درس خواندن و آماده شدن برای کنکور و امتحانات نیازمند استفاده از اصولی ترین روش مطالعه موثر می باشد. روش SQ3R که بهترین و اصولی ترین روش مطالعه شناخته شده در حال حاضر می باشد، شامل ۵ مرحله است که فراگیری و اجرای آن، قدرت یادگیری دانش آموزان کنکوری را افزایش داده و یکی از روش های ضروری برای موفقیت آن ها به شمار می رود. در این مقاله سعی داریم به معرفی روش مطالعه شیمی رتبه های برتر و راهکارهایی که اونها برای موفقیت در کنکور استفاده کردند، بپردازیم.
شیمی بدون شک دومین درس مهم کنکور تجربی و همچنین دومین یا سومین درس مهم در کنکور ریاضی محسوب میشه پس بر هر داوطلب کنکور واجبه که نحوه مطالعه شیمی کنکور رو یاد بگیره و اجرا کنه. این که گفتیم دومین یا سومین بستگی به زیرگروه مورد نظر داره چون ضریب درس های اختصاصی در کنکور در زیرگروه های مختلف یکسان نیست. به عنوان مثال، ضریب درس شیمی در زیرگروه یک تجربی یعنی رشته های پزشکی، دندانپزشکی، فیزیوتراپی و اکثر پیراپزشکی ها برابر ۹ ولی ضریب همین درس در زیرگروه ۲ تجربی برای رشته ای مثل داروسازی ۱۲ است و تقریبا به اندازهزیست شناسی در قبولی داروسازی اهمیت داره. همچنین برای قبولی رشته های زیرگروه دو ریاضی مثل مهندسی نفت، درس شیمی هم مثل فیزیک ضریب ۹ داره.
مباحث مفهومی و تحلیلی شیمی مثل نحوه پر شدن اوربیتال ها در آرایش الکترونی، واکنش های تجزیه، ترکیب، جابجایی، سوختن و … که صرفا فقط جنبه حفظی ندارند و البته مسائل عددی و محاسباتی هم نیستند جزو دسته سوالات مفهومی تحلیلی شیمی به حساب میان.
شکل ها و نمودارها و مطالب حاشیه نویسی شده کتاب درسی خیلی مهم هستند و در کنکور از این مباحث سوال طرح میشه. امکان داره از مفهوم مورد نظر شکل سوال طرح بشه یا یکی از اجزای شکل رو حذف کنند و دربار سوال بپرسند.
اما نحوه مطالعه شیمی کنکور برای مباحث استوکیومتری، ترمودینامیک، سینتیک، تعادل، مسائل محاسباتی و تحلیلی اسید باز و آب و الکترولیت و … که پای ثابت سوالات محاسباتی کنکور تجربی و ریاضی هستند کاملا فرق داره. حدود ۳۰ درصد سوالات کنکور رو مسئله ها تشکیل میدن. تعداد سوالات محاسباتی وقت گیر درس شیمی در کنکور سال های اخیر بیشتر شده اما بعضی مسائل عددی شیمی کنکور مثل مسائل ترمودینامیک شیمی، سینتیک و تعادل ها مسائل نسبتا ساده ای هستند و حذف کردن و کنار گذاشتن این مباحث به هیچ وجه توصیه نمیشه. برای مسائل شیمی باید اینقدر تست بزنید که با دیدن هر سوال سریع راه حل به ذهنتون برسه و در حدود یک دقیقه با انجام محاسبات به جواب نهایی برسید. در صورتی که به اندازه کافی تست کار نکنید و نتونید در لحظات اول راه حل درست رو تشخیص بدید در جلسه کنکور زمان زیادی رو صرف فکر کردن برای پیدا کردن راه حل مسئله از دست خواهید داد درصد شیمی شما پایین میاد. یادتون باشه به طور متوسط هر تست شیمی کنکور فقط ۶۰ ثانیه زمان داره.
در حل خیلی از مسائل محاسباتی و حل کردنی شیمی کنکور، نیاز به نوشتن معادله واکنش و موازنه واکنش دارید. بنابرین به هیچ وجه مبحث موازنه واکنش های شیمایی و واکنش نویسی رو حذف نکنید چون پایه حل کردن خیلی از مسائل شیمی نه تنها در فصل استوکیومتری بلکه در فصل ها بعدی هم همین دو مبحث هستند. بعضی واکنش ها هم حفظی هستند و جزو هیچ کدوم از دسته های واکنش های قاعده دار مثل جابجایی یگانه، جابجایی دوگانه، سوختن، اکسایش، ترکیب یا تجزیه نیستند و فقط باید با مرور مرتب این واکنش ها رو حفظ کنید. حتی درباره بعضی واکنش ها که موازنه کردن وقت گیر هست بهتر ضریب حداقل یکی از مواد رو حفظ باشید که سریعا ضرایت بقیه مواد رو بنویسید. به عنوان مثال، توصیه می کنیم ضریب ۴ ماده نیتروگلیسیرین C3H5(NO3)3 در واکنش تجزیه نیتروگلیسیرین رو برای کنکور حفظ باشید.
