در دنیای امروز، اپلیکیشن های موبایل به بخش جدایی ناپذیر از زندگی ما تبدیل شده اند. در نظرسنجی اخیر انجام شده توسط Bitkom تعداد اپلیکیشنهای گوشی های هوشمند مورد استفاده فعال مردم مشخص شده است. بر اساس این آمار افراد جوان بیشتر از افراد مسن از اپلیکیشن ها استفاده می کنند؛
بدین ترتیب که کاربران 16 تا 29 ساله به طور متوسط از 42 اپلیکیشن نصب شده روی گوشی هوشمند خود استفاده میکنند و با افزایش سن، این تعداد کاهش می یابد. این روند را میتوان به تمایل بیشتر افراد جوان تر به فناوری و احتمال پذیرش بالاتر فناوری های جدید نسبت داد.
این آمار در مفهومی با عنوان شکاف دیجیتالی Digital Gap قابل توجیه و تأیید است که برای بیان نابرابریهای توزیع جهانی در زمینه دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده میشود.
طبق نظریه شکاف دیجیتالی ون دایک، نابرابری در دسترسی به اطلاعات و فناوری نیست، بلکه نابرابری در مهارت استفاده از فناوری و سواد دیجیتالی است.
اما نکته قابل تأمل این است که بر طبق آمارهای موجود در زمینه جمعیتشناسی کشورمان، طی سالهای آینده با جمعیت سالمند کشور به شکل قابل توجهی افزایش خواهد داشت. به نحوی که ساختارهای کشور قدرت پاسخگویی به آن حجم از نیازهای ایشان را نخواهند داشت.
بنابراین طرح و ارائه راهکارهایی که بتوان از طریق آنها کاربرد و پذیرش فناوری ها و بهخصوص کاربری اپلیکیشن های خدماتی را در میان سالمندان افزایش داد، بسیار حائز اهمیت است.
در راستای افزایش میزان پذیرش فناوری های خدمات محور در میان افراد سالمند در جوامع دو دسته راهکار میتوان متصور شد؛ 1.راهکارهایی که جنبه حکمرانی و اجتماعی دارند 2. راهکارهای فنی
در مورد راهکارهای اجتماعی یا حکمرانی میتوان به «پیشخوان های دولتی» اشاره کرد که درواقع نهادهای واسط بین افراد جامعه بهخصوص افراد مسن و خدمات دولتی هستند که انجام امور دولتی افراد را سادهتر می کنند.
راهکار اجتماعی دیگری که در مورد تسهیل کاربرد اپلیکیشن ها بهخصوص اپلیکیشن های بهداشتی و درمانی توسط افراد مسن جامعه مطرح می شود، قرار دادن گزینه ای به عنوان «همراه بیمار» یا «همراه کاربر» است که اجازه تعریف آنها در کنار اسم کاربر اصلی وجود دارد.
میتوان گفت که این راهکارهای اجتماعی در نبود فناوری های پیش رو، کاربردیتر بوده و مورد استقبال افراد جامعه قرار داشتند اما با ظهور فناوری هوش مصنوعی جایگاه خود را هر روز بیش از پیش از دست داده و جای خود را به راهکارهای فنی می دهند.
در مورد راهکارهای فنی بهره مندی از هوش مصنوعی به منظور پیوند دادن افراد مسن با بازار قابل پیشبینی است؛ چرا که به دلیل پذیرش کمتر فناورانه در این گروه از افراد، استقبال از فناوری های هوش مصنوعی مثل chatgpt که امکان کاربری و جستجو را از طریق صوت نیز فراهم میآورد و به طور کلی کاربری و پذیرش فناوری را تسهیل می نماید، بیشتر خواهد شد.
در واقع سناریویی که با قطعیت های فراوانی در حال وقوع است، این است که به زودی راهکارهای فنی با میانجیگری هوش مصنوعی، بیشترین نیازهای سالمندان را مرتفع خواهند کرد. بر همین مبنا راهکارهای قابل ارائه در قالب کاربرد هوش مصنوعی برای کمک به مدیریت امور سالمندان، هم کاربردیتر و هم از جهت انسانی و حقوق شهروندی بسیار ارزشمندتر خواهد بود.
این واقعیت نشان میدهد که اپلیکیشن های مرتبط با سالمندان که پیش از این به دلیل عدم پذیرش فناورانه این قشر از جامعه بازار جدی و قابل توجهی نداشته است، به زودی با افزایش جمعیت سالمندان و رشد تقاضای آنها، این بازار بازاری جذاب و با پتانسیل های سرمایهگذاری جدی رو به رو خواهد شد.