اول از همه به هلند خوش اومدید. این مقاله فکر میکنم به درد کسایی که خونه‌ی اولشون برای اجاره نیست یا حتی کشورهای اروپاییِ دیگه هم بخوره.
من تقریبا دو ماه به دنبال خونه بودم تو آمستردام. دلیل طول کشیدن اول به خاطر این بود که اطلاعاتم خیلی کم بود و اشتباه میکردم و بعدش با توجه به اینکه خیالم از بابت جایی که اقامت موقت توش دارم راحت شد یه مقدار با سخت‌گیری بیشتری به جست‌جوم ادامه دادم. من تو این مدت ۴۲تا خونه دیدم و تقریبا ۱۰ تا مورد رو هم درخواست دادم برای اجاره.
قبل از هرچیز باید بدونید بازار اجاره خونه تو هلند به شدت رقابتی هست. وقتی رسیدید اینجا احتمالا سخت‌ترین کاری که باید بکنید پیدا کردن خونه هست پس سخت نگیرید به خودتون و بدونید احتمالا یکی دو ماهی درگیر خونه پیدا کردن هستید. اجاره‌ی خونه خیلی با اون چیزی که تو ایران داشتیم و میرفتیم خونه رو میدیدیم و بعدش تو بنگاه قرارداد می‌بستیم خیلی فرق میکنه :)
خب همه چیز با جست‌جو شروع میشه. اول اینکه همه چی آنلاین پیش میره یعنی جست‌جو و اجاره کردن. من تمام قسمت‌ها رو با جزئیات جلوتر توضیح میدم ولی فلوی کلی این هست که اول تو یک سری سایت خونه مورد نظر رو پیدا میکنید، وقت بازدید میگیرید، بعد از بازدید اگر پسندید درخواست میدید و مدارکی که ازتون میخوان رو میفرستید و نهایتا اگه صاحبخونه موافقت کرد قرارداد میبندید. قبل از شروع مقاله هم اینو بگم که میتونید یک Real estate agent استخدام کنید که تو تمامِ مراحل اجاره کمک‌تون میکنه. هزینه‌ی ایجنت معمولا به اندازه‌ی یک ماه اجاره‌ی اون خونه هست که خب گرونه، ولی معمولا بعضی شرکت‌ها هم خودشون برای کارمندشان استخدام میکنن ایجنت رو.
دو نوع مارکت خونه هست تو هلند. یکی Social housing که خونه‌هایی هست که دولت اجاره میده با یه شرایطی. من خودم تجربه‌ای تو این بخش ندارم و فکر میکنم بچه‌های زیادی نیستند که این خونه‌ها رو بتونن بگیرن. چون یکی از شرایطش این هست که حقوق شما حداکثر تا یه عددی باید باشه و تو صف انتظار هم میرید برای خونه.
و خونه‌های Free sector یا Private housing. این خونه‌هایی هست که دولت دخالتی توش نداره و صاحبخونه‌ها با کمک املاکی‌ها خونه رو اجاره میدن. خونه‌های این سکتور قیمتشون بالا هست ولی نکته‌های که هست اینه که با قیمت‌های عجیب و غریب رو به رو نمیشید. مثل ایران نیست که یه صاحبخونه یه خونه رو دو برابر قیمت نرمالش اجاره بخواد بده پس نگران نباشید که ممکنه سرتون کلاه بره (به چیزای دیگه البته باید حواستون باشه که جلوتر میگم).
