تادیب به معنای ادب کردن است که فرد با مجازات مورد نظر به اصطلاح عرفی سر راه بیاید. در حال حاضر این عنوان از قانون نسخ شده و از بین رفته زیرا حبس تادیبی مربوط به قانون مجازات سال ۱۳۰۴ بود و در حال حاضر وجود ندارد. و تقسیم بندی جرایم در قوانین جدیدترین تغییر کرده اند.
در قانون مجازات قدیم مجازات ها به واسطه این که خفیف باشند یا شدید این گونه تقسیم میشدند:
به زبان ساده بعد از انقلاب قانونگذار جدید بر خلاف قبلی از غرب فاصله میگیرد و احکام اسلام را پیاده سازی میکند. مجازات ها را یا خداوند در شرع مشخص کرده است مثل قصاص برای قتل عمد مثل زنا و لواط و… که به آن حدود میگویند.
یا اینکه در شرع مجازات برخی موارد را نگفته که دولت لازم است برای حفظ نظم یک سری مجازات ها را تعیین کند که به آن تعزیرات میگویند مثل حبس تعزیری یا شلاق تعزیری.
گفتیم که برخی مجازات ها را شرع مشخص کرده است و برخی را که شده ساکت است دولت و حکومت مشخص می کند یکی از این موارد حبس تعزیری است برای مثال کلاهبرداری در شرع حرام است اما مجازات آن را نگفته و دولت می آید مجازات آن را حبس تعیین میکند که به آن حبس تعزیری میگویند.
در واقع حبسی را که در شرع و قرآن نام برده حبس ابد است (مثل حبس ابد در سومین سرقت حدی) در برخی جرایم که در مقابل آن حبس تعزیری را داریم.
گفتیم که اگر از نظر اصطلاح حبس تادیبی بگوییم این امر در قانون قدیم بوده و در حال حاضر وجود ندارد اما از نظر لغوی میتوان گفت حبس در کل جنبه تادیبی دارد.
اما حبس تعزیری را توضیح دادیم حبسی است که در شرع تعیین نشده و دولت و قانون گذار میزان آن را تعیین میکند مثلا حبس کلاهبرداری، جعل و… تمام حبس های قانون مجازات تعزیری هستند الا موارد اندک که حدی هستند.
طبق قانون حاکم و صحیح در حال حاضر در مواردی دادگاه میتوان به جای حکم به جایگزین های حبس بدهد که یکی از این جایگزین های حبس جزای نقدی است .
در جایی که مجازات فرد تا ۳ ماه و یا تا ۶ ماه حبس است تحت شرایطی، دادگاه الزاما باید آن را تبدیل به جزای نقدی کند. پس در مواردی که مجازات فرد سبک باشد ممکن است جایگزین آن پول شود اما به طور کلی حبس قابل خرید نیست.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره می توانید با وکلای کیفری و مشاوران کیفری سامانه آنلاین وکیل تاپ مشورت نمایید.
