در مورد معنای مشارکت باید گفت در انواع متفاوت قرارداد مشارکت در ساخت و ساز یا به عبارتی دیگر، در قرارداد مشارکت در ساخت، مالک ملکی که عمدتاً قدیمی و کلنگی است را در اختیار سازنده می‌گذارد؛ طرف دوم به عنوان سازنده در این قرارداد، به ایفای نقش می‌پردازد و تعهد می‌کند که احداث پروژه و ساخت سازه را بر عهده گیرد. سازنده نیز در پروژه ساخت و ساز، آورده ای دارد، آن هم شامل هزینه هایی می شود که او باید برای ساخت سازه ساختمان، پرداخت نماید.
در انواع قرارداد مشارکت در ساخت، یکی از طرفین به عنوان مالک یا مالکین قرارداد در نظر گرفته می‌شوند؛ مالک یا مالکین، زمین شخصی یا ملکی را در اختیار شخصی که طرف دوم قرارداد است می‌گذارند؛ این طرف دوم به عنوان سازنده در این قرارداد، به ایفای نقش می‌پردازد و تعهد می‌نماید که احداث پروژه را بر عهده گیرد و در سر تاریخ مقرر آن را به طرف اول قرارداد، تحویل بدهد. سازنده نیز در پروژه ساخت و ساز، آورده ای دارد و آن هم شامل هزینه‌هایی می‌شود که او باید برای ساخت سازه ساختمان، پرداخت نماید. باید بدانید که طبق روال عرف، هزینه‌های دیگری به جز هزینه‌های نام برده شده بر عهده ی سازنده قرار می گیرد و بسیاری از آن ها با توافق طرفین بر عهده ی هر یک از آن ها قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: دانلود قرارداد
قبل از اینکه به بررسی نحوه فسخ قرارداد مشارکت در ساخت و چگونگی برهم زدن آن بپردازیم، بهتر است شرایط فسخ قرارداد مشارکت در ساخت و ساز را بیان داریم. قرارداد مشارکت در ساخت در زمره عقود لازم اند، به این معنا که جز در موارد مصرحه در قانون {انواع خیارات} و همچنین درج شرط فسخ، نمی‌توان به صورت یک طرفه آن را برهم زد و منحل نمود.
در قرارداد مشارکت در ساخت، موارد فسخ باید به صورت دقیق و کامل تعیین شده و در قرارداد ذکر شود. برخی از این شرایط عبارتند از:
- عدم رعایت شرایط قرارداد مشارکت در ساخت
- عدم انجام تعهدات
- انحراف از مسیر پروژه
- عدم توافق در مورد تغییرات
- عدم توانایی در اجرای پروژه
- تغییرات قانونی و مقررات
- اتمام مدت قرارداد
لازم به ذکر است که شرایط فسخ قرارداد باید بر اساس قوانین و مقررات مربوطه تعیین شده و در قرارداد به صورت دقیق و کامل ذکر شوند تا احتمال بروز اختلاف میان سازنده و مالک را به حداقل برساند.
آسان‌ترین نحوه برای فسخ قرارداد مشارکت در ساخت ارسال اظهارنامه به طرف مقابل است، زیرا در این صورت می‌توانید بدون هیچ اقامه دعوی قرارداد را به طریق قانونی در میان خود فسخ کنید. چنانچه سازنده یا مالک ملک تصمیم به فسخ قرارداد مشارکت در ساخت ملک بگیرند، برای این کار باید مراحلی را طی کنند تا فسخ قرارداد میان ایشان، جنبه قانونی پیدا کند. در صورتی که در تنظیم قراردادهای مشارکتی در ساخت‌ساز حق فسخ برای مالک یا سازنده تعیین شده باشد، فسخ قرارداد را به یکدیگر اعلام می‌نمایند. اعلام فسخ قرارداد از طرف هر یک از طریق ارسال اظهارنامه رسمی است. بعد از ارسال اظهارنامه رسمی، می توان از طریق ارائه دادخواست فسخ قرارداد مشارکت در ساخت به دادگاه صالح، تقاضای تنفیذ فسخ قرارداد را درخواست کرد.
در مورد اینکه هنگام فسخ قرارداد مشارکت در ساخت باید به چه دادگاهی رجوع نمود باید گفت، دادگاه صالح به رسیدگی دعوای تنفیذ فسخ قرارداد مشارکت در ساخت، دادگاه حقوقی محل اجرای تعهد یا دادگاه محل انعقاد قرارداد و یا دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده می‌باشد. دادگاه مذکور، با بررسی دلایل و اسناد خواهان فسخ و انجام تحقیقات لازم، در نهایت رای به تنفیذ فسخ قرارداد مشارکت در ساخت خواهد داد. لازم به ذکر است که این حکم جنبه اعلامی دارد؛ بنابراین نیاز به اجرای حکم نخواهد داشت و به صرف صدور حکم تنفیذ فسخ، آثار خاص خود را به دنبال خواهد داشت.