اول اینکه باید بدونید ساختمون‌های آمستردام خیلی قدیمی هستن، خونه‌های مرکز شهر که صد سالی هست سر جاشون هستند و آثار باستانی هستن بیشتر :) داخل خونه‌ها البته هر چند سال یکبار بازسازی میشه و معمولا تمیز و شیک هست ولی مهم‌ترین مشکلشون به نظرم راه‌رو های عجیب و باریک هست و به طور کلی قدیمی بودن ساختمون. (از اینکه تو خیلی از این ساختمونا موش هم هست تعجب نکنید) برای اثاث‌کشی هم معمولا وسیله‌ها رو از پنجره میبرن داخل چون از راه‌رو رد نمیشه :) بالای هر ساختمون یه چیز قلاب طوری هست که طناب میندازن و وسیله‌ها رو میکشن داخل (البته راه‌های مدرن‌تر هم هست که با جرثقیل انجام میدن)
سقف این خونه‌های قدیمی هم معمولا کوتاه هست، برای خود من سواله که هلندی‌های بلند قد مشکلی ندارن باهاش؟ :)
ولی شاید مهم‌ترین مسئله‌ی خونه‌ها ایزوله بودن خونه هست که هدر رفت انرژیش کم باشه. خونه‌ها معمولا انرژی لیبل دارن که از A شروع میشه که خب هرچی از A دورتر بشه بدتره. هزینه‌های برق و به خصوص گاز تو هلند خیلی گرونه پس حتما حواستون باشه که انرژی لیبل خونه چی هست.
مثل بقیه‌ی شهرها هم خونه‌های مرکز شهر اکثرا آپارتمان هستن ولی اطراف شهر (خیلی اطراف نه فقط تو مرکز نبودن، مثلا ۳۰-۴۰ دقیقه با حمل و نقل عمومی) میتونید خونه‌های house هم با تقریبا همون هزینه بگیرید. اگه جوونید و شلوغی دوست دارید پیشنهاد میکنم تو همون مرکز شهر دنبال آیتم باشید. البته خونه‌هاش هم رقابتی‌تره.
اکثر خونه‌ها هم گاز ندارن و اجاق‌هاشون برقی هست. ولی اجاق‌هایی که با گاز کار میکنه هم نسبتا زیاده. من حداقل قبل اینکه بیام فکر میکردم اصلا گاز ندارن خونه‌ها ولی اینطوری هم نبود.
راستش تو این موضوع من زیاد نظر خاصی ندارم، برای این مقاله هم جست‌جو نکردم چون واقعا من حس پایین‌شهر یا بالاشهر از هیچ کجای آمستردام نگرفتم. حتی نمیشه اصلا گفت فولان محله امن هست یا نه، همشون معمولا تو یه سطح هستن. صرفا تفاوت تو شلوغی و تعداد مغازه‌های نزدیک، فاصله از مرکز شهر و اینکه چقدر فضای سبز داره هست. ولی تو حالت کلی دور آمستردام بزرگراه A10 هست که بهش Ring میگن. داخل رینگ خونه بگیرید خب نزدیک‌ترید قطعا ولی از بیرون رینگ هم نهایتا مثلا یه مسافت ۱۰-۱۵ کلیومتری رو ۳۰ دقیقه‌ای با حمل و نقل عمومی میتونید بیاید. همچنین بالای آمستردام که بهش Noord میگن با آب از مرکز آمستردام جدا شده و با Ferry و رایگان میتونید ازش استفاده کنید (از معدود چیزای رایگانی که من اینجا دیدم :)) البته مترو و اتوبوس هم رفت و آمد دارن بین این دو تا نقطه ولی حواستون باشه از یه ساعتی (فکر کنم ۱۲ شب تا ۵ صبح) وسیله‌ای برای حمل و نقل عمومی نیست و حواستون باشه گیر نکنید بین این دو تا نقطه :)
فکر کنم تورم رو ما از ایران کشوندیم آوردیم اینجا، چون من آخرین اطلاعی که از قیمت‌های خونه دارم اینه که باز هم گرون شده اجاره‌ها :/ ولی الآن که این مقاله رو مینویسم برای یه خونه‌ی نرمال ۵۰ متری مثلا یه چیزی بین ۱۵۰۰ تا ۱۷۰۰ یورو و برای یه خونه ۸۰ متری هم مثلا ۱۷۰۰ تا ۲ هزار و خورده‌ای در نظر بگیرید. این قیمت‌ها رو صرفا برای اینکه یه ایده داشته باشید گفتم. ولی حواستون باشه که هزینه‌ی آب، برق و گرمایش معمولا بالا هست. مثل ایران اینجا پول پیش وجود نداره و یه هزینه‌ای صاحبخونه به عنوان Deposit ازتون میگیره، صرفا یه گارانتی که اگه یه آسیبی به خونه رسوندید. دپوزیت هم معمولا یک ماه اجاره هست البته خونه‌های فرنشید معمولا ۲ ماه اجاره هست دپوزیتشون. اجاره‌ی هر ماه رو هم حواستون باشه اول ماه پرداخت میکنید. فرض کنیم یه خونه‌ی فرنشید میخواید بگیرید که ۱۵۰۰ یورو اجاره‌ش هست و دپوزیت هم ۳۰۰۰ یورو. پس همون برای قرارداد بستن باید ۴۵۰۰ یورو پرداخت کنید.
