مسئولیت امضا کنندگان چک، وکیل مرتضی مقیمی

چنانچه دو یا چند نفر ذیل یک فقره چک را امضا کنند و این چک به صدور گواهی عدم پرداخت منجر شود، مسئولیت صادر کنندگان آن، به صورت تضامنی است و یا تساوی؟ مسئولیت تضامنی به زبان ساده، یعنی مسئولیتی که شخص در قبال کلیه اشخاص و به میزان کلیه بدهی دارد. این نوع مسئولیت جنبه استثنایی داشته و جز به تصریح قانون ایجاد نمی شود.

با این توضیح مطابق نظر مشورتی ۷/۱۴۰۴/۱۵۲ مورخ ۱۴۰۴/۰۴/۲۳ اداره کل حقوقی قوه قضاییه دو حالت مختلف صدور چک را از یکدیگر متمایز کرده است. الف) حالت اول اینکه امضا کنندگان چک را از حساب مشترک صادر کرده اند، در این حالت، مسئولیت هر یک از صادر کنندگان چک به میزانی است که در هنگام افتتاح حساب تعیین شده است و چنانچه میزان مسئولیت تعیین نشده باشد، اصل بر تساوی مسئولیت است. ب) حالت دوم هنگامی است که یکی از صاحبان حساب مشترک، برای صدور چک به دیگری وکالت داده باشد، موضوع مشمول ماده ۱۹ قانون صدور چک می شود و صادر کنندگان و صاحبان حساب مشترک، متضامنا مسئول پرداخت وجه چک می باشند. در حالت دوم، مسئولیت تضامنی که استثنا هست و نیاز به تصریح قانونگذار دارد، این مسئولیت به موجب ماده ۱۹ قانون یاد شده در خصوص وکالت در صدور چک بیان شده است. حال بحث اینکه در خصوص طرح و اقامه دعوا علیه صادرکنندگان و همچنین مسئولان پرداخت وجه چک(خواندگان دعوا) و همچنین در مقام مسئولان پرداخت وجه چک(در مقام اجرا و محکوم علیه) توجه به مطلبی بیان شد بسیار حائز اهمیت است. در طرح دعوا و همچنین دفاع از دعاوی، یاری گرفتن از وکیل متخصص امری ضروری است و می تواند سرانجام دعوا را به شکل صحیح و قانونی جهت دهد. جناب وکیل مرتضی مقیمی، عضو کانون وکلای دادگستری استان البرز در امور حقوقی، کیفری، ثبتی، تجاری و .... همراه شماست تا با اطمینان خاطر نسبت به احقاق حق خود اقدام نمایید. جهت مطالعه بیشتر، متن نظریه مشورتی مذکور در پایان آورده شده است:

جزئیات نظریه

شماره نظریه : 7/1404/152

شماره پرونده : 1404-88-152

تاریخ نظریه : 1404/04/23

استعلام :

چنانچه دو یا چند نفر ذیل یک فقره چک را امضا کنند و این چک به صدور گواهی عدم پرداخت منجر شود، مسئولیت صادرکنندگان آن به صورت تضامنی است و یا تساوی؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

اولاً، با توجه به اینکه تضامن موضوع ماده 249 قانون تجارت مصوب 1311، ناظر بر مسؤولیت امضاء‌کنندگان در خط طولی است و نه عرضی و اصل بر عدم تضامن می‌باشد؛ مسؤولیت هر یک از امضاء‌کنندگان چک صادره از حساب مشترک به میزانی است که در هنگام افتتاح حساب تعیین شده است و در صورتی که میزان مسؤولیت تعیین نشده باشد، اصل بر تساوی است. ثانیاً، چنانچه یکی از صاحبان حساب مشترک برای صدور چک به دیگری وکالت داده باشد، موضوع مشمول ماده 19 قانون صدور چک مصوب 1355 با اصلاحات و الحاقات بعدی است و صادرکنندگان و صاحب حساب مشترک متضامناً مسؤول پرداخت وجه چک می‌باشند.