در صورتی که قرارداد مشارکت در ساخت فسخ شود، تکلیف سازنده به شرح زیر است:
- تحویل پروژه
- تسویه حساب
- تضمین نگهداری
- رعایت حقوق مالکیت فکری
- ارائه گزارش
لازم به ذکر است که تکلیف سازنده در هنگام فسخ قرارداد باید بر اساس شرایط قرارداد و قوانین و مقررات مربوطه تعیین شود و می‌تواند هر شرط که برخلاف موازین اخلاقی و قوانین کشوری نباشد را در بر داشته باشد.
با توجه به کاربرد زیاد قرارداد مشارکت مدنی، افراد بسیاری با دغدغه چگونگی تنظیم این قرارداد روبه‌رو می‌شوند. اگر شما نیز قصد تنظیم این قرارداد را دارید، ممکن است فکر کنید با قراردادی پیچیده مواجه هستید و سردرگم شده باشید. اما بر خلاف عنوان سخت آن، اگر با نکات حقوقی این قرارداد آشنا شوید، به سهولت می‌توانید در راستای انعقاد قرارداد مشارکت، توافق کنید.
برای تنظیم قرارداد مشارکت در قدم اول باید درمورد مسائل جزئی مهمی که برای این توافق سرنوشت‌ساز است، با هم مذاکره نمایید. بنابراین ابتدا درمورد هر یک از موضوعات زیر، به صورت دقیق تعیین و تکلیف کنید. برای این منظور می‌توانید از چک لیست زیر استفاده کنید:
میزان آورده و سرمایه هر دو طرف را دقیقاً مشخص کنید. برای مثال ممکن است آورده یکی از شرکا تخصص و مهارت او باشد و دیگری سرمایه مالی داشته باشد. ضروری است آورده هر یک از طرفین را به صورت جزئی لحاظ کنید.
لازم است مدت زمان شراکت از همان ابتدا معین شود. یعنی دقیقاً مشخص کنید که شراکت شما از چه تاریخی شروع می‌شود و در چه تاریخی پایان می‌یابد.
چنانچه تمایل دارید از شراکت خود اطمینان بیشتری داشته باشید، می‌توانید یک‌سری تضامین قراردادی را در نظر بگیرید. تضمین قراردادی ، در واقع ضمانت حسن اجرای تعهداتی است که در قرارداد قید می‌شود. شرایط و نحوه تضمین به توافق طرفین بستگی دارد. معمولاً، از متعهد در قالب اسنادی مثل چک، سهام، سفته و ضمانت نامه بانکی یا وجه التزام تضمین گرفته می‌شود.
از مشخص کردن مرجع حل و فصل اختلافات غافل نشوید. با توجه به بالا و پایین‌های بسیاری که طرفین در مسیر شراکت تجربه می‌کنند، تعیین مرجع حل و فصل اختلافات از مفیدترین توافقات در قراردادهای مشارکت مدنی است. امروزه انتخاب روش داوری در قراردادها تبدیل به بهترین راه حل و فصل اختلافات قراردادی شده است. زیرا با انتخاب این روش، به اختلافات میان طرفین قرارداد سریع‌تر و دقیق‌تر رسیدگی می‌شود. بنابراین با پیش‌بینی داوری به عنوان مرجع حل و فصل اختلافات، می‌توانید با خاطری آسوده توافق کنید.
در نهایت اگر برای انجام هر یک از این نسبت به شرایط خاص خودتان سوال یا ابهامی دارید، می‌توانید با ارتباط با مشاوران حقوقی وکیل‌باشی از طریق ثبت درخواست مشاوره حقوقی در سایت، به صورت دقیق راهنمایی بگیرید.
منبع: وکیل باشی
وکیل باشی، سامانه هوشمند و الکترونیک حقوقی است که قراردادها، فرمها و لوایح قضایی را به همراه آموزشهای تصویری در اختیار شما قرار می‌دهد که همگی توسط وکلای متخصص و پایه یک ارائه شده است. همچنین شما می‌توانید سؤالات حقوقی خود را به صورت رایگان در سامانه چراغ بپرسید و بهترین پاسخ را دریافت کنید؛ یا با بهترین وکیل در زمینه ی موضوع خود مشاوره حقوقی آنلاین و تلفنی انجام دهید.
