در گزارش گروه علی بابا که در سال 1400 منتشر شده بود، تحلیلی داشتیم در مورد مقایسه میزان سفر خانم‌ها و آقایان با عنوان «آیا در سال‌های دیگر زنان بیشتر سفر می رفتند؟». اعداد و ارقام موجود در گزارش به وضوح نشان می‌دادند که زنان در مقایسه با مردان بسیار کمتر سفر می‌کنند. آماری که در سال 1401 با افزایش سهم آقایان و کاهش سهم خانم ها، بیشتر ما را شگفت زده کرد.
اینکه سهم زنان از جایگاه شغلی در بخش‌های دولتی و خصوصی در مقایسه با مردان کمتر است و به دنبال آن زنان توان اقتصادی و قدرت خرید پایین‌تری در مقایسه با مردان دارند، اینکه زنان با محدودیت‌های زیادی برای سفر رفتن مواجه هستند و مسئولیت نگهداری از فرزندان و احیاناً سالمندان حاضر در خانواده خود را بر عهده دارند، از جمله مهمترین دلایل اقتصادی و اجتماعی بودند که در تحلیل گزارش 1400 و در تأیید نرخ پایین سفر زنان و کاربری آنها از پلتفرم علی بابا ارائه کردیم.
اما در گزارش سال 1401 علی بابا آماری که بیشتر از تفاوت میزان سفر زنان و مردان نظر ما را به خود جلب می کند، میانگین و درصد رشد قیمت محصولات در مقایسه با سال 1400 است. آماری که نشان می‌دهد که اکثر محصولات از پرواز داخلی و خارجی گرفته تا قطار و اتوبوس و تورها و هتل های داخلی و خارجی، حدود پنجاه درصد افزایش قیمت داشته اند؛ این واقعیت را در آمار مرتبط با درصد رشد ارزش ناخالص ریالی فروش در سال 1401 نیز می‌توان مشاهده کرد که در مقایسه با سال 1400 حدود 68.52 درصد رشد داشته است.
اینکه چقدر از سفرهای داخلی و خارجی کاربران مربوط به سفرهای کاری و ماموریتی است که بخشی یا کل هزینه آن توسط کارفرمایان پرداخت می شود، سؤالی است که پاسخ آن می‌تواند تکلیف پرسش دیگری را معلوم کند؛ چه درصدی از کاربران به قصد تفریح و گردشگری و با بودجه شخصی خود به سفر می‌روند و بخش مشخصی از بودجه و سبد خانوار را به هزینه‌های سفر و گردشگری اختصاص می دهند؟
طبق اعلام بانک مرکزی، نرخ تورم در 12 ماه منتهی به بهمن 1401 نسبت به 12 ماه منتهی به بهمن 1400 به 43.6 درصد رسیده است. این نرخ تورم که حتماً بیش از این اعداد اعلامی است، در طی یکسال چنان فشار اقتصادی بر آحاد مردم جامعه وارد کرده است که اغلب آنها ناخواسته در باتلاق مبدأ فرو رفته‌اند و حتی اگر بخواهند هم نمی‌توانند به فکر جا به جایی و رفتن به مقصد یا مقصدهای مورد نظرشان باشند.
اگر در گزارش های سالانه علی بابا آماری هم پیرامون نوع شناسی کاربران از بعد سطح درآمد یا طبقه اجتماعی و اقتصادی آنها ارائه می شد، آنگاه می توانستیم با اطمینان بیشتری بگوییم که کاربران این پلتفرم حتماً از طبقه کم درآمد و حتی متوسط رو به پایین جامعه نیستند و بیشتر خریدها توسط قشر متوسط رو به بالا و بالای درآمدی انجام می شود؛ و این مشتی است نشانه خروار.
واقعیت این است که هزینه سفرهای حتی داخلی هم برای تعداد قابل توجهی از اقشار و افراد جامعه مدتهاست که از سبد اقتصادی آنها حذف شده و یا بخش بسیار ناچیزی از آن را به خود اختصاص می دهد. در این شرایط میزان سفر کردن برای همه اقشار جامعه تحت تاثیر وضعیت اقتصادی و درآمدی آنها قرار می گیرد و البته زنان که در شرایط عادی نیز دچار خلاهای ناشی از شکاف جنسیتی در جامعه هستند، فشار بیشتری را متحمل می شوند.
بررسی اعداد و ارقام موجود در گزارش 1401 علی بابا با اینکه جنبه‌های مختلفی از رفتارشناسی کاربران را نشان می‌دهد اما همگی گویای یک واقعیت ناخوشایند هستند؛ سفر کردن که می‌تواند برای انسان‌ها خاطره سازی کند و تا مدتها ذهن افراد را با خاطرات خوش آن مشغول کند، با افزایش فشارهای اقتصادی و بالا رفتن قیمت ها، برای خیلی‌ها به مرور تبدیل به رویایی دست‌نیافتنی می شود.
شاید در آینده‌ای نه چندان دور و حتی مماس بر حالمان، ناچار دست به دامان فناوری شویم تا برای سفر کردن به جای اینکه ما از مبدایی به مقصدی برویم، جاذبه ها و دیدنی های مقصد را به مبدأ ما یعنی درست همان جایی که نشسته‌ایم بیاورد. کاری که با استفاده از فناوری های ارتباطی و واقعیت مجازی تا کنون محقق شده و از این پس بیشتر به کارمان می آیند.
