همانطور که می دانید ایرانیان برای ورود به ترکیه نیازی به ویزا ندارند. نزدیکی راه و هزینههای پایینتر زندگی در قیاس با بسیاری از کشورهای جهان, امکان تحصیل با کیفیت در سطح استانداردهای اروپا, امکان بورس و کار ضمن تحصیل, وجود رشتههای متنوع تحصیلی, عدم وجود شرط سنی و گپ تحصیلی و حضور چشمگیر دانشجویان بینالملل در ترکیه, این کشور را به مکان بسیار مناسبی برای تحصیل تبدیل کرده است. جذابترین ویژگی این کشور, نداشتن شرط سنی و موانعی مانند گپ تحصیلی است که شانس شما را برای تحصیل در ترکیه افزایش میدهد.
بر اساس قوانین تحصیل در ترکیه در دوره دبستان برای کلیه شهروندان در این کشور رایگان است مگر آنکه دوره آموزشی به یکی از موسسات خارجی مرتبط باشد. زبان ترکی نیز زبان رایج در سیستم آموزشی ترکیه است. در سال 2012 میلادی تحصیل در ترکیه برای کلیه دختران و پسران و به مدت 12 سال اجباری شد که این دوره تحصیل به سه دوره 4 ساله تقسیمبندی میشود. این در حالی است که در سیستم آموزشی ایران, مدت تحصیلات پایه به دو دوره 6 ساله تقسیم می شود.
وزارت آموزش ملی ترکیه MEB, مسئول برنامهریزی آموزشی, اجرای آن, نظارت بر کار ارگانهای خصوصی و داوطلب, ساخت و طراحی مدارس, فراهم آوردن و توسعه وسایل کمکآموزشی و کارهای مشابه است. ارگانی به نام Supreme Council of National Education برنامههای آموزش را مورد بحث و بررسی قرار داده و قوانینی را برای وزارت آموزش عالی این کشور فراهم میآورد.
در هر کدام از استانها کارهای مربوط به آموزش آن استان توسط Directorates of National Education و تحت نظارت وزیر آموزش و پرورش انجام میگردد اما توسط دولت استانی هدایت میشود. دولت مرکزی مسئولیت تمام هزینههای آموزش عمومی را بر عهده دارد و در حدود 10 % از بودجه عمومی به آموزش ملی تعلق میگیرد.
تقویم آموزشی برای تحصیل در ترکیه تقریبا مشابه ایران است و در نیمههای ماه سپتامبر (شهریور ماه) آغاز میشود و با برخی از تغییرات در مناطق حاشیهای و حومهها تا نیمه ماه ژوئن ادامه پیدا میکند.
مدارس آموزشهای خود را در بازه زمانی صبح و بعد از ظهر به انجام میرسانند که البته در مناطق پرجمعیت تفکیک صبح و بعداز ظهر در سیستم آموزشی اعمال میگردد.
پنج روز در هفته و در فواصل روزهای دوشنبه تا جمعه مدارس مشغول به کار هستند که در حدود 35 تا 40 ساعت کاری را تشکیل میدهد.
در بازه زمانی میان ماههای ژانویه و فوریه دو هفته تعطیلی زمستانی در مدارس وجود دارد.. این در حالی است که مدارس و دانشگاههای ایران در فواصل روزهای شنبه تا پنجشنبه به کار خود ادامه میدهند و به غیر از تعطیلات رسمی, نوروز, طولانیترین دوره تعطیلی مدارس و دانشگاهها است. دانشگاههای ترکیه نیز معمولا سال تحصیلی آکادمیک خود را همانند دانشگاههای ایران در دو ترم برگزار میکنند.
دانشگاهها, دانشکدهها, موسسات, مدارس آموزش عالی, هنرستانها, مرکز علمی و کاربردی, دانشگاهها و کالجهای افسری و پلیسی و مراکز تحقیقی و پژوهشی به عنوان موسسات آموزش عالی ترکیه به شمار میآیند.
دانشگاهها, دانشکدهها و موسسات آموزش عالی 4 ساله و موسسات علمی کاربردی دوساله هستند که همراه دپارتمانها و زیرشاخههای آن به ترتیب توسط Law و YÖK یا Council of Higher Education تاسیس شدهاند.
دانشگاه ها تحت نظارت سازمان آموزش عالی ترکیه هستند و برنامههای شان باید مرتبا مورد بررسی قرار گیرد. هر کدام از دانشگاهها دارای مدیر, معاون و هیات اجرایی و انجمن دانشجویی است. زبان آموزشی در دانشگاه های ترکیه عمدتا زبان ترکی است اما دانشگاههایی نیز هستند که در آنها زبانهای انگلیسی, فرانسه و آلمانی تدریس میشود. چنین دانشگاههایی و برای دانشجویان مبتدی, سال اول را به آموزش آن زبان خاص اختصاص میدهند.
