سارا جهان بخش
سارا جهان بخش
خواندن ۳ دقیقه·۸ ماه پیش

اثر زیگارنیک (Zeigarnik Effect) در UX

اثر زیگارنیک
اثر زیگارنیک

سلام 😁
شده براتون پیش بیاد یه تایم خلوت کوتاهی موبایلتونو دستتون بگیرین تا یه چرخ کوچیک توی اینستاگرام بزنید و به خودتون بیاید ببینید ساعت ها گذشته و شما اصلا متوجه گذر زمان نشدید ؟
مثلا با دیدن یه تکه از فیلم تو دام دنبال ادامه گشتن بیوفتید ؟ این تکنیک یک نمونه از استفاده (یا سوء استفاده ) از اثر زیگارنیکه یا بخوام مفهوم کتابیش رو بگم:

افراد، تسک‌های ناتمام یا منقطع را نسبت به تسک‌های تمام‌شده، بهتر به خاطر می‌آورند.

حالا یعنی چی ؟


اثر زیگارنیک می‌گه که ما طبیعتاً دوست داریم که چیزی رو که شروع کردیم، تمومش کنیم و مغزمون برای تکمیل کارها برنامه‌ریزی شده. وقتی یه کار یا وضعیتی تو ذهنمون بدون برچسب مختومه باقی بمونه، احساس ناراحتی می‌کنیم. اون کار ناتمام ما رو در وضعیت تنش قرار می‌ده که باعث میشه بیشتر بهش توجه کنیم و سعی کنیم تمومش کنیم. به همین خاطر، کارهای ناتمام رو بیشتر از کارهایی که انجام شد به خاطر میاریم، و غالباً این اثر باعث میشه ما رو به سمت تکمیل کاری که می‌خواهیم ببره.

تکمیل کار معمولاً به ما احساس رضایت می‌ده و ما به سرعت فراموشش می‌کنیم، چون ذهن دیگه نیازی به انرژی گذاشتن برای کاری که تموم شده، نداره.

به طور دیگه، ما به اندازه‌ی زیادی انگیزه برای یادآوری کارهایی که تموم کردیم نداریم، ولی به کارهای ناتمام خیلی علاقه داریم و این باعث میشه که کارهای ناتمام در اولویت ذهنمون باشن.

در واقع، میشه ذهن رو مثل یه کامپیوتر تصور کرد که کارهای ناتمام مثل نرم‌افزارهای باز شده‌ای هستن که باعث اشغال شدن پردازشگر کامپیوتر میشن. قدرت پردازش ذهن هم با کارهای ناتمام یا به طور خلاصه "باز" شدن کارها کاهش پیدا می‌کنه. به همین دلیل ذهن همیشه بهمون یادآوری می‌کنه: هنوز یه کار ناتمام داری!

حالا تو کجای دیزاین کاربرد داره ؟
  • تکنیک اطلاعات چکیده

خیلی از وبلاگ‌ها و سایت‌های خبری، تو صفحه ورود یه قسمت کوچیکی از مطلب رو به صورت خلاصه نمایش می‌دن. این خلاصه شامل یه تصویر و چند جمله اول مطلبه. این کار به مخاطب کمک می‌کنه که بهترین مطلب رو انتخاب کنه و همچنین علاقه‌ش رو برای خوندن ادامه‌ی مطلب بیشتر بشه. همون طور که میدونیم، ما طبیعیاً دوست داریم چیزها رو کامل کنیم، پس کاربرا رو وادار می‌کنن که روی دکمه "ادامه مطالعه" کلیک کنن.

  • تکنیک میزان پیشرفت

همونطور که تو مقاله‌ای اثر شیب هدف خوندیم، یه روشی برای تشویق کاربر به تموم کردن وظایف و مأموریتش استفاده میشه و اونم اینه که میزان پیشرفت رو به صورت ویژ.الی ثبت کنیم. یعنی از ابزارهای تصویری مثل نمودارهای پیشرفت استفاده کنیم تا کاربر ببینه که چقدر اقداماتی که برای رسیدن به هدفش لازمه رو، انجام داده. خیلی از محصولات دیجیتال از نوارهای پیشرفت استفاده میکنن تا به کاربرا انگیزه بدن که کار رو تموم کنن.

به عنوان جمع بندی آخر

اثر زیگارنیک یه مسئله شناختیه که تو زندگی خیلیامون باهاش روبرو شدیم و اثرش رو حس کردیم. ما انسان‌ها به طور طبیعی دوست داریم کارهامون رو تموم کنیم، چون کارهای ناتمام همیشه یه نگرانی تو ذهنمون رو ایجاد می‌کنن. به همین خاطر همه افراد از تکمیل یه کار لذت میبرن و وقتی که یه کار رو نصفه رها میکنن، ذهنشون همش به سمت برگشت به کار قبلی و تموم کردنش هست. از اثر زیگارنیک هم میشه تو برنامه‌ریزی شخصی و هم تو طراحی استفاده کرد. وقتی ذهن به تنشی ناشی از کارهای ناتمام بیفته، اطلاعات رو بهتر به یاد می‌سپاره.

تو طراحی تجربه کاربری هم میشه از راهکارهایی مثل نشون دادن میزان پیشرفت کاربر، تجزیه کردن کارها و فعالیت‌ها به تکه‌های کوچیک و ارائه یه قسمتی از محتوا استفاده کنیم. این کار نه تنها انگیزه ایجاد می‌کنه که کاربر به مسیر قبلی برگرده و هدفش رو تموم کنه، بلکه میتونه تنش ناشی از عدم وضوح در مورد میزان کار باقی مونده رو هم کم کنه.

🔸مثل همیشه امیدوارم توضیحاتم دوستانه و مفهوم بوده باشه. اگه سوالی داری یا دوست داری بیشتر بدونی، کامنت بذار باهم دنبال جوابش میگردیم .

راستی من سارام و اگر دوست داشتی میتونی تو ( تلگرام، اینستاگرام، لینکدین و یوتیوب ) با آیدی : ui_with_sara با هم ارتباط بگیریم .

اثر زیگارنیکقوانینuxقوانین تجربه کاربری
من همون دیزاینریم که همش به فکر بهتر شدن محصولم :)
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید