تو این متن صرفا قراره از مجوز بیاسدی انتقاد بشه ، بنابراین کاری با سیستم عامل های بیاسدی نداریم.
مجوز بیاسدی سه نوع اجازه نامه داره که ما به معروف ترینش یعنی مجوز فری بیاسدی اشاره می‌کنیم.
چه چیزی در مورد مجوز بیاسدی به شما گفتن؟ این که انتقاد از جی‌پی‌ال تو اینترنت این روز ها زیاد شده و سر تهشو بگردی میبینی منبع همین انتقادها از آتیش بی‌اس‌دیا بلند میشه و البته کاری به این ندارم اما به تازگی پا رو فراتر گذاشتن و با گذاشتن یه مقاله اینکه نرم افزار انحصاری پیروز میدانه و از این حرفا به ریش جامعه نرم‌افزار آزاد حسابی خندیدن !
اما در واقعیت خود مجوز بیاسدی یک مجوز درست و حسابی نیست !(در ادامه قسمتای آخر مقاله میگم که چرا)
این که به سادگی آزادی چهار بند رو داره ؟از آزادی صفرم بگیر تا سوم؟! خب باشه
منکر این نیستم درسته ، حقیقته اما از زاویه دیگه بهش نگاه کردین؟بزارید موضوع رو روشن کنم
این تقریبا عادت روزانه طرفداران بیاسدی است از هارت پورت کردنشون در مورد اینکه عه چرا فلان لایبرری که مجوز بیاسدی داشت الان مجوز جی‌پی‌ال گرفت ؟
تو سایت stackexchange یه بنده خدا با استناد به یک مقاله به نکات جالبی اشاره کرده :
KernelTrap has an interesting article in which Theo de Raadt discusses the legal implications of the recent relicensing of OpenBSD's BSD licensed Atheros driver under the GPL. De Raadt says, "it has been like pulling teeth since (most) Linux wireless guys and the SFLC do not wish to admit fault. I think that the Linux wireless guys should really think hard about this problem, how they look, and the legal risks they place upon the future of their source code bodies." He stressed that the theory that BSD code can simply be relicensed to the GPL without making significant changes to the code is false, adding, "'in their zeal to get the code under their own license, some of these Linux wireless developers have broken copyright law repeatedly. But to even get to the point where they broke copyright law, they had to bypass a whole series of ethical considerations too."
این دعوای همیشگی بین طرفداران بیاسدی و لینوکس سر مسائل حقوقیه و تا امروز این دعوا بین مدعیان آزادی ادامه داره ، اما چند نکته است که باید به عرضتان برسانم :
Redistributions in binary form must reproduce the above copyright notice, this list of conditions and the following disclaimer in the documentation and/or other materials provided with the distribution.
به معنی reproduce دقت کنین !اگه معنی کنیم معنی <<بازتولید>> رو میده ، یعنی کسی که پروژه رو فورک میگیره برای انتشار مجددش باید اسم خودش رو به جای اسم نویسنده اصلی پروژه بزاره تا از نویسنده اصلیش سلب مسئولیت بشه ، خب درمواقعی طرفداران دو آتیشه بی‌اس دی با استناد به این متن استدلال می کنن که از توسعه‌دهنده محافظت میکنه چیزی که نمی‌گن و نمی‌خوان بگن اینه که چنین بند های مشابه‌ای تا اون جایی که من لایسنس های آزاد رو میشناسم این وجود داره و چیز عجیبی نیست .
