ماناتر هستند و نوای آن‌ها مدت بیشتری باقی می‌ماند (Sustain بیشتر). این خصوصیات در صدای گیتار آکوستیک آن را به گزینه مناسبی برای سبک‌های پاپ، راک، بلوز و فولک و کانتری تبدیل می‌نماید. صدای گیتارهای کلاسیک گرم‌تر است، بلندی کمتری دارد اما در مقابل Attack کمتری دارد. این موضوع آن‌ها را برای سبک‌های جز، فلامنکو، باسانوا و کلاسیک مناسب‌تر می‌کند.
اما ضربه اولیه یا Attack چیست؟ اگر به شکل امواج صوتی ضبط شده توجه کنیم، برخی از امواج شروع قوی‌تری دارند و در لحظه شروع شدن موجِ هر نت، صدای بلندتری داشته و به اصطلاح ضربه اولیه بیشتری دارند. به آن ضربه اولیه شروع هر نت Attack گفته می‌شود.
نتیجه‌گیری:
حالا نوبت به انتخاب ساز مناسب می‌رسد. در یک کلام اگر هر کدام از شرایط زیر را دارید گیتار کلاسیک را انتخاب کنید:
1- به سبک جاز، کلاسیک یا فلامنگو علاقه دارید
2- تازه می‌خواهید نواختن گیتار را یاد بگیرید
3- از صدای گیتار آکوستیک بدتان می‌آید!
برای شنیدن صدای انواع مختلف گیتار این پادکست ما را گوش کنید:
و اگر علاقه به یادگیری موسیقی و گیتار دارید، ما را خبر کنید. این صفحه اینستاگرام ماست!
