تفاوت اصلی بین SSD و HDD در نحوه ذخیره و دسترسی به داده‌ها است. هارد دیسک (HDD) یک دستگاه ذخیره سازی سنتی است که از صفحات مکانیکی و یک هد خواندن/ نوشتن متحرک برای دسترسی به داده‌ها استفاده می‌کند. SSD نوع جدیدتر و سریع‌تری از دستگاه‌ها است که داده‌ها را بر روی تراشه‌های حافظه با قابلیت دسترسی فوری ذخیره می‌کند.
تا اواخر دهه 2000، هنگامی که یک هارد دیسک جدید یا رایانه شخصی خریداری می‌کردید، انتخاب ذخیره سازی هارد دیسک شما به اندازه و شاید سرعت محدود می‌شد (به عنوان مثال: 5400 یا 7200 چرخش در دقیقه). اما امروزه، هنگام خرید یک رایانه شخصی جدید، با دو گزینه بسیار متفاوت روبرو می‌شوید.
هارد HDD: یک محفظه است که توسط یک پوشش فرومغناطیسی پوشانده شده است. داده‌ها توسط یک هد خوانده و نوشته می‌شوند که بسیار سریع از یک ناحیه از دیسک به ناحیه دیگر حرکت می‌کند. از آنجایی که همه این قطعات "مکانیکی" هستند، هارد دیسک کندترین و شکننده‌ترین جزء هر کامپیوتری است.
هارد SSD: این نوع جدیدتر دیسک‌ها اطلاعات را روی فلش مموری ذخیره می‌کنند که شامل سلول‌های حافظه مجزا هستند که بیت‌هایی را ذخیره می‌کنند که بلافاصله توسط کنترلر قابل دسترسی هستند.
اس اس دی ها اغلب در لپ تاپ‌ها استفاده می‌شوند، زیرا آنها غیر مکانیکی هستند. همچنین، SSD ها به انرژی کمتری نیاز دارند که به معنای عمر باتری بهتر است. در حالی که لپ‌تاپ‌های ارزان‌تر هنوز با هارد دیسک‌های سنتی عرضه می‌شوند (این یکی از راه‌های تولیدکنندگان برای به حداقل رساندن هزینه‌ها است)، اکثر ماشین‌های متوسط تا سطح بالا با SSD عرضه می‌شوند.
همچنین در حالی که هارد دیسک‌ها دارای قطعات متحرک هستند، SSD در برابر ضربه مقاوم است. برای توضیح بهتر اجازه دهید اینطور بیان کنیم که اگر لپتاپ خود را رها کنید، به احتمال زیاد هد خواندن/نوشتن یک هارد دیسک قدیمی که در حال حرکت است، امکان خراب شدن دارد و این یعنی از بین رفتن اطلاعات. اما SSDها، از این خطا و اتفاق ناگوار کاملا مبری هستند.
در برخی موارد، کامپیوترهای "هیبریدی" را پیدا می کنید؛ در چنین وضعیتی، پارتیشن سیستم که دربردارنده سیستم عامل، برنامه‌های کاربردی و فایل‌های پرکاربرد است، بر روی یک SSD نصب می‌شود. سایر داده‌ها مانند فیلم‌ها، عکس‌ها و اسناد روی یک هارد دیسک سنتی ذخیره می‌شوند که بزرگ‌تر و ارزان‌تر است.
تفاوت سرعت بین SSD و HHD قابل توجه است. حافظه‌های SSD در همه زمینه‌ها بسیار سریع هستند، اما تفاوت سرعت در انجام کارهای خاص، مانند:
عملیات اجرایی متوالی: تفاوت سرعت SSD در مقایسه با هارد دیسک هنگام کپی و جابجایی فایل‌های بزرگ (مانند فیلم‌ها) آشکارتر است. در هاردهای قدیمی، فرآیند کپی 30 تا 150 مگابایت در ثانیه (MB/s) طول می‌کشد، در حالی که همین عملکرد در SSDهای معمولی حدود 500 مگابایت بر ثانیه یا حتی در SSDهای NVME جدید 3000-3500 مگابایت بر ثانیه طول می‌کشد. این بدان معناست که شما می‌توانید یک فیلم 20 گیگابایتی را در کمتر از 10 ثانیه با یک SSD کپی کنید، در حالی که یک هارد دیسک حداقل دو دقیقه طول می‌کشد.
عملیات خواندن / نوشتن "4k": بیشتر اوقات، وقتی ویندوز (یا MacOS) را اجرا می‌کنید، برنامه‌ها را باز می‌کنید یا در وب می‌گردید، در واقع هزاران فایل کوچکتر را باز کرده و دستکاری می‌کنید که در بلوک‌های کوچک (معمولاً با اندازه 4k) ذخیره می‌شوند. هر چه دیسک شما بتواند این بلوک‌های 4k را سریع‌تر بخواند (و بنویسد)، سیستم شما سریع‌تر عمل می‌کند. در هارد دیسک‌ها، سرعت از 0.1 تا 1.7 مگابایت بر ثانیه متغیر است، اما در SSD ها و SSD های NVME، سرعت بسیار بالاتر و بین 50-250 مگابایت بر ثانیه در خواندن/نوشتن 4k تغییر می‌کند.
