اصول خیریه ها مثل هر سازمان دیگری خیریه‌ها نیز برای خود اصول و قوانینی دارند. بعضی از این قوانین مربوط به مفهوم و بدنه خیریه‌ها و بعضی دیگر مربوط به وظایف خاص خیریه هستند و با توجه به حیطه فعالیت آن خیریه تعیین می‌شوند. در این مقاله التیام می‌خواهیم درباره این اصول عمومی صحبت کنیم و در ضمن سعی می‌کنیم تا با استفاده از همین اصول چند سوال که شاید ذهن شما را درگیر کرده باشند را هم پاسخ دهیم. اصل تعریف اهداف: هر خیریه موظف است مجموعه‌ای از اهداف را برای خود معین کند و در راستای این اهداف پیش برود و تمام اعضای خیریه موظف هستند تا از این قوانین پیروی کنند. اما فایده این اصل چیست؟ این اصل کمک می‌کند تا خیریه‌ها دچار انحراف از مسیر خود و سوگیری‌های مرتبط با افراد نشوند. مثلا اگر هدف خیریه‌ای کمک به کودکان است هیچ کدام از افراد حق ندارد این اصل را زیر پا گذاشته و به عنوان مثال از کودکان مهاجر کمتر پشتیبانی کند. یاد آوری این نکته مهم است که اهداف والای خیریه بر منافع تک تک افراد ارجحیت دارد. اصل راست کرداری: این اصل بیان می‌کند که تمام افراد خیریه باید با حداکثر مسئولیت پذیری خود برای خیریه فعالیت کنند. هر شخصی در هر مسئولیتی باید از خرد جمعی و نظر متخصصان استفاده کند تا تصمیمات وی کاملا به سود خیریه باشند. نکته مهم دیگر اصل راست کرداری این است که تنها فقط به یک خیریه محدود نمی‌شود؛ یعنی اگر اقدامی باعث شود که خیریه‌های دیگر نیز خدشه دار شوند باید از آن اجتناب شود. اصل شفافیت: افراد خیریه باید همواره گزارش صحیح و کاملی از عملکرد خود ارائه دهند. این ارائه مدارک نه تنها برای مدیران خیریه و خیرین است بلکه برای عموم نیز می‌تواند اجرا شود تا مردم بتوانند با مشاهده عملکرد خیریه به آن اعتماد کرده یا حتی جذب فعالیت‌های آن شوند. اصل احترام به حقوق افراد: این اصل تقریبا تمام افرادی را که با یک خیریه سر و کار دارند را شامل می‌شود؛ یعنی خیریه همواره باید ارزش انسانی افراد را در نظر بگیرد و این حقوق به چند دسته از مردم تعلق میگیرد که شامل موارد ذیل است. مددجو: احترام به مددجویان واجب ترین اصل یک خیریه است. خیریه‌ها برای بازتاب ارزش‌های انسانی و قلبی آنها فعالیت می‌کنند پس هرگز حق هیچگونه سواستفاده از مددجویان را ندارند. نشان ندادن چهره مددجویان و یا افشا نکردن هویت آنها مثالی از این نوع اصل است حال اینکه بعضی افراد این موضوع را نشانه عدم صداقت خیریه می‌دانند و به خیریه اعتماد نمی‌کنند در حالی که این کار جزو اصول اساسی خیریه‌ها است. خیرین: خیرین همواره جایگاه ویژه‌ای برای خیریه‌ها دارند. هر خیریه باید همکاری متقابل با خیرین را داشته باشد؛ برای مثال اگر خیر دوست دارد هویتش افشا نشود خیریه باید در حفظ این راز کوشا باشد. در ضمن خیریه باید از اجبار خیرین یا قرار دادن آنها در عمل انجام شده نیز بپرهیزد چرا که دریافت کمک بدون رضایت قلبی خیر هیچ خیر و برکتی نخواهد داشت. کارکنان: کارکنان خیریه‌ها که در پی انجام کارهای خیر و مددرسان هستند باید محیط خیریه را نیز با این هدف وفق دهند. رفتار صحیح کارکنان، در هر سمتی با یکدیگر می‌تواند بازتاب قوی‌تر از دل یک خیریه باشد. مردم: بله مردم! خیریه‌ها باید به تمام افراد جامعه نیز احترام بگذارند. کارهایی مانند تماس تلفنی با افراد بدون اطلاع قبلی آنها و یا به دست آوردن شماره تلفن آنها بدون اطلاعشان هرگز جزو اصول یک خیریه درست و مناسب نیست! چند مسئله متداول در خصوص خیریه ها، سوالاتی که ممکن است سوال شما هم باشند! *یک خیریه همواره درون یک جامعه با تلاطم‌های فرهنگی و اجتماعی موجود در آن دست و پنجه نرم می‌کند اما رعایت اصول بالا تا حد زیادی هر خیریه را از انحراف از مسیر خود نجات میدهد. یک خیریه هرگز نمی‌تواند گروه خاصی از افراد را که شرایط کمک گرفتن از خیریه را دارند به هر دلیلی از این کمک محروم کنند. *خیریه‌ها حق ندارند از منابعی که در اختیار دارند برای تامین منافع اشخاص استفاده کنند. از این رو یک خیریه هیچ‌گاه در فعالیت ها یا سوگیری‌های سیاسی یا اجتماعی دخالتی نمی‌کند. این امر به خصوص برای خیریه‌های درمانی پررنگ تر است چرا که فارغ از اوضاع سیاسی، فرهنگی یا اجتماعی جامع افراد تحت پوشش این خیریه‌ها برای سلامت خود و حتی برای نجات از مرگ به خیریه خود نیاز دارند. *خیریه‌ها می‌توانند با منابع خود سرمایه گذاری کنند؟ جواب این سوال واضح است. اولاً که این سرمایه گذاری نباید موجب کمبود بودجه و اختلال در فعالیت خیریه شود. ثانیاً این سرمایه گذاری باید فقط در راستای اهداف خیریه انجام بگیرد و سود رساندن به اشخاص کاملا ممنوع است.