۶. بیاسدی تو فرم های باینریش آزادی تقریبا کاملی رو اعطا میکنه ، در حالی که تو باز پخش مجدد سورس‌کد شما نمی‌تونید لایسنس اون رو تغییر بدید (متاسفانه) ! این یکی از رو مُخ‌ترین و عجیب‌ترین چیزی بود که برای یک لایسنسی که ادعای عجیبی در مورد آزادی کامل داره اتفاق افتاده و اینکه مهم نیست چه بلایی سر کدهاتون میاد اما لایسنستون مبادا جی‌پی‌ال باشه (اینجا جی‌پی‌ال نقش لولو خوره رو برای بیاسدی ایفا میکنه)هر چند مجوز بیاسدی صراحتاً چیزی در مورد مجوز های فرعی نگفته (این عدم شفافیت یکی از مشکلات اصلی این لایسنس به حساب میاد که در متن های بعدی در موردش میگم ) اما طرفداران بیاسدی ادعای عجیبی دارن در مورد اینکه سورس‌کد نمی‌تونه لایسنسش تغییر پیدا کنه ! ، اصلا دشمنی عجیبی دارن طرفدارای بیاسدی اگه قبول ندارین کافیه وارد یکی از وبلاگ های طرفدار دو آتیشه بیاسدی بشین قطعا متن یانوشته ای رو پیدا میکنین که توش از لینوکس بد و بیراه گفته ، طبق تجربه‌ای که دارم اینطوریه متاسفانه! مثلا می‌خوان سعی کنن یوزر برای بیاسدی جذب کنن ، این اتفاق نمی‌افته مگر با زیر آتیش کشیدن لینوکس.لایسنس بیاسدی رو بهانه میکنن که مثلا شما تو بیاسدی آزادی کاملی رو دارید ؟! عجیب ؟! آزادی ؟ کامل ؟!
به قول دانیال بهزادی :
اگه برنامه‌ات رو با پروانه‌ی BSD بنویسی یه شرکتی مثل گوگل، اپل یا مایکروسافت می‌تونه بیاد کد تو رو تغییر بده، مجوّزش رو عوض کنه، انحصاری‌اش کنه و از اون‌جایی که امکانات و سرمایه‌ی بیش‌تری از تو داره، فورک خودش رو تبلیغ کنه و از ایده‌ی تو و حتا کدهایی که تو زدی برای خودش کسب سود کنه، بدون این که ریالی به تو بپردازه. با استفاده از این پروانه رفته‌رفته تعداد نرم‌افزارهای آزاد کم میشه و به حاشیه می‌ره.
اگه برنامه‌ات رو با پروانه‌ی GPL بنویسی نه تنها دیگه کسی نمی‌تونه از زحمات تو سوءاستفاده کنه، که هرکس دیگه‌ای هم که بخواد در برنامه‌اش از کدهای تو استفاده کنه مجبور میشه برنامه‌ی نهایی رو به صورت آزاد و تحت مجوّز GPL منتشر کنه و به همین صورت کسی که بخواد از برنامه‌ی دوم استفاده کنه الخ. با استفاده از این پروانه رفته‌رفته تعداد نرم‌افزارهای آزاد بیشتر و بیشتر میشه و استانداردها برمبنای نرم‌افزارهای آزاد خواهند شد.
GPL برای حمایت از توسعه دهنده و استفاده کننده‌ی نرم‌افزار نوشته شده و BSD برای حمایت از سرمایه‌دارهای پرقدرت دزد
لطفا توجه کنین که گوگل و مایکروسافت عاشق چشم ابروی شما نیستن ، بزرگترین کمپانی های نرم افزاری تریلیون دلاری با ثروت اندوزی که هر روز ، روز به روز داره اضافه میشه ، بسیار بیشتر از حد و توانی که مغزمون می‌تونه درکش کنه ، گویای این موضوع هست که چرا به جای لایسنس های کپی‌لفت مانند جی‌پی ال یا ام‌پی‌ال ، اصرار به استفاده از مجوز های ام‌آی‌تی/بی‌س‌ا‌دی میکنن ، خودش جای بحث داره اینکه میگین نمی‌خوان تو محصولات انحصاری گنجانده نشه جای بحث داره ، اینکه می‌تونن با ال‌جی‌پی‌ال این محدودیت رو دور بزنن فقط با شرط اون تکه ای که ال‌جی‌پی‌ال هست رو باز نگه دار ولی این کار رو انجام نمی‌دن جای بحث داره اصلا اینکه بزرگترین و برترین محصولاتشون اپن سورس و متن باز نیست اما خودشون رو بزرگترین حامی متن‌باز میکنن جای بحث داره ، اینکه از تمامی اون محصولاتی که رقیب ندارن اگه لیست کنین می‌بینین متن باز نیستن جای بحث داره ، اینکه تو گوشی اندروید و اپلی یا ویندوزی و مکی بسیار بسیار محدود هستین جای بحث داره ، اینکه هر روز مجبور میشین دیتا بر خلاف میلتون مصرف کنین (اصلن این دیتاها چین ؟ چی کار میکنن ؟چرا اینقدر حجم دیتا مصرف میکنن) جای بحث داره و
هزاران بحث های دیگه که مطمئن میشین ، اپل و گوگل دوستدار آزادی شما نیستن !
