کلیدهای هوشمند چه هستند؟ چه کاربردی دارند؟ هزینه‌ی استفاده از آنها چه قدر است؟ نحوه‌ی نصب آنها چگونه است؟ سوالات بسیاری در این زمینه وجود دارند که هر کدام پاسخ‌های متفاوتی نیز دارند. در این متن سعی می‌شود تا برخی از آنها به اختصار پاسخ داده شوند.
هوشمند سازی خانه‌ها فرایندی است که در طی سالیان اخیر مطرح شده و به آن توجه ویژه‌ای می‌شود. استفاده از وسایل هوشمند، اینترنت اشیا، دستیار صوتی و ... همگی در راستای خانه‌ی هوشمند است. در این میان کلیدهای هوشمند نقش پررنگی را بازی میکنند.
زمانی که واژه اسمارت یا هوشمند شنیده می‌شود در ذهن ناخودآگاه هوش مصنوعی یا اینترنت تداعی می‌شود. کلیدهای هوشمند نیز همانند سایر محصولات هوشمند با استفاده از اتصال به گوشی موبایل یا دستیار صوتی به کاربر این اجازه را می‌دهند تا با استفاده از فرامین صوتی یا گوشی خود کارکرد کلید را کنترل نمایند.
هر آنچه که از یک کلید سنتی انتظار دارید، کلید هوشمند از پس انجام آن برمی‌آید. البته که این کلیدها توانایی‌های بیشتری نیز دارند. استفاده از گوشی موبایل برای خاموش یا روشن کردن چراغ‌ها، استفاده از فرامین صوتی، خاموش یا روشن کردن چراغ‌ها به صورت خودکار یا از راه دور، تعریف حالت‌های مختلف و البته دیمر (Dimmer) بخشی از کاربردها و مزیت‌های استفاده از کلیدهای هوشمند است.
همانطور که پیشتر گفته شد، کلیدهای هوشمند تفاوت چندانی با نسخه‌ی سنتی آنها ندارند. به طور عموم سایز این کلیدها به گونه‌ای طراحی می‌شود که در همان جای کلید سنتی قرار گیرند و نیازی نباشد تا دیوار مجدد سوراخ شود. برای اتصال این کلیدها نیز نیازی به برق کشی مجدد نیست. اکثر خانه‌های جدید موارد لازم برای برق کشی این کلیدها را دارند. یک تفاوت جزیی بین کلیدهای سنتی و هوشمند وجود دارد. در کلیدهای سنتی زمانی که کلید در حالت خاموش قرار دارد اتصالی وجود ندارد و برقی از کلید عبور نمی‌کند. در سیستم هوشمند برای اینکه اتصال کلید همواره با گوشی یا هاب متصل باشد، نیاز است تا همواره جریان برق از کلید عبور کند.
نحوه‌ی اتصال کلیدهای هوشمند
کلیدهای هوشمند برای اتصال به یکدیگر یا به گوشی شما نیاز به درگاهی برای عبور اطلاعات دارند.
برخی از این کلیدها با استفاده از بلوتوث به گوشی متصل می‌شوند. اکثر کلیدهای هوشمند از وای‌فای استفاده میکنند. این کلیدها با اتصال به مودم خانه، به شبکه‌ی ابری دسترسی پیدا کرده و از این طریق به گوشی یا دستیار صوتی متصل می‌شوند و از هر جا می‌توان آنها را کنترل کرد. به عنوان مثال می‌توان در حین سفر چراغ روشن مانده را در خانه خاموش کرد! اما اگر اتصال به اینترنت قطع شود یا مثلا حجم بسته‌ی اینترنت تمام شود چه اتفاقاتی می‌افتد؟
اکثر کلیدها می‌توانند تنظیمات خود را قبل از اینکه اتصال از بین برود حفظ کنند و زمان برقراری مجدد اینترنت با تنظیمات قبلی خود برگردند.
دسته‌ای از این محصولات، شبکه‌ی محلی (Local) ایجاد کرده و دیگر نیازی به اینترنت ندارند. درواقع با اتصال به مودم با گوشی یا سایر تجهیزات هوشمند خانه ارتباط برقرار میکنند و دیگر قطعی اینترنت بر روی آنان تاثیر ندارد.
حال تصور کنید که کلیدها در مجموعه‌ای بزرگتر از خانه، به عنوان مثال تالار یا آپارتمان، مورد استفاده قرار گیرند. اکثر این تجهیزات می‌توانند از مجموعه‌ای از ارتباطات رادیویی استفاده کنند. Zigbee و Z-Wave نام دو سیستم رادیویی مشهور است که تجهیزات خانه‌های هوشمند و حتی دستیاران صوتی مانند گوگل و الکسا از آنها پشتیبانی میکنند. برای اماکن بزرگ معمولا از این روش برای اتصال استفاده می‌شود.
هزینه‌ی کلیدهای هوشمند کم نیست. با نگاهی به سایت‌های داخلی یا خارجی متوجه می‌شوید که هزینه‌ی خرید این کلیدها نه تنها کم نیست بلکه می‌تواند تا رقم‌های میلیونی بالا برود. در داخل متاسفانه هنوز این کلیدها جای خود را بین مصرف کنندگان پیدا نکرده‌اند و تنوع بسیار کم است. در خارج از ایران، تنوع زیادی از این محصولات وجود دارد و قیمت این کالاها می‌تواند بین 30 تا 100 دلار هم بالا برود.
چند نکته‌ی مهم وجود دارد که هنگام خرید کلیدهای هوشمند باید بسیار به آن توجه داشت. کلید هوشمند، پریز هوشمند یا لامپ هوشمند. هر سه تقریبا عملکردی مشابه برای روشنایی خانه‌ی شما می‌توانند ایجاد کنند بنابراین باید دقت داشت کدامیک برای خود شما بهتر است. نکته‌ی بعدی انتخاب لامپ مناسب است. اگر انتظار دارید تا کلید هوشمند مانند دیمر عمل کند و نور خانه را کم و زیاد کنید باید لامپ شما این ویژگی را پشتیبانی کند. اکثر ال‌ای‌دی های امروزی این ویژگی را ساپورت میکنند. توصیه می‌شود تا ابتدا پرمصرف‌ترین کلید خانه‌ی خود را با نسخه‌ی هوشمند جایگزین کنید. اگر از کار با آن راضی بودید و به آن عادت کردید به تدریج کلیدهای خود را جایگزین کنید.
در نهایت باید توجه داشت که هزینه‌ی تعویض کلیدهای قدیمی با نسخه‌ی هوشمند آنها بالا است. یافتن لامپ مناسب، هزینه‌ی برق کشی، فراهم کردن اینترنت با کیفیت و در نهایت انتخاب برند مناسب لازمه‌ی عملکرد درست این سیستم است.
