وقتی بدونیم رنگها چطور ایجاد میشند و چه ارتباطی باهم دارند باعث میشه بتونیم به طور مؤثرتری از اونا در طراحیهامون استفادهکنیم. اگر طراح گرافیک هستید احتمالا دو اصطلاح مد رنگی و مدل رنگی رو به وفور شنیدهاید (یا خواهید شنید). در ابتدا باید بدونیم این دو اصطلاح دقیقا به چه معنی هستند و تفاوتشون چیه.
یوایکس نت براتون یه مقاله آماده کرده که انواع مدلهای رنگی رو توضیح میده.
مدلهای رنگی در فتوشاپ به چهار گروه تقسیم میشوند:
· HSB
· RGB
· CMYK
· CIELAB
و مدهای رنگی در فتوشاپ در ۸ دسته قرار میگیرند:
· Bitmap Mode
· Grayscale Mode
· Duotone Mode
· Indexed Color
· RGB Color
· CMYK Color
· Lab Color
· Multichannel
مدل HSB در واقع درک و شناخت انسان از مفهوم رنگِ. این مدل رنگی شباهت زیادی به استوانه رنگ داره. در استوانه رنگ، رنگهای اصلی دور تا دور محیط دایره قرار گرفتهاند و از محیط به طرف مرکز دایره غلظت رنگ کم میشه و همچنین روشنایی رنگ از بالا به پایین کمتر میشه.
1- رنگ مایه یا فام (H: Hue)
2- غلظت (S: Saturation)
3- روشنایی (B: Brightness)
طیف وسیعی از رنگهایی که در محدوده بینایی رنگ قرار دارند رو میتونیم با ترکیب رنگهای قرمز (R)، سبز (G) و آبی (B) بسازیم. در وسیلههایی مثل تلوزیون و صفحه نمایش که رنگ را با تاباندن نور ایجاد میکنند، از این مدل رنگی استفاده میشه؛ یعنی هر یک از نقاط تشکیل دهنده تصویر، از ترکیبی از میزان نورهای قرمز، سبز و آبی تشکیل میشند که مقدار هر یک از این رنگها با عددی بین 0 تا 255 تعیین میشه.
از این مدل بیشتر در کارهای چاپی و لیتوگرافی استفاده میشه؛ به همین دلیل در این مدل رنگی از 4 رنگ فیروزهای (Cyan)، سرخابی (Magenta)، زرد (Yellow) و مشکی (Black) که چهار جوهر اصلی مورد استفاده در چاپگرهای رنگی است، استفاده شده. بنابراین اگر خروجی مورد نظر شما یک خروجی چاپیِ، لازمِ از این مدل رنگی برای تعریف رنگهای موجود در تصویر استفاده کنید.
این مدل رنگ در فتوشاپ، مدل رنگی مستقل و بدون وابستگی به دستگاهی خاص مثل صفحه نمایش، چاپگر، اسکنر و پرده نمایشِ و مدل جامعی رو تعریف میکنه و حیطه رنگی وسیعی روشامل میشه. فتوشاپ از این مدل برای انجام کارهای داخلی استفاده میکنه و کاربران در اکثر موارد نیازی به استفاده از اون ندارند. در این مدل، رنگها با سه پارامتر مشخص میشند:
1- میزان درخشندگی که با L مشخص میشه
2- میزان رنگ از سبز به قرمز که با a مشخص میشه.
3- میزان رنگ از آبی به زرد که با b مشخص میشه.
حالت رنگ Bitmap، فقط از رنگ سیاه و سفید تشکیلشده و رنگهای خاكستری در نتیجه دور و نزدیک شدن نقاط سیاه به هم، به وجود میاند.
این مد رنگی ۲۵۶ طیف خاکستری رو شامل میشه. در این مد رنگی ۲۵۶ رنگ مختلف از رنگ سیاه (مقدار صفر) تا رنگ سفید (مقدار ۲۵۵) قابل استفاده است.
مد رنگی Duotone شامل 4 قسمت میشه:
Monotone, Duotone, Tritone, Quadtone که در اونا به ترتیب از 4 و 3 , 2, 1 رنگ جوهر استفاده میشه. برای تبدیل یک تصویر رنگی به Duotone ابتدا باید اون رو به مد خاکستری یا سیاه و سفید تبدیل کنید. برای نتیجه بهتر در بالا تیرهترین و در پایین روشنترین رنگ رو از بین رنگهای انتخابیتون قرار بدین.
با انتخاب این مد رنگی حداکثر 256 رنگ مختلف را میشه به کار برد. وقتی مد رو به رنگ شاخص دار تغییر میدید، فتوشاپ یک جدول رنگ (Color Lookup Table) ایجاد میکنه که در اون، شاخص هر رنگ رو نگهداری میکنه.
این حالت فایلی رو ایجاد میکنه که برای نمایش اون از مدل RGB استفاده میشه.
هنگامی که مقدار سه رنگ قرمز، سبز و آبی مساوی باشه طیفی خاکستری تولید میشه. وقتی که مقدار تمامی رنگها ۲۵۵ (حداکثر) باشد، رنگ سفید خالص و هنگامی که مقدار تمامی رنگها صفر تعیین شود رنگ سیاه به دست میاد.
اگر بخواهید تصویری رو چاپ کنید و مدل رنگی چاپ شده رو ببینید باید از مد CMYK استفاده کنید. بعضی از رنگهای RGB رو نمیتونیم در مد CMYK نمایش بدیم و این رنگها به نزدیکترین رنگ مشابه تبدیل میشند. کیفیت رنگهای CMYK وابسته به دستگاههای چاپ و رنگهای استفاده شده در اونهاست.
مد Lab همانند مدل LABCIEL از سه کانال تشکیل شدهاست. در فتوشاپ میتونیم این سه کانال رو با استفاده از ابزار curves تغییر بدیم. روش کار به این صورته که ابتدا از مسیر Image>Mode>Lab Color مد تصویر رو روی حالت Lab قرار میدیم و سپس از Adjustments ابزار Curves رو انتخاب میکنیم. اکنون میتونیم L, b, a رو به میزان دلخواه تغییر بدیم. با تغییر a و b میتونیم رنگ تصویر رو بدون تغییر کنتراست اون تغییر بدیم و با تغییر L میتونیم کنتراست تصویر رو بدون تأثیر بر رنگ اون تغییر بدیم.
برای چاپ روی کاغذ نمیشه رنگها رو با هم مخلوط کرد و رنگ جدید به وجود اورد و در واقع رنگها از کنار هم چیده شدن رنگهای پایه به صورت نقطههای ریز و خطای دید بیننده به وجود میاند. به همین دلیل برای چاپ درصدهای مختلف یک رنگ را از بقیه رنگها جدا میکنند و به صورت لایههای خاکستری در میارند و بعداً هنگام چاپ به جای مرکب مشکی از مرکب همون رنگ استفاده میکنند.
اگه خواستین درباره این مدلها بیشتر بدونید میتونید اصل مقاله رو بخونید.