نام علمی: Helianthus annuus
از خانواده: Asteraceae
گل آفتاب گردان گیاهی یکساله، بومی آمریکای شمالی از مرکز کانادا تا شمال مکزیک می باشد. طول دوره رشد آفتابگردان بسته به نوع آن و همچنین عوامل محیطی می تواند از ۹۰ تا ۱۵۰ روز متغیر باشد. این گل تا قبل از انقلاب صنعتی در اکثر نقاط دنیا به ویژه در اروپا و امریکا یک منبع غذایی بسیار مهم و ارزشمند محسوب میشد.
آفتابگردان از دسته ی گل ها و گیاهانی است که به گرما مقاوم بوده و در تابستان رشد می کنند. دارای گل آذین بزرگ به شکل خورشید است و به همین علت معمولا در دنیا به نام گل آفتاب "Sunflower"شناخته می شود. گل آفتابگردان دارای برگ های بزرگ، قلبی شکل، زبر و پوشیده از کرک؛ و ساقه هایی محکم و پرز دار می باشد. ارتفاع آن به 4 متر نیز می رسد. ریشه های این گل بسیار عمیق بوده و تا عمق 3 متری خاک نیز نفوذ می کند.
گل آفتابگردان به دلیل تخمه های خوراکی آن، گیاهی پرطرفدار در سطح جهان محسوب می شود. همچنین کشت آفتابگردان به علت استخراج روغن موجود در دانه های آن در نقاط مختلف دنیا از جمله ایران بسیار رایج می باشد. علاوه بر مصارف ذکر شده، گل آفتابگردان برای سفارش آنلاین گل، در تزیینات مختلف، به شکل هایی زیبا به کار برده می شود. گل افتاب گردان در رنگ های زرد، قرمز و بنفش و به رنگ ارغوانی در تزیینات و دکراسیون به کار برده می شود.
نام علمی آفتابگردان برگرفته از خاصیتی است که این گل در جهت یابی دارد. گل آفتابگردان در هنگام صبح به طرف شرق و هنگام غروب به سمت مغرب می چرخد.
شرایط نگهداری و نیاز های محیطی گل آفتابگردان:
نور: نیاز نوری گل آفتابگردان زیاد بوده و به مکانی باز با نور کامل خورشید برای رشد صحیح و راست قامتی احتیاج دارد.چنانچه گل آفتابگردان در سایه کاشته شود رشد کاملی نخواهد داشت و نمی تواند وزن خود را تحمل کند و در نتیجه خم شده و می شکند.
دما: عموما گل آفتابگردان دماهای پایین را نمی پسندد و در برابر سرما مقاومت خوبی ندارد. بهترین دمایی که برای رشد گل آفتابگردان نیاز است بین 15 تا 35 درجه سانتی گراد می باشد.
آبیاری: گیاه آفتابگردان برای اینکه بتواند به خوبی پرورش پیدا کرده و به رشد کافی برسد تا بتواند دانه هایی مرغوب تولید کند، نیازمند به آبیاری منظم و کافی می باشد. همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم، گیاه آفتابگردان ریشه هایی عمیق در خاک دارد؛ انواع مختلف این گیاه بر اساس تراکم و باف خاک، جنس ریشه ها و عمقی که در خاک دارند می توانند تا مدت زمانی بدون آب نیز به زندگی خود ادامه دهند. بنابراین گیاه آفتابگردان از جمله گیاهانی هست که در برابر خشکی مقاومت نسبتا خوبی از خود نشان می دهد.
خاک: خاک مناسب برای نگهداری از گیاه آفتابگردان که بتواند منجر به رشد صحیح و کافی گیاه بشود، باید زهکشی خوبی داشته باشد و از نظر PH نیز خنثی و یا کمی قلیایی باشد.
آفات گیاه آفتابگردان:
برخی پرنده ها به دانه های گیاه آفتابگردان علاقه مند هستند.به همین علت بهتر هست که با وسایل حفاظتی گیاه خود را از آسیب های این چنینی در امان نگه دارید. برخی پروانه در شکوفه های آفتابگردان تخم گذاری می کنند که بهتر است این کرم ها را از گیاه خود دور کنید.
شپشک آردی، سفیدک سطحی، زنگ زدگی و... از دیگر آفاتی هستند که ممکن است گیاه آفتابگردان شما را درگیر کنند. در صورت تشخیص این آفات و یا ابتلای گیاه آفتابگردان به بیماری های قارچی، محلول های ضد قارچ را به صورت منظم به گیاه اسپری کنید.
گیاه آفتابگردان رطوبت بیش از اندازه را نمی پسندد و در صورتی که خاک از حدی مرطوب تر شود، برگ های این گیاه رو به پژمردگی و زرد شدن می روند. همچنین خاکی که خیلی مرطوب باشد و یا غرقابی شده باشد، زمینه ساز ایجاد بیماری های قارچی می باشد.
موارد مصرف گیاه آفتابگردان:
تمامس قسمت های گل آفتابگردان دارای خاصیت دارویی بوده و در طب سنتی بسایر مورد استفاده قرار می گیرد. اسانس برگ های گیاه آفتابگردان به عنوان میکروب کش و اسانس گل های آفتابگردان برای التیام زخم ها و کاهش فشار خون مورد استفاده قرار می گیرد. تخمه های خوراکی آفتابگردان سرشار از منیزیم و ویتامین E می باشد که مصرف آن می تواند موجب کاهش فشار خون، جلوگیری از حمله قلبی و سکته، آرامش اعصاب، حفظ سلامت استخوان ها و کاهش ریسک ابتلا به سرطان شود.
همچنین گیاه آفتابگردان در مصارف تجاری نیز بسیار حائز اهمیت می باشند. استخراج روغن از دانه های آفتابگردان به منظور تولید روغن برای صنایع غذایی و خوراکی در سراسر جهان انجام می گیرد. ساقه های گیاه آفتابگردان برای تولید کاغذ و برگ های آن برای تهیه خوراک دام ها در بسیاری از نقاط دنیا مورد استفاده قرار می گیرد.