یه نکته‌ای هم که در مورد اجاره هست اینه که معمولا صاحبخونه‌ها یه شرط ۳ برابر بیشتر بودن درآمد نسبت به اجاره میذارن. یعنی مثلا یه خونه اگه ۲۰۰۰ یورو باشه ممکنه صاحبخونه بگه فقط به کسایی خونه رو اجاره میدم که حقوقِ Grossشون حداقل ۶۰۰۰ یورو هست. البته بعضی موقع ۴ یا ۵ برابر هم دیدم هست و این موضوع هم یک قانون کلی نیست،صرفا تصمیم‌گیری صاحبخونه هست.
افزایش اجاره هم معمولا طبق چیزی هست که دولت تعیین میکنه. البته کلا این نکته وجود داره که یک سری قوانین کلی برای اجاره خونه هست ولی هرچیزی که تو قراردادتون نوشته شده به این قوانین اولویت داره. پس حتما به جزئیات قراردادتون حواستون باشه.
دو تا از مهم‌ترین و پراستفاده‌ترین سایت‌ها برای لیست خونه‌ها Funda و Pararius هستند. جفت‌شون تقریبا فیلترهای یکسان دارند و Agentها معمولا یه خونه رو توی جفت سایت‌ها آگهی میکنن. ولی تجربه‌ی شخصی من این بوده که pararius شاید آیتم‌های بیشتری داشته، یعنی مورد بوده که دیدم تو پاراریوس آگهی شده ولی تو فوندا نبوده. ولی این رو هم باید بدونید که سایت‌های دیگه مثل kammernet و… هستند و خیلی از مواقع هم خونه قبل از اینکه به آگهی کردن برسه اجاره میره، مثلا مستاجر فعلی یک مستاجر جدید پیشنهاد میده، خونه تو گروه‌های شرکت و… فرستاده میشه و همونجا اجاره میره و … پس وقتی به این ۲ تا سایت برای آگهی میرسه احتمالا اجاره‌ی خونه بالاس و گرفتنش هم رقابتی هست.
