دیفای (DeFi یا Decentralized Finance)به معنای امور مالی غیرمتمرکز، پروژه هایی هستند که در سال‌های 2020 و 2021 رشد قابل توجهی داشته‌اند. برای درک بهتر پروژه‌های حوزه DeFi ابتدا به سراغ دنیای مالی سنتی می‌رویم. تمام امور مالی دنیای فعلی که متمرکز است تحت سلطه یکسری نهاد و سازمان متمرکز مثل دولت‌ها, بانک‌ها و سازمان‌هایی که خدمات مالی ارائه میکنند است. این سازمان‌ها قدرت دارند و میتوانند هر قانون و محدودیتی که میخواهند را اعمال کنند. برای مثال افرادی که زیر 18 سال هستند نمی‌توانند از خدمات مالی استفاده کنند، یا از معامله یک فرد جلوگیری کنند و بحث تحریم ها به وجود می آید. این دنیای مالی بر اساس سودآوری واسطه‌ها تنظیم شده که از نمونه‌های بارز آن کشورهای فقیر آفریقایی هستند. در خیلی از این مناطق هیچ بانکی تا شعاع چند صد کیلومتری برای ارائه خدمات مالی به مردم نیست. پروژه‌های حوزه DeFi به کمک بلاکچین این مشکلات را حل می کنند.
دیفای نام پروژه نیست بلکه یک اکوسیستم از صدها پروژه است که همگی در حوزه امور مالی غیرمتمرکز کار می کنند. ما همیشه به نهادهای متمرکز اعتماد میکنیم. مردم همه کشورها به دولت هایشان اعتماد می کنند و بر این باورند که تمام کارهایشان در راستای حفظ ارزش پول ملی است. یا اینکه به بانک ها اعتماد میکنند که پولی را که به بانک واگذار میکنند صحیح و سالم نگه می دارند. بی حساب کتاب به هر کسی وام نمی دهند. اما تاریخ نشان داده که اینطور نیست. در سیستم های متمرکز فساد وجود دارد و احتمال خطا خیلی بالاست. یک نمونه از این خطا, مربوط به ونزوئلاست که بعد از پایین آمدن قیمت نفت سیاست چاپ بی‌رویه پول را در پیش گرفتند. در انتها چیزی که نصیب مردم شد ابرتورم های وحشتناک بود. این مشکلات از جمله مشکلاتی است که DeFi برطرف می کند.
بزرگترین پروژه ها در حوزه DeFi گرفتن و دادن وام, رمزارزهای با ثبات و صرافی های غیرمتمرکز است.
همه ما برای یکبار هم که شده درگیر پروسه گرفتن وام شدیم. پروسه ای که شامل رفت و آمد زیاد و نیازمند مدارک، ضامن، جواز و سند است. بعد از گذراندن این مراحل بعد از مدت طولانی کارها انجام شده و پول به حساب واریز می شود.
پلتفورم هایی برای دادن و گرفتن وام درحوزه DeFi کار میکنند نیاز به ضامن ندارند، چک اعتباری نمیخواهند. فقط باید یک وثیقه دیجیتال قرار دهیم و بعد از آن خیلی سریع و بلافاصله وام نقداً پرداخت می شود. برای این کار، ما ارز دیجیتال تهیه می کنیم و به صورت تتر وثیقه می کنیم و در ازا وام دریافت میکنیم. یکسری ها پول یا دارایی یا رمزارز را با عنوان سرمایه سپرده می کنند. سود دریافت می کنند و از نقدینگی که جمع می شود وام می گیرند. معروف ترین پروژه ها در حوزه گرفتن و دادن وام Comp و AAVE هستند.
دنیای مالی غیرمتمرکز نیاز به یکسری رمزارزهای با ثبات دارد مثل: تتر, USDC, BUSD, TUSD و... در دنیای مالی غیرمتمرکز باید رمزارزهای باثباتی باشد که غیرمتمرکز باشد. DAI در حال حاضر یکی از بهترین رمزارزهای باثبات غیرمتمرکز است. و مورد بعدی صرافی های غیرمتمرکز است. باز همه درگیر صرافیهای متمرکز مثل Binance شدیم. صرافیهایی که چون متمرکز هستند میتوانند قانون گذاری های خود را انجام دهند، تحریم کنند و یا حسابی را ببندند. احتمالاً آینده این حوزه و دنیای رمزارزها باید به سمت صرافی های غیر متمرکز یا همان DEX برود. پروژه هایی مثل uni swapو IDEX جز مطرح‌ترین صرافیهای غیرمتمرکز هستند. هنوز حجم تراکنش های صرافی های غیرمتمرکز خیلی بالا نیست ولی روز به روز توسعه و گسترش پیدا می کنند.
هسته اصلی پروژه های DeFi بر قراردادهای هوشمند قرار دارند. و تمام پلتفورم های میزبان قرارداد های هوشمند می توانند در حوزه DeFi کمک کرده و فعال باشند. در حال حاضر بیش از 70% پروژه های DeFi روی بستر ETH انجام می شوند. و یکی از دلایل رشد قیمت ETH همین پروژه های DeFi است. قراردادهای هوشمند هم مشکلاتی دارند که هنوز حل نشده اند. یکی از این مشکلات این است که مراجع قانونی قراردادهای هوشمند را به رسمیت نمی شناسند. برای مثال هیچ نهاد قانونی خرید خانه با قراردادهای هوشمند را به رسمیت نمی شناسد. از دیگر مشکلات این است که این قراردادها یکسری کد هستند که اگر زمانی باگ یا خرابی در کدها باشد مشکل‌ساز خواهد شد.
اگر قراردادهای هوشمند را کنار بگذاریم خود پروژه های DeFi هم نواقصی دارند. اولین نقص سرعت انجام تراکنش است. شبکه های متمرکز بانکی توانایی پردازش تعداد تراکنش بسیار بیشتری در ثانیه دارند که البته این مشکل به مرور زمان حل میشود. وقتی که ETH2 راه‌اندازی شود می تواند کمک کند که تراکنش‌ها در زمان کمتری انجام شوند. از آنجایی که پروژه های DeFi کاملاً غیرمتمرکز هستند اگر کاربر خطا کند قادر به دستکاری و برطرف کردن مشکل نیستیم. مثلا اگر یک تراکنش بانکی یا کارت به کارت را اشتباه انجام دهیم با مراجعه به بانک می توانیم مشکل را حل کنیم. اما در حوزه DeFi راهی برای جبران مشکل نیست. مشکل دیگر این است که هنوز کاربران تجربه خوبی ندارند و استفاده خیلی راحت نیست. هنوز پیچیدگی هایی دارد اما قطعاً این مشکل هم حل می شود.
با تاپیکچین همراه باشید.