Council of higher education وظیفه نظارت و ارزیابی دانشگاه های ترکیه را بر عهده دارد
پس از اتمام دوره دبیرستان فارغ التحصیلان وارد مرحله آزمون دو مرحلهای میشوند که از آنها به YGS و LYS یاد میشود (ÖSS). این آزمون برای این است که دانش آموز فارغالتحصیل شده از دبیرستان اجازه ورود به دانشگاه را پیدا کند. این آزمون هر سال توسط مرکزی به نام ÖSYM برگزار میشود و بسته به نمره آزمون و علاقمندی متقاضی وی را در یکی از دانشگاهها یا مراکز آموزش عالی جای میدهد.
متقاضیان که نمرات بالاتری را کسب کنند وارد دورههای چهار ساله یا BA یا Bachelor’s Degree میشوند اما کسانیکه نمرات محدودتری را دریافت کردهاند به دورههای 2 ساله یا AA یا همان دوره کاردانی Associate’s Degree وارد میشوند. رشتههایی همچون دندانپزشکی و دامپزشکی به مدت 5 سال طول میکشند و برای تحصیل در رشته پزشکی باید 6 سال زمان اختصاص داده شود.
دانشگاه های ترکیه بهترین فرصت را برای تحصیل ایرانیان در رشته های پزشکی, دندانپزشکی و دامپزشکی فراهم آورده اند.
پس از پایان دوره چهار ساله لیسانس دانشجو می تواند برای دوره های فوق لیسانس اقدام نماید که در حدود 2 سال طول می کشد و شامل دورههایی با پایاننامه و بدون پایاننامه یعنی thesis و non-thesis میشود.
برای ادامه تحصیل در رشته دکتری حتما باید مدرک فوق لیسانس دریافت شده باشد و دوره دکتری حداقل 4 سال طول می کشد. فارغالتحصیلان رشتههای پزشکی, دامپزشکی و دندانپزشکی میتوانند مستقیما به دورههای دکتری و PHD راه پیدا کنند. درآمد اصلی دانشگاههای ایالتی فاندی است که سالانه به بودجه آن ایالت تعلق میگیرد. این مبلغ معادل 60% کل درآمد دانشگاه است.
برای ورود به دانشگاههای ترکیه برای دانشجویان محلی و نیز دانشجویان بینالملل آزمونهایی در نظر گرفته میشود که سطح زبان متقاضی در آن مورد سنجش قرار میگیرد. یکی دیگر از مزایای تحصیل در ترکیه این است که متقاضی میتواند پیش از شروع سال تحصیلی در کلاسهای زبان شرکت کرده و برای ورود زودهنگام خود به دورههای زبان ترکی, هزینه اضافهای را پرداخت نخواهد کرد.
همچنین تحصیل در ترکیه به زبانهای ترکی و انگلیسی امکانپذیر است و حتی برای علاقمندان به ادامه تحصیل در کشورهایی چون آلمان این امکان وجود دارد که دورههای زبان تا سطح B2 زبان آلمانی صورت پذیرفته و مدرک آن در کشور ترکیه دریافت شود.
دانشگاههای کشور ترکیه مدارک تحصیلی معتبری اعطا می کنند, هیچ نیازی به معادلسازی مدرک تحصیلی وجود ندارد و قابل ارائه در تمام دانشگاههای معتبر جهان و برای ورود به مقاطع بالاتر است. بنابراین اگر به دنبال آینده تحصیلی درخشان هستید و در حال گذراندن دوره پیشدانشگاهی تان هستید و میخواهید وارد رشتههایی شوید که احتمال پذیرشتان در آن رشتهها در کنکور سراسری ایران کم است میتوانید دانشگاههای دولتی و یا غیر دولتی ترکیه را برگزینید.
دانشگاههای ترکیه به دو دسته دانشگاههای دولتی و خصوصی تقسیم می شوند. برای ورود به دانشگاههای خصوصی باید شهریه پرداخت شود این در حالی است که به غیر از هزینه ثبتنام اولیه, ورود به دانشگاههای دولتی این کشور تقریبا رایگان است و تنها با شرکت در آزمون سراسری دانشگاه میتوانید با پرداخت مبلغ ناچیزی وارد دانشگاههای دولتی شده و تجربه تحصیل در ترکیه را با شرایطی بسیار راحتتر و هزینههایی بسیار کمتر بدست آورید.
