بالگرد نبوغ (Ingenuity)، برای بار سوم به پرواز درآمد و سفرش را به مریخ آغاز کرد و این بار، سریع تر از قبل! این رباط کوچک، همۀ آموزه هایی را که در زمین فرا گرفته بود، به طور کامل اجرا کرد، درست مانند دو سفر قبلی اش. بالگرد نبوغ در تاریخ بیست و پنجم آوریل 2021، توانست رکوردهای قبلی اش را در سرعت و مسافت بشکند. این بالگرد در ساعت 12:33 بعد از ظهر، به وقت محلی مریخ، به پرواز درآمد، پنج متر از زمین فاصله گرفت و پس از آن، به ارتفاع 50 متری رسید، یعنی بیشتر از نصف طول زمین فوتبال؛ همچنین، سرعت این بالگرد به 2 متر در ثانیه رسید (یعنی 4.5 مایل در ساعت). پس از مدتی، داده هایی از مارس به دست تیم نبوغ رسید. این داده ها علاوه بر آنکه می توانند در پروازهای بعدی نبوغ موثر باشند، می توانند در سفرهای آیندۀ فضانوردان به مریخ نیز راهگشا باشند؛ اما این همۀ آنچه باید در مورد نبوغ بدانید نیست. در این مطلب، از بالگرد نبوغ، ویژگی هایش و دلیل پیدایش آن برایتان خواهیم گفت.
هدف از طراحی بالگرد نبوغ چه بود؟
می می آنگ (MiMi Aung)، مدیر پروژۀ نبوغ، در کنفرانسی خیری، سومین پرواز نبوغ به مریخ را پروازی زیبا خواند و گفت که هرگز از تماشای این پرواز خسته نخواهد شد و می تواند بارها و بارها، به تماشای آن بنشیند. اما هدف از طراحی بالگرد نبوغ و انجام این پرواز زیبا چه بود؟ در واقع، این بالگرد را طراحی کردند تا بتوانند از طریق آن، به تحقیق در مورد تکنولوژی های لازم برای پرواز بر فراز دیگر سیاره ها تحقیق کنند.
علاوه بر این، این بالگرد وظیفۀ شناسایی این سیاره را نیز بر عهده دارد؛ در واقع، این بالگرد می تواند مسیر فضانوردان آینده را به سوی سیارۀ مریخ هموار کند و چراغ راه آنان باشد. بالگرد نبوغ، میلیون ها مایل آن طرف تر، به بررسی امکان انجام پرواز در مریخ پرداخت.
بالگرد نبوغ چگونه کار می کند؟
و اما می رسیم به بررسی مشخصات بالگرد نبوغ! پرواز در سیارۀ مریخ، در مقایسه با پرواز بر فراز زمین، بسیار دشوارتر است. این سیارۀ سرخ، گرانش مختص به خودش را دارد؛ در واقع، گرانش مریخ، یک سوم گرانش زمین است؛ اما میزان غلظت آن به اندازۀ یک درصد غلظت اتمسفر زمین است. در طول روز، میزان انرژی خورشیدی که به این سیاره می رسد به اندازۀ نیمی از انرژی ای است که زمین دریافت می کند. شب ها نیز دمای هوا تا 130 درجۀ فارنهایت کاهش پیدا می کند؛ در واقع در این دما، هر گونه وسیلۀ الکترونیکی محافظت نشده یخ خواهد زد. این ها فقط بخشی از ویژگی های این سیارۀ سرخ رنگ است؛ در نتیجه، تجهیزاتی که به مریخ فرستاده می شود باید مطابق با چنین شرایطی باشد. در ادامه، از ویژگی های ظاهری و همچنین، مشخصات بالگرد نبوغ برایتان خواهیم گفت.
نبوغ بالگردی بدون سرنشین به شمار می رود. همان طور که گفتیم، به دلایل شرایط محیطی، وسایل و تجهیزات موجود در این سیاره، باید محافظت شوند. بالگرد نبوغ نیز از این قاعده مستثنی نیست. اندازۀ بالگرد نبوغ باید متناسب با امکانات فراهم شده در مریخ باشد. این بالگرد،کوچک است و وزن آن برابر با یک کیلو و هشتصد گرم است.
بعد از سایز کوچک، مسئلۀ وزن مطرح می شود. بالگردی که بخواهد در مریخ پرواز کند باید سبک باشد. بالگرد نبوغ نیز بسیار سبک است.
همان طور که گفتیم، دمای هوای مریخ در شب بسیار پایین است و امکان یخ زدن وسایل وجود دارد؛ درنتیجه، بالگردی که بخواهد در آنجا دوام بیاورد و از سرما و یخ زدگی در امان بماند، باید انرژی کافی برای روشن نگه داشتن گرم کننده (heater) داخلی اش را به همراه داشته باشد.
بالگرد نبوغ مجهز به دوربین رنگی و همچنین، دوربین سیاه و سفید است. تصاویر گرفته شده با استفاده از این دوربین ها می توانند دیدگاه های کارگشایی را در اختیار دانشمندان قرار دهند تا بتوانند ماموریت های فضایی آینده را بهبود بخشند. دوربین هدایت گر سیاه و سفید نیز از مسیر پایین را زیر نظر دارد. بالگرد نبوغ مجهز به کامپیوتر پروازی است. این کامپیوتر پروازی از منابع مشابه با دوربین ها استفاده می کند. هر چه فاصلۀ بالگرد تا زمین بیشتر باشد، تصاویر بیشتری گرفته می شود. اگر این بالگرد با سرعت بسیار بالا حرکت کند، الگوریتم پرواز نمی تواند ویژگی های سطح را ردیابی کند. در واقع، این عکس ها جهت بررسی سیستم راهنمای بالگرد نیز بودند. عکس ها مسیر طی شده را در خود ثبت می کردند.
سرعت چرخش موتور بالگرد نبوغ ، سی و هفت دور بر دقیقه و قیمت آن، هشتاد و پنج میلیون دلار است.
جالب است بدانید که همۀ تجهیزات این بالگرد، پیش از ارسال به مریخ، چندین بار بررسی و آزمایش شده اند. این آزمایش های دقیق و تخصصی در آزماشگاه NASA’s Jet Propulsion Laboratory، واقع در جنوب کالیفرنیا، صورت گرفته اند.
سخن آخر
در تاریخ دور و دراز ناسا و از میان پروژه های مختلف آن، نبوغ جدیدترین پروژه ای است که توانست به هدف جست و جو و اکتشاف در فضا تحقق ببخشد. یکی از اعضای تیم نبوغ می گوید که ما دقیقاً نمی دانیم نبوغ ما را به کجا خواهد برد، اما از روی نتایج به دست آمده می توانیم بگوییم که نبوغ برای پرواز در آسمان، حداقل آسمان مریخ، هیچ محدودیتی ندارد. تا به امروز، پروژۀ بالگرد نبوغ همواره به اهدافش تحقق بخشیده است و از بسیاری از اهداف تعیین شده اش نیز فراتر رفته است. با گذر زمان، بلندپروازی ها بیشتر می شوند و پروازها پیچیده تر. تیم نبوغ، به دنبال پروازهای سریع تر و به مکان هایی دوردست تر هستند.
برای خواندن مطالب بیشتر به اینستاگرام موک بپیوندید: instagram.com/ut.mooc
برای مشاهده لیست دوره‌ها به سایت موک سر بزنید: mooc.ut.ac.ir