برای حل مسائل شیمی به هیچ وجه از ماشین حساب استفاده نکنید چون باعث تنبلی ذهن در مسائل محاسباتی میشه. تمام مسائل رو با قلم روی کاغذ حل کنید و صرفا اینکه برای خودتون شفاهی توضیح بدین که این مسئله اینجوری حل میشه و اون مسئله به فلان روش حل میشه اصلا کافی نیست. خیلی نکات ریز و مهم هستند که تا دست به قلم نباشید امکان یادگیریشون نیست.
وقتی تست شیمی در منزل حل می کنید حتما مسئله رو تا آخر حل کنید و به جواب آخر برسید. در سوالات شیمی کنکور، اکثر اعدادی که در صورت مسئله داده شده و در مسیر حل مسئله باید استفاده بشن قابل ساده شدن هستند و نیازی به ماشین حساب ندارند به شرطی که نسبت ها رو درست بنویسید. اعداد رو پشت سر هم با علامت ضرب یا تقسیم (خط کسری) بین اعداد بنویسید و در آخر با هم ساده کنید. منظور اینه که دو عدد اول شروع حل مسئله رو در هم ضرب یا تقسیم نکنید و بعد حاصل رو در عدد بعدی ضرب یا تقسیم … چون اینطوری خیلی وقت گیر میشه.
فائزه قائم‌دوست رتبه‌ی ۳ کشوری کنکور ۹۴ ، درصد شیمی : ۱۰۰ درصد
به طور کلی اول متن کتاب درسی را مطالعه می کردم، مطالب حفظی را حفظ می کردم. بعد جزوء معلم را مطالعه می کردم. کتاب های تست به این صورت هستند که غالباً ابتدا درس نامه دارند. من هم اول درس نامه را مرور می کردم بعد تست می زدم و بررسی می کردم معمولاً دور اول تست آموزشی می زدم و در تست آموزشی سؤال ها را یک تست یک تست بررسی می کردم و بعد در دفعات بعدی به صورت امتحانی تست می‌زدم یعنی ۵۰ تست را یک‌جا حل می‌کردم. اگر کسی بدون مطالعه و تسلط در کتاب درسی سراغ تست برود کار بیهوده ای کرده است و در سؤالات تستی ای که از نکات ظریف هستند گیج خواهد شد. من روی مفاهیم کتاب درسی مسلط بودم. برخی از نکات مهم را در همان کتاب درسی یادداشت می کردم و در حاشیه‌ی کتاب های شیمی می نوشتم و در هنگام مرور هم اول کتاب درسی و نوشته های خودم را مرور می کردم و بعد تست های نشان دار خودم را کار می کردم.
محمد اکبری مقدم رتبه ۴۰ منطقه ۱ کنکور تجربی ۹۵ از مشهد، درصد شیمی: ۱۰۰ درصد
اول کتاب درسی را می‌خواندم و بعد تست می‌زدم. وقتی تست می‌زدم هم نکاتی که بلد نبودم و غلط زده بودم و هم آن‌هایی که توانسته بودم پاسخ دهم اما به نظرم سوالات و نکات مهم و خوبی بودند را یادداشت می‌کردم و بعدا مجددا مرور می‌کردم. برای محاسبات باید ریاضی قوی باشد وگرنه مشکل خاصی وجود ندارد. به طور کل باید اینقدر تمرین می‌کردم و تسلطم زیاد می‌شد که با دیدن یک تست روش حل آن بلافاصله در ذهنم بیاید و همچنین واکنش سوال را کاملا حفظ باشم و وقت برای این بخش‌ها تلف نشود. به طور کل تمرین زیاد تنها راه آسان شدن اینگونه سوالات بود و باعث افزایش سرعت در این تست‌ها می‌شد. نکته دیگر اینکه در آزمون زمان هر درس تنها به خود همان درس اختصاص داده شود. البته من چون داوطلب تجربی بودم مجموعا یک ساعت و نیم به دروس زیست و شیمی اختصاص می‌دادم و با شیمی شروع می‌کردم، سپس سراغ ریاضی و فیزیک می‌رفتم.