علاوه بر این, کنکور سراسری این کشور و پذیرفته شدن در رشتههای پرطرفداری چون زیر شاخههای پزشکی و تحصیل رایگان در ترکیه به مراتب آسانتر از پذیرفته شدن در رشتههای مشابه در ایران است.
برای دانشجویان این کشور آزمونی به نام SAT General یا تست Scholastic Assessment Test در نظر گرفته شده است که آزمون استانداردی جهت ورود به کالج و برخی از دانشگاهها در مقاطع کارشناسی Undergraduate است. این آزمون شامل ریاضی, نگارش و درک مطلب است. زمان آن 45 دقیقه و هزینه شرکت در آن 50 دلار است. حداکثر نمره این آزمون 800 که میانگین نمره برای ریاضی 513, برای نگارش 487 و برای درک مطلب 497 است.
آزمون SAT Subject نوع دیگری از این آزمون است که در 5 رشته ریاضیات, تاریخ آمریکا و جهان, علوم و زیستشناسی, زبانهای خارجی و ادبیات انگلیسی برگزار میشود. این آزمون هر ساله و در ماههای اکتبر, دسامبر, ژانویه, مارس, می و ژوئن ارائه میشوند.
آزمون دانشجویان بینالملل که بصورت مخفف از آن به YÖS یاد میشود, آزمونی است که همه ساله از سوی دانشگاههای دولتی و خصوصی ترکیه برای دانشجویان بینالملل در کشور ترکیه برگزار میشود. دانشجویانی که در این آزمون شرکت میکنند و پذیرفته میشوند به راحتی میتوانند وارد دانشگاههای برتر دولتی ترکیه شوند و به تحصیلات تکمیلی خود ادامه دهند. هزینه این آزمون در حال حاضر بین 100 تا 200 لیر ترکیه است.
به عنوان مثال متقاضی با مدرک پیشدانشگاهی رشتههای انسانی یا ریاضی میتواند برای پذیرش در رشتههای پزشکی یا دندانپزشکی ترکیه اقدام نماید و آزمون YÖS که آزمونی به زبانی انگلیسی ساده برگزار میگردد را بدهد. اگر متقاضی قبلا آزمون TÖMER را داده و مدرک آن را گرفته باشد, میتواند در آزمون YÖS نیز با تسلط به زبان ترکی به همین زبان شرکت کند.
در این صورت تنها با پرداخت مبلغ ناچیزی وارد دانشگاه دولتی شده و میتواند در بهترین خوابگاههای شهر ازمیر و با هزینههای مقرون به صرفه آن اقامت و دورههای تحصیل در ترکیه را با آرامش خاطر و بدون گذراندن آزمونهای پر استرس کنکور برای ورود به رشتههای شاخههای پزشکی و پیراپزشکی و بسیاری دیگر از رشتههای پرطرفدار تجربه کند.
شایان ذکر است که خوابگاههای کشور ترکیه هزینههای مقرون به صرفهای دارند و یک وعده غذای رایگان را برای دانشجویان در نظر گرفته است که خود می تواند هزینههای ماهانه زندگی دانشجویی را به حداقل برساند.
یکی از مهمترین دلایل پیشنهاد ترکیه برای تحصیل هزینههای این کشور در مقایسه با بسیاری دیگر از کشورهاست. نرخ بالای ارز و دشواری پرداخت آن برای بسیاری از خانوادهها سبب میشود که جمع کثیری از متقاضیان از گزینههای تحصیل در خارج از کشور منصرف شوند.
در جدول ذیل به خوبی میتوانید هزینههای زندگی در ترکیه را با سایر کشورها مقایسه کرده و در تصمیم خود برای گرفتن پذیرش از یکی از دانشگاههای این کشور آمادگی بیشتری بدست آورید و تحصیل در ترکیه را تجربه کنید:
کالج های آمادگی ورود به دانشگاه در شهرهای ترکیه , تسهیلات مناسبی را فراهم میکند که از جمله آن تسهیلات میتوان به ترانسفر رایگان رفت و برگشت فرودگاهی, گرفتن کارت اقامت ترکیه, استفاده رایگان از مشاوره روانشناسی در طول دوران تحصیل, بیمه تحصیلی, باز کردن حساب بانکی, منابع آموزشی و کتابهای درسی اشاره کرد.
هم اکنون ۸ دانشگاه , شامل ۶ دانشگاه دولتی و ۲ دانشگاه خصوصی در شهر ازمیر دایر می باشد . و همچنین دانشکده ی حمل و نقل هوایی دانشگاه هوانوردی ترکیه که مرکز آن در آنکارا قرار دارد نیز در شهر ازمیر فعالیت می کند .در این استان ۴ دانشگاه دیگر نیز وجود داشت که امروزه فعالیت نمی کنند .