یکی از پرطرفدارترین نوشیدنی های گرم دنیا چای هست و تقریبا همه ما ایرانی ها اون رو روزانه مصرف می کنیم. بدون شک دلایل اصلی محبوبیت چای تنوع زیاد اون، رنگ و طعم بی‌نظیرش و همچنین خواص متعددشه که اون رو از سایر نوشیدنی ها متمایز کرده. اما جالبه بدونین که این نوشیدنی پرطرفدار در کنار فوایدی که داره در برخی از مواقع می تونه مضراتی رو به همراه داشته باشه و همیشه اون طور که باید مفید نیست. با توجه به این موضوع توی این مقاله می‌خوایم به طور مفصل درباره فواید و مضرات خوردن چای بحث کنیم. پس با ما همراه باشین.
چای تازه دم جدای از اون عطر و طعم دلچسبش خاصیت آرام بخشی داره و با خوردن اون می تونین خستگی و کلافگی رو رفع کنین. خب این جمله رو خیلی از ماها از دوست و آشنا و فامیل شنیدیم که میگن چایی بخور تا خستگیت در بره. ولی آیا این قضیه از نظر علمی ثابت شده یا فقط در یک حرفه؟ اینجاست که باید بهتون بگم که این موضوع کاملا علمیه و به اثبات رسیده.
چای حاوی مقداری ال تیانین هست. این مواد زیرمجموعه‌ای از اسیدآمینه هستن و موجب آرامش ذهن میشن. به طوری که مصرف به اندازه اون، استرس و تنش‌های روحی رو از افراد دور می‌کنه و شادی و سرزندگی رو برای اون ها به ارمغان میاره.
چای علاوه بر خاصیت آرام بخشی موجب سلامتی اعضای بدن و پیشگیری از خیلی از بیماری ها میشه. این نوشیدنی حاوی آنتی اکسیدانه که قدرت دفاعی بدن رو ارتقا میده و به عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنه. این آنتی‌اکسیدان از سلول‌ها در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنن. همچنین مواد سمی و مضر به کمک این ماده از بدن خارج میشن.
کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، کاهش کلسترول، کنترل قندخون و کمک به عملکرد سیستم گوارش از دیگر فواید مصرف منظم و کنترل شده این نوشیدنیه. چون که پلی‌فنول موجود در چای توسط جریان خون جذب میشه و بر عملکرد کبد و روده هم تاثیر می‌زاره. علاوه بر این از تجمع چربی‌ها جلوگیری می‌کنه و موجب کاهش وزن میشه. علاوه بر اینها ترکیب پلی‌فنول در این نوشیدنی خوشمزه به سلامت دهان و دندان کمک می‌کنه و از تجمع پلاک روی دندان و پوسیدگی پیشگیری می‌کنه.
دیابت نوع دو از اون دسته بیماری هاییه که تا جای ممکن میشه از بروز اون پیشگیری کرد. تحقیقات نشون داده که نوشیدن سه فنجان چای اصیل ایرانی خطر ابتلا به انواع دیابت بخصوص دیابت نوع دو رو کاهش میده. در واقع ماده‌ای به نام پلی‌ساکارید در چای وجود داره که جذب گلوگز رو کاهش میده. در نتیجه بدن قند اضافی جذب نمی‌کنه. این یعنی اینکه با مصرف به اندازه چای و همچنین دوری از مصرف قند و شکر و جایگزین کردن شیرین کننده های طبیعی می‌تونین احتمال بروز دیابت رو به حداقل برسونین.
در چای ماده‌ای به نام فلاونوئید وجود داره که یک آنتی‌اکسیدان هست و می تونه از گرفتگی عروق کرونر و عدم پمپاژ اصولی خون جلوگیری کنه. این ماده جلوی لخته شدن خون در رگ‌ها رو می‌گیره و عملکرد عروق خونی رو بهبود می‌بخشه.
همچنین مصرف صحیح اون موجب سلامت قلب و پیشگیری از سکته قلبی میشه. محققان به افراد بالغ توصیه کردن که به صورت متوسط روزی سه فنجان از این نوشیدنی بنوشن و با استفاده از خواص چای بدن رو از ابتلا به بیماری‌های قلبی مصون نگه دارن. دم‌کردن چای با دارچین، زعفران، لیموترش و سایر مواد طبیعی و مفید هم تاثیرات اون رو در سلامتی ارتقا میده. در کنار این توصیه‌ها بهتره که سبک زندگی‌تون رو تغییر بدین، خوراکی‌های مفید رو در سفره غذایی جای بدین، ورزش کنین و از استعمال دخانیات بپرهیزین.
همون طور که گفته شد چای در کنار فواید بسیار زیادش ممکنه مصرفش برای برخی از افراد مضر باشه و این افراد باید تا جای ممکن در مصرف چای دقت بیشتری بکنن. در ادامه ضررها و موارد منع مصرف چای رو بررسی می کنیم.
