مانیتور علائم حیاتی که به آن مانیتورینگ فیزیولوژیک بیمار نیز گفته می شود به طور مداوم پارامترهای حیاتی بیمار را اندازه گیری می کند. سپس نتایج حاصل را بر روی یک صفحه اندازه گیری نشان می دهد. برای هر کدام از علائم حیاتی یک بازه استاندارد در دستگاه تعریف شده که در صورت خروج نتایج از این بازه، آلارم صوتی و تصویری دستگاه فعال می شود و پزشکان و سایر کادر درمان را مطلع می سازد. این دستگاه بیشتر در بخش مراقبت های ویژه استفاده می شود اما در اتاق عمل و برای عمل های جراحی سنگین نیز به کار می رود. زیرا در این حالت ممکن است بیمار شرایط نامتعادلی داشته باشد.
پارامترهای مورد اندازه گیری دستگاه:
پارامترهایی مانند الکتروکاردیوگراف ECG، ضربان قلب BPM، نرخ تنفس (ضربان بر دقیقه) و میزان گازهای تنفسی (درصد آن ها یا فشار بر حسب میلی متر جیوه) در مانیتور علائم حیاتی اندازه گیری می شوند. علاوه بر این ها تعدادی از پارامترها یا ماژول های زیر نیز در این دستگاه وجود دارند یا به صورت انتخابی قرار داده می شوند:
ماژول SPO2: درصد اشباع اکسیژن خون، در این ماژول از فناوری نوری استفاده می شود بنابراین عواملی مانند نور زیاد محیط، حرکت یا لرزش بیمار، قرار گرفتن نامناسب پروب، استفاده از دستگاه الکتروسرجری و تداخل الکترومغناطیسی مانند تداخل با دستگاه MRI بر روی این ماژول تاثیر می گذارند.
پارامتر NIBP یا اندازه گیری غیر تهاجمی و خودکار فشار خون سیستولیک: این ماژول در صورتی استفاده می شود که نرخ ضربان قلب کمتر از 40 یا بیشتر از 240 باشد. در صورت آریتمی قلبی، شوک شدید، تغییرات سریع فشار خون، حرکت و لرزش بیمار و کاهش دمایی که جریان خون را کاهش دهد این ماژول با مشکل روبرو می شود.
ماژول IBP یا اندازه گیری تهاجمی فشار خون: در این حالت یک حسگر فشار، فشار خون شریان سرخرگی یا رگ وریدی را به صورت مستقیم اندازه گیری می کند. خروجی آن به شکل منحنی پیوسته بر روی صفحه نمایش نشان داده می شود.
دما: در مانیتور علائم حیاتی سنسورهایی تعبیه شده اند که اساس کار آن هاسنجش میزان تغییر مقاومت بر اساس تغییر دما است.
ماژول CO2: درصد دی اکسید کربن در بازدم بیمار اندازه گیری شده و به صورت شکل موج نشان داده می شود. علاوه بر این نرخ تنفس و حالت آپنه تنفسی را نیز نشان می دهد.
اجزای مانیتور علائم حیاتی:
صفحه نمایش: این قسمت در مدل های جدید لمسی است.
صفحه کلید برای انجام تنظیمات دستگاه.
ماژول های ذکر شده.
حسگرهای مختلف دستگاه مانند حسگر دما، کاف فشار سنج، پروب ECG، پروب پالس اکسیمتر.
دو نوع باتری که یکی از آن ها اصلی است و نیکل کادمیم یا سربی اسیدی می باشد. و باتری پشتیبان که یک باتری 3 ولتی کوچک برای موارد اضطراری است.
برد تغذیه که ولتاژ برق را به ولتاژ دستگاه تبدیل می کند.
انواع مانیتور علائم حیاتی بر اساس میزان حساسیت دستگاه:
- حساسیت پایین: این دستگاه علائم حیاتی اولیه را نشان می دهد و در صورت لزوم پارامترهای دیگر مانند دما و فشار خون غیر تهاجمی نیز به آن اضافه می شوند.
- حساسیت متوسط: این مدل مانیتور بیشتر در بخش اورژانس یا در جراحی های عمومی استفاده می شود.
- حساسیت بالا: این دستگاه در بخش مراقبت های ویژه یا بعد از بیهوشی های طولانی استفاده می شود و علاوه بر پارامترهای اصلی، آریتمی، فشار خون تهاجمی و درصد دی اکسید کربن را نیز اندازه گیری می کند.
نکات مهم در خرید مانیتور علائم حیاتی:
اندازه و کیفیت صفحه نمایش دستگاه
تاییدیه هایی مانند FDA یا نشان CE
قیمت دستگاه و گارانتی و خدمات پس از فروش آن
بخشی که در آن دستگاه مورد استفاده قرار می گیرد (اتاق عمل یا مراقبت های ویژه)
محدوده سنی (نوزادان و بزرگسالان)
قابل حمل بودن
باتری دستگاه: تعداد، مدت زمان عملکرد و زمان شارژ مجدد آن