خطبه تاریخی پیامبر اکرم (ص) در غدیر خم، تنها یک بیعت گیری برای تعیین جانشین نبود؛ بلکه توضیحی منطقی و تعریفی مشخص و دقیق از نقش رهبر در اسلام بود. در دل این خطبه، تمایزات اساسی میان "ولایت الهی" (که به امام علی (ع) تفویض شد) و "دیکتاتوری دینی" به روشنی قابل استخراج است. این تفاوتها نه تنها برای زمانه پیامبر، بلکه برای هر عصر و جامعهای که مدعی حکومت دینی است، درسآموز و حیاتی است.
تفاوت ولایت با استبداد دینی
ولایت، حکومت را امری الهی و برای خدمت و هدایت مردم میداند(هدایت نه به معنای رایج در اذهان عموم؛ بلکه به معنای کمک به رشد فردی هر شخص و رشد اجتماعی افراد و نشان دادن راه هر فرد به خودش)
استبداد دینی با پوشش دینی وارد اجتماع میشود در حالی که نص الهی یا نبوی پشتیبان وی نبوده و نشانه و علامتی که نشانگر عمل به مغز و هسته ی دین باشد دیده نمی شود.
2.ولایت از ابزار باطل(مانند اجبار یا فریب)برای رشد دادن انسان ها استفاده نمی کند و استفاده از آن را مجاز نمی داند.
استبداد دینی استفاده از ابزار باطل را به ظاهر مجاز نمیداند اما در عمل از آن استفاده می کند
3.ولایت دیدگاه خود را به هیچ عنوان تحمیل نمی کند و سایر دیدگاه هارا در عین تبیین و روشنگری، محترم می شمارد. حق را هیچگاه فدای قدرت نمی کند و دلسوزی و خیرخواهی او برای مردم در آشکار و نهان یکی ست(همانطور که در سیره ی امام علی(ع)تجلی یافت)
در استبداد دینی، هدف اصلی تثبیت قدرت حاکمان، حفظ امتیازات طبقه خاص، سرکوب مخالفان و تحمیل دیدگاههای شخصی تحت عنوان دین است. قدرت، خود به هدف نهایی تبدیل میشود، نه وسیلهای برای اهداف الهی.
4.ولایت در غدیر: پیامبر (ص)، علی (ع) را عالم به دین و عادل معرفی میکند. ولایت او مستلزم حکومت بر مبنای قوانین الهی (قرآن و سنت)، رعایت عدالت حتی نسبت به مخالفان، مشورت (مشروط به عدم تعارض با شرع) و دفاع از حقوق تمامی افراد جامعه است.
دیکتاتوری دینی: حکمرانی بر اساسهوای نفس، منافع شخصی، مصلحتاندیشیهای سیاسی ناسالم و تفسیرهای انحصاری و سلیقهای از دین است. قانون به ابزاری برای سرکوب مخالفان تبدیل میشود و توزیع ناعادلانه منابع و تبعیض رواج مییابد
5.
ولایت در غدیر: سیره امام علی (ع) نشان میدهد که ولی الهی پاسخگو به خدا و مردم است، نقد را میپذیرد (حتی از پایینترین اقشار جامعه) و شفافیت در حکومت را سرلوحه کار قرار میدهد.
دیکتاتوری دینی: هرگونه نقدی بر حکومت یا حاکم، به عنوان "توهین به مقدسات"، "براندازی" یا "ارتباط با دشمن" می شمارد و اطلاعات را به صورت کنترل شده و ایدئولوژیک در اختیار مردم قرار می دهد.
وقایع گذشته همواره بهترین آینه برای دیدن آینده اند و بهترین کتاب درسی برای عبرت آموزی انسانی که صاحب خرد و دانش است و کمی نیز، وجدان سالم دارد. ازینرو، میتوانیم با الگو قرار دادن غدیر، از صحت و سقم بسیاری از مطالب رایج امروز به نام دین! با خبر شده و اشتباهات اجداد خود را تکرار نکنیم.
نظر شما چیست؟چقدر بین ولایتی که در غدیر بیان شده با حکومت های امروزی، اشتراک وجود دارد؟
