پایانبندی مبهم فیلم تحسینشده سینماگر آمریکایی برای حدود نیم قرن موضوع بحث سینمادوستان بوده و هر کسی از ظن خود داستان، ماجرا و دلیلی برای آن تراشیده است. حالا یکی از تاثیرگذارترین فیلمهای تاریخ سینما برای نخستین بار مصاحبهای از استنلی کوبریک کشف شده که خود در آن داستان صحنه پایانی «۲۰۰۱: اودیسه فضایی» را شرح میدهد و بر تمام ابهامها نقطه پایان میگذارد.
استنلی کوبریک میپذیره که هرگز دوست نداشته پایانبندی «اودیسه فضایی» را به دیگران توضیح بدهد چون «وقتی شما فقط ایده را میگویید، احمقانه به نظر میرسد، در حالی که اگر همان ایدهها نمایشی شوند، دیگران احساس میکنند.» سینماگر نامدار در ادامه به موضوع مورد بحث یعنی پایان عجیب و شگفتانگیز فیلم خود میرسد و درباره آن مفصل حرف میزند؛ اتفاقی که درک آن اندکی شگفت به نظر میرسد.
پایان «اودیسه فضایی» اینگونه است: دیوید بومن فضانورد (با بازی کایر دالی) پس از یک سفر فضایی غریب بیدار میشود و خود را در اتاق خواب با دکوری عجیب مییابد. در این شرایط، سن او به تدریج بالا میرود و به یک کودک متولدنشده تبدیل میشود. بومن در آن حال در هالهای از نور شناور میماند و… کوبریک در این باره میگوید: «قرار بود اینگونه به نظر برسد که انگار موجودی خدایگون او را درون خود میکشد؛ مخلوقی با انرژی و هوش محض که شکل خاصی ندارد.»
استنلی کوبریک چنین ادامه میدهد: «آنها او را در جایی شبیه باغوحش انسانی قرار میدهند تا دربارهاش مطالعه کنند و تمام زندگی مرد از همان لحظه در آن اتاق مرور میشود، در حالی که خودش حس گذر زمان ندارد. آنها اتاقی انتخاب کرده بودند که به نظرم نمیتوانست معماری فرانسوی را القا کند. راستش هیچکدام از ما نمیدانستیم در باغوحش برای دادن حس شرایط طبیعی به حیوانها چه میکنند.»
ادامه حرفهای فیلمساز برنده اسکار درباره پایانبندی «اودیسه فضایی» هم شنیدنی است: «در هر حال، وقتی کار آنها با بومن تمام میشود، بسان بسیاری از اسطورهها در تمام فرهنگهای سراسر جهان، به نوعی موجود فراانسانی تبدیل و به زمین بازگردانده میشود. او حالا دیگر یک نوعی سوپرمن تبدیل شده است. در این شرایط، ما فقط میتوانیم حدس بزنیم وقتی او به زمین میرسد چه اتفاقی میافتد.»
«۲۰۰۱: اودیسه فضایی» در اکران عمومی حدود ۱۹۰ میلیون دلار فروخت. فیلم یک جایزه اسکار بهترین جلوههای ویژه تصویری برای کوبریک به ارمغان آورد و نامزد دو جایزه بهترین کارگردان و بهترین فیلمنامه (مشترک با آرتور سی کلارک) هم بود. کوبریک هفتم مارس ۱۹۹۹ در ۷۰ سالگی در خواب چشم بر جهان فروبست.
این فیلم رو دیدید؟ نظرتون راجع این فیلم؟