مباحث ساختار لوویس و ترکیبات کوالانسی، مسائل استوکیومتری، مسائل اسید و باز و الکتروشیمی به طور کلی نسبت به سایر مباحث شیمی کنکور کمی سخت تر هستند و باید وقت بیشتری برای این مباحث بگذارید. از هر فصل شیمی در کنکور ۲ تا ۴ سوال و استثنا گاها از بعضی فصل ها ۵ سوال طرح شده. برای مشاهده تعداد سوالات هر فصل شیمی در کنکور سراسری روی لینک زیر کلیک کنید:
دانلود بودجه بندی شیمی کنکور ۱۲ سال اخیر
در کنکور سراسری تجربی و ریاضی سال های اخیر، بعضی مباحث خاص همیشه مد نظر طراحان کنکور بوده مثل مبحث تغییر انرژی آزاد گیبس و خودبخودی بودن واکنش که با توجه به علامت تغییرات انرژی گیبس باید بفهمید واکنش خودبخودی است یا غیر خودبخودی.
از مبحث خواص تناوبی عنصرها یعنی شعاع اتمی، الکترونگاتیوی، واکنش پذیری، انرژی یونش و … بین ۲ تا ۴ تست شیمی مطرح میشه که طراحان سوالات کنکور در دو سال اخیر هم در رشته تجربی و هم ریاضی نشان دادند که از بین این خواص، علاقه خاصی به سوالات انرژی یونش پیدا کردن و در سال های اخیر از این مبحث سوال همیشه یک سوال طرح شده.
در چند سال اخیر یک تست کنکور هم مربوط به تعیین نوع پیوند با توجه به اختلاف الکترونگاتیوی دو عنصر بوده. حواستون باشه پیوند قطبی رو با مولکول قطبی اشتباه نگیرید.
یک تست دیگه شیمی کنکور معمولا مربوط به تعیین درصد جرمی یک عنصر در یک ترکیب نیتروژن دار و یا در پلی وینیل کلرید بوده. برای تعیین درصد جرمی باید بعد از نوشتن فرمول مولکولی، اندیس اون عنصر رو ضربدر جرم مولی اون عنصر کنید و بعد عدد حاصل رو تقسیم بر جرم مولی اون ماده کنید و نهایتا ضربدر عدد ۱۰۰ کنید تا درصد جرمی اون عنصر بدست بیاد. تعیین درصد جرمی عناصر در پلی وینیل کلرید هم در کنکور ۹۴ و هم ۹۵ مورد توجه طراحان سوالات کنکور بوده. فرمول مولکولی وینیل کلرید C2H3Cl است.
به احتمال خیلی زیاد یکی از سوالات شیمی کنکور امسال هم این باشه که ساختار گسترده یک ترکیب آلی رو به شما میدن و داخل گزینه ها یک سری اطلاعات از شما میخوان. هر سال یک تست در کنکور از این تیپ مطرح شده. برای جواب دادن به این تست باید چند نکته رو بلد باشید:
۱- اولا جدول گروه های عاملی رو باید حفظ باشید تا گروه عاملی رو تشخیص بدید.
۲- برای شمارش تعداد اتم ها باید حواستون باشه که گره ها اتم کربن هستن و هر اتم کربن ۴ جفت الکترون داره. پس اگه ۳ پیوند به اتم کربن وصل بود چهارمی هیدروژن هست که در شکل رسم نشده.
۳- حواستون باشه هر پیوند دوگانه یا سه گانه فقط یک قلمرو حساب میشه نه بیشتر.
۴- حتما ساختار گسترده آسپیرین، متیل سالیسیلات، سالیسیلیک اسید، سیکلوهگزان، بنزن، نفتالن، تولوئن و گلوکز رو حفظ باشید در حدی که هم ساختارش رو از حفظ رسم کنید و هم با توجه به شکل، فرمول مولکولی رو تشخیص بدید.
شما دانش آموزان عزیز می توانید انواع کتاب های کمک درسی و لوازم التحریر را از طریق فروشگاه اینترنتی ترنج مارکت خریداری کنید و در فاصله ای بسیار کوتاه، سفارشات خود را به صورت رایگان درب منزل خود تحویل بگیرید. سفارشات سایر شهر ها نیز بلافاصله براتون ارسال میشه و بر اساس روش پستی که انتخاب کردید، در کوتاه ترین زمان ممکن به دستتون میرسه.
