#یادداشت_دانشجویی
✍️فائزه خلجی
?بریکس، واژه‌ای به سنگینی ۴۱ درصد جمعیت دنیا، ۴۰ درصد منابع مالی و ۲۵ درصد اقتصاد جهان! نامی که این روزها به واسطه پیوستن کشورمان به آن شاید زیاد به گوشمان خورده باشد و از خودمان پرسیده باشیم، بالاخره بریکس چیست و چه آورده‌ای برای ما دارد؟
▪️جیم اونیل -عضو موسسه گلدمن ساکس- در سال ۲۰۰۱ با پیش‌بینی وضعیت اقتصادی جهان و قدرت‌های برتر آن در نیم قرن آینده ایده‌ی تشکیل بریکس را کلید زد. گروه بریک (شامل برزیل، روسیه، هند و چین) در سال ۲۰۰۹ با شعار «تشکیل یک نظم جهانی عادلانه»1 جهت تبدیل شدن به یک رقیب و وزنه‌ی تعادلی قدرتمند برای کشورهای صنعتی "گروه هفت"2 تشکیل شد. در سال ۲۰۱۰ بریک با پیوستن آفریقای جنوبی به آن گسترده‌تر شد و به بریکس تغییر نام داد. کشورهای عضو بریکس به غیر از روسیه همه اقتصادهای در حال توسعه و یا اقتصادهای نوظهور هستند و به دلیل رشد اقتصادی پر شتابشان با سایر کشورها تمایز دارند. چین و هند از زمان تشکیل این گروه رشد سریعی در اقتصاد داشته‌اند و از مزایای این گروه در پیشرفت خود بهره برده‌اند. این مسئله به میزان کمتر برای سایر اعضا نیز صادق است و مسئله‌ی مهم در مورد این گروه این است که اعضا از جمله برزیل و آفریقای جنوبی بسیار هوشیار‌اند تا قدرت این گروه در دست برخی اعضا بلوکه نشده و سرنوشت بریکس به سرنوشت گروه هفت دچار نشود.
▫️آماری که از مقایسه‌ی بریکس با گروه ۷ به دست آمده و نشان می‌دهد که "بریکس در حال حاضر به میزان سهم گروه هفت از اقتصاد جهانی رسیده است و بر اساس پیش‌بینی‌های موسسه‌ی گلدمن ساکس رده‌بندی قدرت‌های برتر سیاسی از حالت: آمریکا، چین، ژاپن، هند، آلمان و ژاپن در سال ۲۰۲۲ به حالت: چین، آمریکا، هند، اندونزی، آلمان، ژاپن در سال ۲۰۵۰ و حالت: چین، هند، آمریکا، اندونزی، پاکستان و ... در سال ۲۰۷۵ خواهد رسید. این آمارها نوید جابه‌جایی قدرت‌های اقتصادی جهان را می‌دهند و نشانگر تاثیر بریکس در این تغییرات بزرگ جهانی است."3
▪️پس از تصمیم بریکس درباره‌ی گسترش گروه، ۲۳ کشور برای عضویت درخواست دادند که بالاخره امسال ۶ کشور ایران، عربستان سعودی، امارات، اتیوپی، مصر و آرژانتین از میان آنها برگزیده شدند. گسترش اعضا و قدرت گروه بریکس و همچنین زمزمه‌ی ایجاد واحد پول جدید و مشترک به نام بریک، کابوس تورم روز افزون آمریکا و اروپا است؛ چرا که اگر بخشی از معاملات جهانی بر اساس بریک انجام شود بانک‌های جهانی باید بخشی از سرمایه‌ی خود را به بریک تبدیل کنند که موجب سقوط ارزش دلار و یورو می‌شود و در نتیجه سهم واحدهای پولی غربی در معاملات جهانی از حالت ۵۹ ٪ دلار و ۲۱ ٪ یورو در حال حاضر، به حالت ۳۹ ٪ دلار ، ۱۴٪ یورو و ۳۳٪ بریک تبدیل خواهد شد.
▫️حضور ایران در کنار عربستان به عنوان کشورهای تامین کننده‌ی انرژی و در مقابل وجود هند و چین به عنوان بزرگ‌ترین وارد کنندگان انرژی قطعات پازل را به درستی کنار هم جای می‌دهد. خبرگزاری‌های آلمانی عضویت ایران را اعلام خطر بزرگ سیاسی بریکس علیه غرب و گسترش دهنده نفوذ سیاسی گروه یاد کردند. آنها همچنین عربستان را بازوی قدرت اقتصادی و افزایش دهنده منابع مالی بانک بریکس می‌دانند.
?پرسش بسیار مهم برای ما این است که عضویت در بریکس چه آورده‌ای برای ایران خواهد داشت؟
معاهده با کشورهای مثل آرژانتین و برزیل که از بزرگ‌ترین صادرکنندگان کالاهای اساسی نظیر غلات، دانه‌های روغنی و غذای دام و طیور هستند، تحریم کالاهای اساسی (که پاشنه آشیل تحریم‌های خصمانه علیه ایران به شمار می‌رفت) را عملا بی‌اثر می‌کند و گام موثری در خنثی‌سازی تحریم‌های آمریکا علیه مردم ایران به شمار می‌رود. علاوه بر این، تاثیرات میان‌مدت و بلندمدت ورود به بازار مصرف پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان یعنی هند و چین از همین حالا انکارناپذیر است.
