معاینات دوره ای در زنان از بیماری های مختلف پیشگیری کرده و به درمان به موقع بیماری های احتمالی کمک می کند. بهتر است زنان به طور مرتب و در فاصله زمانی های مناسب به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند تا از ابتلا به بیماری های جلوگیری کنند. زیرا بیماری های مربوط به زنان بر روی سلامت سایر قسمت های بدن نیز تاثیر می گذارد. در این معاینات دوره ای از انواع ابزار معاینه زنان استفاده می شود. در مراجعه به متخصص زنان، برخی معاینات عمومی کل بدن مانند اندازه گیری وزن، قد، فشار خون، قند خون و معاینه شکم و پستان ممکن است انجام شود. اما معاینات تخصصی در دو گروه معاینات لگنی و معاینات تناسلی یا واژینال انجام می شود.
در معاینه لگن و واژن، تمام اندام های تحتانی از جمله دستگاه تناسلی خارجی، رحم و دهانه رحم، تخمدان ها، لوله های تخمدان و مثانه معاینه می شوند و وجود هر گونه عفونت، بافت غیر طبیعی یا تغییر شکل در آن ها بررسی می شود. علاوه بر این تست پاپ اسمیر به منظور بررسی عفونت یا سرطان دهانه رحم انجام می گیرد. دستگاه کولپوسکوپ نیز در این معاینات برای بررسی تخمدان ها و سایر اندام ها مانند یک میکروسکوپ با بزرگنمایی بالا به کار می رود. انواع ابزار معاینه زنان به شرح زیر می باشند:
