بوکسیت نوعی سنگ رسوبی است در داخل خود نسبت بالایی از آلومینیوم را دارد. اغلب رنگ بوکسیت قرمز و متمایل به قهوه‌ای است ، اما بسته به نسبت و مواد معدنی موجود در آن می‌تواند به رنگ سفید، زرد یا قهوه‌ای مایل به زرد نیز دیده شود.
بعلاوه بوکسیت می‌تواند دارای طیف وسیعی از بافت‌ها نیز باشد. این مواد می‌توانند شامل: جیبسایت (Al (OH)3، بئمیت (γ-AlO (OH)) و دیاسپور (α-AlO (OH)) باشند که با دی اکسید آهن گوتیت و هماتیت، کائولینیت معدنی خاک رس و مقدار کمی آناتاز (TiO2) و ایلمنیت (FeTiO3) یا (FeO.TiO2) ترکیب شده باشند.
بوکسیت‌ها اغلب در یکی از دو دسته بوکسیت سیلیکاتی یا لاتریت و بوکسیت کربنی یا کارست تقسیم‌بندی می‌شوند.
تولیدکنندگان عمده لاتریت کشورهای استوایی هستند. در حالیکه بوکسیت‌های کربنی یا همان کارست‌ها بیشتر در اروپا، گینه و جاماییکا یافت می‌شوند.
15 کشوری که بیشترین مخازن بوکسیت دنیا را دارند شامل: آمریکا، گینه، استرالیا، ویتنام، هند، جامائیکا، برزیل، غنا، چین، یونان، سورینام، سریلانکا، قزاقستان، ونزوئلا و روسیه هستند.
بزرگترین کشور تولیدکننده بوکسیت در جهان استرالیا است و بعد از آن چین در جایگاه دوم قرار دارد. نکته جالب توجه در تولید بوکسیت جهانی این است که استرالیا و چین تقریبا نیمی از بوکسیت تولیدی در جهان را استخراج می‌کنند.
با این حال ویتنام با دارا بودن ۱۱۰۰۰ میلیون تن بوکسیت، بزرگترین منبع بوکسیت در جهان است.
چون منابع بوکسیت عموما نزدیک به سطح زمین یافت می‌شوند، معادن بوکسیت اغلب به صورت معدن روباز می‌باشند و به این ترتیب می‌توان بدون نیاز به حفاری زمین یا با حفاری بسیار کمی به بوکسیت دست پیدا کرد.
سنگ‌های بوکسیت با توجه به استفاده‌های صنعتی و تجاری که دارند به دسته‌های متالورژیکی، سایشی، سیمان، شیمیایی و مواد نسوز تقسیم‌بندی می‌شوند.
85 درصد سنگ بوکسیت استخراج شده به منظور تولید آلومینیوم، مطابق فرآیندی که در ادامه مختصرا شرح داده خواد شد، مورد استفاده قرارمی‌گیرد. 15 درصد باقی‌مانده مورد استفاده صنایع شیمیایی قرارگرفته یا اینکه برای تولید آلومینا و دیرگداز استفاده می‌شود.
کشور ما، ایران، نیز با استخراج حدود پانصد هزار تن بوکسیت در سال در رده بیستمین بزرگترین تولیدکنندگان بوکسیت دنیا قرار دارد. مهمترین معادن بوکسیت ایران در جاجرم شاهرود، آبگرم قزوین و فیروزکوه قراردارند.
مهمترین معادن بوکسیت ایران عبارت‌اند از:
سنگ بوکسیت را تحت فشار و همراه با سدیم هیدروکسید در دمای حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ درجه حرارت می‌دهند. در این دما، آلومینیوم آن به شکل آلومینات سدیم جدا می‌شود. باقی‌مانده بوکسیت بعد از استخراج آلومینات سدیم دارای ترکیبات اکسید آهن، سیلیس، کلسیم، تیتانیوم و نیز مقداری آلومینیوم است. این باقی‌مانده را با استفاده از فیلتر جدا سازی و سپس ذوب می‌کنند.
در ادامه فرایند، به این ماده ذوب شده هیدروکسید آلومینیوم اضافه کرده و با کمک کوره‌های دوار در دمای بالای ۱۰۰۰ درجه از آن اکسید آلومینیوم استخراج می‌کنند.
سپس اکسید آلومینیوم استخراجی به صورت رسوب جداسازی شده و در مرحله آخر طی فرآیند هال- هرولت از آن آلومینیوم خالص را استخراج می‌کنند.
بوکیست کاربردهای مختلفی در متالوژی ، مقاوم‌سازی ، سایندگی ، تولید موادشیمیایی و ساخت سیمان و نیز پتروشمی و جوشکاری دارد.
برای استفاده از بوکسیت در این کاربردها اغلب لازم است که بوکسیت را به صورت پودر درآورند تا بتوان از آن به درستی استفاده کرد.
پودر بوکسیت در حالت پودری خود عموما به دو شکل پودر بوکسیت سوپرمیکرونیزه و یا پودر بوکسیت میکرونیزه ارائه می‌شود.
با توجه به استخراج حجم نسبتا بالایی از بوکسیت در ایران، به نسبت مراکز زیادی به فروش بوکسیت اقدام می‌کنند.
با این حال تمامی این عرضه‌کنندگان خودشان تولیدکننده پودر بوکسیت سوپرمیکرونیزه یا میکرونیزه نبوده، و تنها واسظه فروش محسوب می‌شوند.
شرکت تولیدات معدنی اصفهان (توما) یک تولیدکننده پودر بوکسیت سوپرمیکرونیزه یا میکرونیزه قدیمی و معتبر در کشور است که دارای بیش از نیم قرن سابقه در تولید انواع پودرهای میکرونیزه و سوپر میکرونیزه صنعتی از جمله تولید پودر بوکسیت است.