برای جست و جو تو فوندا و پاراریوس این نکته‌ها رو در نظر داشته باشید:
۱- تو ساعت به خصوصی آیتم‌های جدید گذاشته نمیشند، پس اینکه لزوما فقط اول صبح چک کنید منطقی نیست. من لینک‌های جست‌و‌جوم رو بوک‌مارک کرده بودم و هر یک ربع چک میکردم که آیا آیتم جدیدی گذاشته شده یا نه. سعی که جزو اولین کسایی باشید که درخواست بازدید میدید. معمولا تعداد محدودی جا برای بازدید هست و املاکی هم به کسایی که زودتر درخواست داده باشند وقت میدند (معمولا اگه ظرفیت تکمیل شده باشه شما رو میذارند تو لیست انتظار ولی با توجه به بازار رقابتی هیچوقت به شما نمیرسه)
۲- سعی کنید با کمترین فیلترهای این سایت‌ها جست‌جو کنید. فرضا مثلا خونه‌ی فرنشید (مبله) میخواید بگیرید و هردوی این سایت‌ها هم این فیلتر رو دارند. حالا نکته‌ای که هست یه سری از خونه‌ها که لیست میشند اون اپراتوری که اطلاعات رو وارد میکنه، به درستی فیلترها رو ست نمیکنه و صرفا تو توضیحات فرنشید بودن رو منشن میکنه (بعضی مواقع تو توضیح هم نمیگن حتی). حالا شما وقتی با این فیلتر جست‌جو میکنید کلی آیتم ممکنه دیده نشه. پس سعی کنید با کمترین فیلتر سرچ کنید. من خودم فقط فیلتر قیمت داشتم و تمام آیتم‌ها رو تک به تک چک میکردم تا مطمئن باشم خونه‌ای که میخوام هست یا نه. حتی بد نیست مثلا ۱۰۰ یورو بالاتر از بودجه‌تون فیلتر قیمت رو ست کنید. یه خونه ممکنه اجاره‌ش شامل هزینه‌ی اینترنت یا برق و گاز بشه پس نباید از دست بدیمش :)
۳- تقریبا تمام املاکی‌هایی که آیتم‌ها رو تو این سایت‌ها لیست میکنن خودشون هم سایت دارند که اونجا هم لیست میکنن. برای من چندین بار پیش اومد که آیتمی رو تو سایت املاکی دیدم که تو فوندا یا پاراریوس لیست نشده بود. پس یه فولدر بوک‌مارک داشته باشید از تمام لینک‌هایی که برای جست‌جو لازم میشه :)
خب ما خونه‌ی مورد نظرمون رو پیدا کردیم. اولین کار بعدش این هست که درخواست بازدید (Viewing) بدید. خود فوندا و پاراریوس قابلیت درخواست بازدید برای خونه‌ها رو دارن. ولی اگه درخواست بازدید رو تو خود سایت املاکی بفرستید احتمال اینکه جواب بگیرید بیشتره (تجربه‌ی خود من اینطور بود). بعضی مواقع هم وقتی درخواست میدید بهتون زنگ میزنن (همون روز یا یکی دو روز بعدش) و تلفنی روز و ساعت رو باهاتون هماهنگ میکنن.
من این متن رو برای درخواستم میفرستادم:
Hello. I saw this beautiful apartment and would like to arrange a viewing. I work at XXX, and my annual salary is XXX. I'm a single person, and I don't have a pet. Thanks
بعد از اینکه وقت گرفتید پیشنهاد میکنم یه ایونت براش تو گوگل کلندر ست کنید:
همچنین پیشنهاد میکنم قبلش تو گوگل مپ چک کنید بین مبدا و اون خونه و دقیقا تو اون زمان چقدر طول میکشه برسید. هلندی‌ها خیلی وقتشون براشون مهمه و بهتر هم هست طوری تنظیم کنید ۱۰ دقیقه قبل بازدیدی برسید چون ممکنه پیدا کردن اون خونه و واحد یه ذره طول بکشه بعد از اینکه رسیدید و معمولا هم فقط ۱۵ دقیقه وقت بازدید دارید، پس اگه دیر برسید فرصتتون میسوزه.
من اینجا من نکته‌ی خاصی ندارم، هرکس یه سری چیزای خونه براش مهمه و دقیق‌تر چک میکنه. ولی حتما با دقت چک کنید چون احتمالا وقت دومِ بازدید دیگه نمیتونید بگیرید. سوالاتتون رو هم قبل از بازدید به نظرم تو یه نوت بنویسید که اونجا بپرسید (البته املاکی‌ها ایمیل بدید خیلی سریع و دقیق بهتون جواب میدن)
برای من محله از جهت اینکه فروشگاه‌ها نزدیکش هستن از چیزای مهم بود. یکی دیگه از موارد هم انرژی لیبل خونه بود و اگه تو توضیحاتش نبود از املاکی میپرسیدم، ولی مثلا خونه‌ای که گرفتم انرژی لیبل مشخصی نداشت (فکر میکنم برای تعیینش باید کارشناس بیارن که لزوما همیشه این کار رو نمیکنن) پس اگه از انرژی لیبل خونه مطمئن نبودید میتونید حداثل دو جداره بودن پنجره‌ها رو چک کنید.