شاید یکی از مهم ترین مواردی که خیلی از افراد بهش توجه نمی کنن مصرف بیش از حد قند و شکر به همراه چای هست که می تونه مشکلات زیادی رو به همراه بیاره. اگه خیلی به نوشیدن چای علاقه دارین اما می‌خواین از مضرات اون به دلیل افزایش قند درامان باشین، بهتره طعمش رو با مصرف قند کمتر تجربه کنین. علاوه بر این میشه با جایگزینی عسل، توت خشک، مویز یا خشکبار شیرین دیگه فواید چای رو افزایش بدین.
فقر آهن یکی از شایع ترین کمبودها در جهان محسوب میشه و اغلب افراد بخصوص بانوان از سطح آهن کمی برخوردار هستن. از طرف دیگه چای منبع عظیمی از تانن رو در خودش جای داده که با اتصال به مواد غذایی آهن‌دار، جذب آهن رو برای دستگاه گوارش و بدن دشوار می‌کنه. علاوه بر این نوع و نحوه تولید چای هم در تغییر میزان تانن موجود در این گیاه تاثیرگذاره.
تحقیقات نشون داده که مصرف روزانه ۳ فنجان چای مشکل خاصی رو ایجاد نمی کنه و اجازه میده این افراد همچنان از فوایدش بهره‌مند بشن. علاوه بر این کافیه نوشیدن چای رو بین وعده‌های غذایی قرار بدین. با عمل به این راهکارها احتمال عدم جذب آهن رو کمتر خواهید کرد و از مضرات چای فاصله خواهید گرفت.
مصرف مقادیر بالایی از کافئین در دوران بارداری خطر سقط جنین و تولد نوزاد با وزن کم رو افزایش میده. چای و قهوه در دسته نوشیدنی‌های کافئین‌دار قرار می‌گیرن. البته میزان کافئین کمتر چای در مقایسه با قهوه موجب شده که محبوبیت بیشتری پیدا کنه.
اطلاعات متفاوتی از مضرات چای و خطرات مصرف کافئین در دوران بارداری وجود داره که هنوز میزان مجاز دقیقی برای مصرفش در این دوران بیان نشده. اما متخصصان زنان و زایمان مصرف روزانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم از چای رو پیشنهاد میدن که معادل با ۳ فنجانه. به طور کلی بهتره که خانم های بادار قبل از مصرف چای با پزشک مشورت کننن تا از هر بابتی خیالشون راحت بشه.
جالبه بدونین که درصد کمی از افراد به چای حساسیت دارن و پس از مصرف دچار عوارض متعددی میشن. یکی از اون عوارض واکنش های پوستیه که در این اشخاص مشاهده میشه. در این شرایط بهتره از نوشیدن چای صرف نظر کنین. چون که عوارض مصرف این نوشیدنی جهانی ممکنه مشکلاتی رو برای سلامتی شما به همراه داشته باشه.
کافئین به عنوان یک ماده محرک شناخته میشه که در چای هم وجود داره. از همین رو پزشکان برای کودکان زیر ۱۲ سال با احتیاط بیشتری این نوشیدنی گرم و دلچسب رو توصیه می‌کنن. چون که کافئین بالا در کودکان منجر به مشکلات زیادی در خواب، افزایش انرژی بیش از حد، افزایش ادرار، کاهش سطح سدیم و پتاسیم و به ندرت آلرژی میشه.
به همین دلیل اغلب توصیه میشه که با مشورت پزشک خوراندن چای به این گروه سنی به خصوص کودکان نوپا انجام بشه. استفاده از چای بدون کافئین، دمنوش‌های بابونه، رازیانه، زنجبیل و نعناع از جمله مواردی هستن که می تونن جایگزین چای بشن. البته این شیوه‌ها در صورت سلامت کامل فرزند و عدم درگیری با بیماری کبد و کلیه قابل استناد هست.
چای به عنوان یک نوشیدنی گرم پرطرفدار فواید متعدد و البته مضراتی رو برای افراد به همراه داره که برای در امان موندن از ضررهاش باید به اندازه و به صورت اصولی اون رو مصرف کرد. از جمله فواید چای در پیش تر هم بهش اشاره شد میشه از ایجاد حس آرامش، حفظ سلامت بدن، بهبود عملکرد قلب، کنترل دیابت و... نام برد. در این بین افرادی که دچار فقر آهن هستن، خانم های باردار و همچنین کودکان باید در مصرف چای بیشتر احتیاط کنن. همچنین کسانی که به چای حساسیت دارن باید از خوردن اون صرف نظر کنن.
به طور کلی چای مثل خیلی از نوشیدنی های دیگه باید به صورت اصولی و به اندازه مصرف بشه تا ضرری به همراه نداشته باشه. علاوه بر این افراد برای اینکه از خواص این نوشیدنی به طور کامل بهره مند بشن باید در هنگام خرید چای دقت بیشتری به خرج بدن و اون رو از فروشگاه های معتبر تهیه کنن. رعایت این موارد می تونه لذت نوشیدن یک فنجان چای تازه دم رو براتون چندین برابر کنه.