خب میرسیم به مشکل اصلی این پروانه بیاسدی (فری بیاسدی) و اینکه چرا ام‌آی‌تی نیست !
اول اینکه مجوز بیاسدی بر خلاف اونچه تبلیغات حول و محورش میشه اصلا مجوز شفافی نیست
شفاف به این معنی که خب چه چیز هایی مجازه برام چه چیز هایی نیست ؟! برای اثبات این موضوع تو گوگل سرچ کنین که آیا من می‌تونم مجوز بیاسدی رو تغییر بدم ؟ با بله و نه های فراوانی رو به رو میشید در حالی که تو جی‌پی‌ال صراحتا به این موضوع اشاره شده که شما تحت هیچ شرایطی نمی‌تونید مجوزتون رو تغییر بدین و اینکه هر چیزی رو که جی‌پی ال لمس میکنه اون باید جی‌پی‌ال بشه ! و در مورد مجوز ام‌آی‌تی یک بند صراحتا در مورد مجوز های ثانویه نوشته شدکه این مجوز های ثانویه جی‌پی‌ال رو هم شامل میشه )
برای نمونه در مورد مجوز بیاسدی یک کاربر از سایت stackexchange پرسیده که آیا من می‌تونم مجوز بیاسدی رو به جی‌پی ال تغییر بدم ؟
https://law.stackexchange.com/questions/4149/can-one-take-bsd-licensed-code-and-distribute-it-under-gpl
با جواب های کاملا متفاوتی رو به رو خواهید شد ! هر چند این سردرگمی در مجوز ام‌آی‌تی وجود داره اما به اندازه بیاسدی نیست و اینکه کلا این مشکل تو دنیای بدون کپی‌لفت وجود داره و مجوز هر چه قدر بند هاش کم باشه سهل انگارانه باشه سردرگمی توش بیشتر خواهد شد (از این زاویه به شما نگفته بودن !) در مقابل مجوز های کپی‌لفت مثل جی‌پی ال و ام‌پی ال به خاطر بند های اضافه پیچیدگی به وجود خواهد آمد طبیعیه ولی بسیار شفاف‌تر از مجوز های بدون کپی‌لفت خواهند بود !
نتیجه :
این همه گفتم تا برسیم به اینکه مجوز بیاسدی چیزی نیست جز گرگی در قالب گوسفند ، باید هارت پورت هایی که میکنن در مورد جی‌پی ال متوقف بشه ، بر خلاف ادعاها بیاسدی آزادی کامل رو نمی‌ده و شما مجاز به تغییر اون نیستید (یا هستید ؟!) کلا در این مورد هم شفافیتی وجود نداره چون مجوز شفافی هم نیست !
این مجوز واقعا برای محصولات تجاری می تونه بسیار سودآور باشه و منکر این نیستم که شاید باعث شده که گوگل به محصولات متن باز و آزاد روی خوش نشون بده ، اما به هر حال هیچ چیز به نظر من تغییر نکرده گوگل همون شرکتیه که چند سال پیش بود ،فیسبوک و مایکروسافت و اپل و ادوبی و شرکت های دیگه هم همینطور.
امیدوارم حداقل از یه بعد دیگه بتونین به این قضیه نگاه کنین ، هر نظر منتقدانه‌ای بسیار با ارزش است و استقبال می‌کنم به شرطی خودتون رو به شرکت های غول نرم‌افزاری نفروشید !