از املاکی هم میتونید بپرسید که اگه خواستید اپلای کنید برای خونه چه مدارکی رو باید بفرستید.
این بخش شاید مهم‌ترین قسمت باشه (حداقل من خیلی گیر کردم تو این قسمت :)) وقتی یه خونه‌ای رو پسندید معمولا یک ایمیل به املاکی میدید و مدارکی که ازتون خواسته رو میفرستید. معمولا هم این مدارک هست:
خب مدارک رو که بفرستید و از به اشتراک گذاریش اصلا نگران نباشید.
و اما پرزنت کردنِ خودتون :) اینجا مهم‌ترین بخش هست. بذارید قضیه رو از ساید صاحبخونه ببینیم اولش. شما یه خونه‌ای گذاشتید برای اجاره و ۲۰ نفر اپلای کردن براش. این ۲۰ نفر رو هیچکدوم رو از نزدیک ندیدید، همه هم تقریبا شرایطشون یکسانه و صرفا میخواید یک نفر رو براساس متنی که در مورد خودش نوشته انتخاب کنید :)
پس شاید مهم‌ترین کار این هست که حس خوبی در مورد خودتون برای صاحبخونه ایجاد کنید. خب این نکاتی هست که برای پرزنت کردنِ خودتون به نظرم باید انجام بدید:
و نهیاتا وقتی تمام مدارک رو فرستاید باید منتظر بمونید تا صاحبخونه تصمیم بگیره. بعضی خونه‌های اینطوری هست که یه ددلاینی میذارن میگن مثلا تا سه‌شنبه مدارک رو بفرستید و چهارشنبه همه رو یکجا میفرستیم به صاحبخونه و اون تصمیم میگیره. بعضی خونه‌ها هم قانون First come, first served دارن، یعنی هرکس به محض اینکه اپلای میکنه مستقیم مدارکش رو میفرستن تا صاحبخونه تصمیم بگیره. پس میتونید بپرسید که کی تصمیم‌گیریش مشخص میشه.
ناامید نشید و به جست‌جو ادامه بدید :) البته بعضی مواقع پیش میاد قبل اینکه فاینال شه اجاره مستاجر منصرف میشه و صاحبخونه یه نفر دیگه رو باید انتخاب کنه.
تو این حالت املاکی معمولا بهتون زنگ میزنه و اطلاع میده بهتون. تو این مرحله معمولا یه قرار داد draft براتون میفرستن تا بخونید و اگه نکته‌ای ندارید قرار داد اصلی رو بفرستن تا امضا کنید. قرارداد هم معمولا دو تا نسخه یکی داچ و یکی انگلیسی براتون میفرستن. فکر میکنم اینکه نسخه‌ی انگلیسی هم بفرستن برای املاکی الزامی نیست ولی من هیچکس رو ندیدم که فقط نسخه‌ی داچ براش فرستاده باشن و همشون میفرستند. قرارداد رو حتما به دقت مطالعه کنید، هرچیزی که تو قرارداد نوشته شده با قوانین کلی اجاره‌ی خونه اولویت داره. تاریخ‌ها و عددها رو به دقت چک کنید و اگه سوالی هم دارید از املاکی بپرسید. نهایتا وقتی اوکی بدید قرار داد اصلی رو برای امضا براتون میفرستن. وقتی قرارداد رو صاحبخونه‌تون هم امضا کرد اجاره‌ی اول و دپوزیت رو میتونید واریز کنید. مثل ایران تا این هزینه‌ها کامل واریز نشه و تو حساب مقصد هم دریافت نشه (ممکنه طول بکشه انتقال) خونه رو بهتون تحویل نمیدن.