▪️و البته یکی از مهم‌ترین اثرات این معاهده برای ایران پیامی است که تمایل موسسان پیمان‌های بین المللی به عضویت ایران در آنها به جهان منتقل می‌کنند. به قول خبرنگار فرهیختگان «عضویت در گروهی که حتی قبل از ورود اعضای جدید آن، حدود ۳۰ درصد اقتصاد دنیا و ۴۰ درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند به‌خوبی نشان می‌دهد که خواب آشفته انزوای ایران در جامعه جهانی بیشتر از همیشه با تعبیر شدن فاصله دارد»4
▫️در اهمیت این اتفاق و تاثیر آن بر طرف‌های مقابل جمهوری اسلامی همین بس که در حالیکه خبرگزاری‌های مطرح جهان خبر را با تمامی جزئیات و تحلیل‌های آن مخابره می‌کنند، ایران‌اینتر‌نشنال و بی‌بی‌سی از بازتاب آن حتی در خبرهای دسته دومشان هم احتراز می‌نمایند. در این بین برخی احزاب داخلی هم که سال‌ها سفره و آسایش مردم را به پذیرش برجام و FATF گره زده بودند، تحولات غیرقابل انکار دنیا را نادیده گرفته و شیرینی یک پیروزی دیپلماتیک را با انتقال ناامیدی و بی‌اثر جلوه دادن آن، به کام مردم زهر می‌کنند. خبرگزاری‌هایشان که نگرانند مبادا بدون کاسه‌لیسی غرب اقتصاد کشور جانی بگیرد و تئوری‌های پوسیده‌شان بیش از پیش ناکارآمد جلوه کند، از پیام استقبال وزیر امور خارجه عربستان بابت پذیرش درخواست عضویت در بریکس، تیتر «عربستان فعلا بریکس را نپذیرفت» درمی‌آورند و تنها چند ساعت بعد که عضویت عربستان زودتر از ایران تایید می‌شود، بریکس را جواهری می دانند که جز با پذیرش FATF برای ایران قابل دسترسی نخواهد بود. البته تناقض گفتار آقایان دیگر تعجبی هم ندارد. از دید بزرگوارانی که هشت سال راه حل برون رفت تمام مشکلات کشور، از خشکی ارومیه و آب سیستان و فرونشست فلات ایران گرفته تا کنترل کرونا و بیکاری و گوشت و مرغ همه را در برجام می دانستند، حالا ارتباط گیری با قدرت های منطقه، ایشان را دچار این (به نقل از خودشان) "توهم می‌کند که می‌توان از شانگهای و بریکس هم در جهت کاهش فشار‌های آمریکا و غرب استفاده کرد!"5
? آنچه مسلم است نقش اساسی جمهوری اسلامی در گسترش گفتمان مقاومت و کنترل ناآرامی‌های منطقه با کوتاه کردن دست آمریکا، ایران را در ادامه مسیر شکل‌گیری نظم نوین جهانی به صحنه‌گردان تحولات جدید تبدیل کرده است، نه بازیگر. سیاست روابط خارجه ایران بعد از هشت سال تمرکز یک جانبه در برقراری ارتباط با غرب، حالا به طور متعادلی در حال گسترش ارتباطاتش با تمام دنیاست. اهمیت همسایگانش را درک کرده و تصمیم دارد منافعش را در سیاست‌های مشترک با اقتصادهای نوظهور پیگیری کند. البته نباید انتظار داشت که اثرات مثبت تصمیم‌گیری‌های کلان خارجی از یک هفته دیگر در قیمت گوشت و مرغ یا پایین آمدن ناگهانی قیمت‌ها خودش را نشان دهد، چرا که چنین اتفاقی فقط با همان جنس ارز پاشی‌های چند ده میلیارد دلاری دهه نود و انفجار تورم در آینده نزدیک عملی می‌شود؛ خیانتی که تکرارش در حق مردم شریف ایران و تنها به قصد فریب افکار عمومی از هر دولتی برنمی آید. مطمئنا آنچه شیرینی موفقیت سیاست‌های خارجی را در طی زمان به ذائقه مردم می‌چشاند تبیین مسأله توسط حلقه‌های واسط و برخورد قاطع با حملات تروریستی رسانه‌هایی است که با ابزار دروغ از موفقیت‌های دیپلماتیک نیز برای ترور روحیه مردم استفاده می‌کنند.
—————————————————————————————
1. Shaping Equitable Global Order
2. گروه هفت یک سازمان بین دولتی متشکل از کانادا، آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، انگلستان و آمریکا به اضافه اتحادیه اروپا است که حول ارزش‌های مشترک کثرت‌گرایی، لیبرال دموکراسی و دولت نیابتی سازماندهی شده‌است.
3. The World's Top 15 Economies Through Time (1980-2075)
4. تیشه محکم دیگر به ریشه توهمات انزوای ایران؛ روزنامه فرهیختگان
5. سایت انتخاب؛ کد خبر: ۷۳۹۹۹۰
✅ نبض دانشگاه در دستانت!
? @utnabz
