افزایش نفوذ گوشی‌های هوشمند و دسترسی به اینترنت پرسرعت منجر به پذیرش گسترده کدهای QR شده است. امروزه تقریباً در همه جا آنها را می‌بینیم، روی بسته‌بندی محصولات، برنامه‌های تلویزیونی، تبلیغات، ایستگاه اتوبوس و...
یکی از مهم‌ترین کاربردهای کدهای QR در فرهنگ امروز، به صنعت پرداخت مربوط می‌شود که به تجهیزات و زیرساخت سخت‌افزاری خاصی نیاز ندارد.
در این مقاله می‌خوانیم که کد QR و انواع آن چیست و چگونه کار می‌کند، مزایا و معایب کد QR چه هستند و هرآنچه باید در مورد کدهای QR بدانیم.
اصطلاح QR مخفف Quick Response به معنای پاسخ سریع یا واکنش سریع است. کد QR نوعی بارکد ماتریسی است که یک شرکت خودروسازی ژاپنی به نام Denso Wave در سال ۱۹۹۴ اختراع کرد. در ابتدا، کدهای QR در صنعت خودرو عمدتاً برای تولید، ردیابی و حمل‌ونقل استفاده می‌شدند. اما گستره‌ی آنها کم‌کم به خارج از صنعت خودروسازی کشیده شد و برای کارهایی مثل شناسایی اقلام و بازاریابی، مورد استفاده قرار گرفتند.
اگرچه کد QR مشابه بارکدهای خطی‌ای است که در فروشگاه‌ها روی محصولات می‌بینیم، اما دارای چهار مزیت مهم نسبت به این بارکدهاست:
۱.توانایی ذخیره‌سازی داده‌های بیشتر در واحد سطح
۲. خوانا بودن از روی کاغذ و صفحه نمایش
۳. خوانا بودن علی‌رغم آسیب دیدن قسمتی از کد
۴. قابلیت رمزگذاری اطلاعات
برای خواندن کدهای QR می‌توان از دستگاه‌های تصویربرداری مانند دوربین گوشی‌های هوشمند و برخی اپلیکیشن‌های کدخوان استفاده کرد.
برخی کشورها، مانند فرانسه، استرالیا، مالزی، سنگاپور، سوئیس، تایلند، اندونزی و کانادا ، نقش مهمی در رشد سریع خدمات پرداخت تلفن همراه با کد QR ایفا کردند و این پیشرفت بدون هزینه‌های گسترش زیرساخت‌های سخت‌افزاری صورت گرفته است.
انواع مختلفی از بارکدهای یک بعدی و دو بعدی وجود دارند که دارای الگوی مربع‌های مشکی است که بر روی یک شبکه مربع با زمینه سفید چیده شده‌اند. QR با سه مربع کوچک خود که در گوشه‌های پایین و بالا سمت چپ و گوشه سمت راست بالایی قرار گرفته‌اند، مشخص می‌شود. کد کلی دارای یک شکل مربع است که از ماتریسی از مربع‌های کوچک تشکیل شده است. تعداد مربع‌های کوچک در هر ضلع می‌تواند متفاوت باشد، به عنوان مثال ۳۳×۳۳ یا ۱۷۷×۱۷۷.
هر چه مربع کوچک‌تر باشد، کد QR حاوی اطلاعات کمتری است. از آنجایی که اطلاعات در دو بعد قرار دارند، می‌توانند داده‌های بسیار بیشتری را نسبت به بارکد یک بعدی در خود نگه دارند. برای مثال، یک کد QR متشکل از مربع‌های ۱۷۷×۱۷۷ می‌تواند شامل ۴۲۹۶ کاراکتر یا ۲۳۶۴۸ بیت باشد. همچنین به دلیل اینکه کدهای QR حاوی داده‌های بیشتری هستند، امکان رمزگذاری را فراهم می‌کنند که برای پردازش عملیات پرداخت گزینه‌ی بسیار مفیدی است.
دو نوع دسته‌بندی برای کدهای QR وجود دارد.
در این نوع کد QR، آدرس وبسایت مقصد مستقیماً در کد QR قرار می‌گیرد و قابل ویرایش و ردیابی نیست. با این حال می‌توان آنها را با افزودن URL اصلاح کرد.
کدهای QR ایستا برای تسهیل پرداخت‌های سریع و ساده در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. تنها کاری که کاربر باید انجام دهد این است که فقط کد QR را اسکن کند تا بدون هیچ زحمتی پرداخت را انجام دهد.
کد QR پویا قابل ویرایش است. همچنین دارای ویژگی‌هایی مثل مدیریت دسترسی، محافظت از رمز عبور است. با کد QR پویا، می‌توانید جزئیات مختلفی مانند تعداد افرادی که کد را اسکن کرده‌اند، نوع دستگاهی که برای اسکن استفاده کرده‌اند، مکان اسکنر و غیره را پیدا کنید. برای درک بهتر چگونگی عملکرد کدهای QR پویا، کافیست بدانید که این کدها درست مثل رمز پویای اینترنتی در نظام بانکی کشور عمل می‌کنند.
هنگامی که یک کد QR اسکن می‌شود، الگوهای افقی و عمودی ماتریس به وسیله‌ی نرم افزار روی گوشی هوشمند شما رمزگشایی شده و به رشته‌ای از کاراکترها تبدیل می‌شوند. بسته به دستور آن کاراکترها، تلفن شما اطلاعات مختلفی اعم از لینک سایت، لینک پرداخت و... را نمایش می‌دهد.
این بازخوانی کد از طریق دوربین تبلت یا گوشی و بارکدخوان‌هایی با قابلیت اسکن کدهای QR انجام می‌شود. هم آیفون و هم گوشی‌های هوشمند اندرویدی می‌توانند کدهای QR را مستقیماً از طریق برنامه دوربین اصلی گوشی اسکن کنند. کافیست خیلی عادی برنامه دوربین را باز کنید و آن را روبروی کد QR بگیرید. دوربین بلافاصله آن را شناسایی می‌کند و یک نوتیفیکیشن روی صفحه ظاهر می‌شود که از شما می‌خواهد برای پایان عملیات مربوطه روی آن ضربه بزنید.
۱. اسکن کردن کد QR محصول
کد نمایش داده شده در صندوق فروشگاه، روی محصولات، در وبسایت یا صورت حساب‌های کاغذی را اسکن کنید و وارد عملیات پرداخت شوید.
۲. اسکن کردن کد QR از گوشی مشتری
در اپلیکیشن‌هایی که از کد QR بعنوان روش پرداخت پشتیبانی می‌کنند کدی نمایان می‌شود فروشگاه این کد را با یک اسکنر کد QR اسکن می‌کند و معامله نهایی می‌شود.
۳. پرداخت برنامه به برنامه؛
هم شما و هم گیرنده، اپلیکیشن‌های پرداخت خود را باز می‌کنید. سپس کد QR منحصر بفرد گیرنده را که در برنامه او نمایش داده می‌شود از طریق برنامه خودتان اسکن می‌کنید. مبلغ پرداختی را تأیید می‌کنید.
یکی از بزرگترین مزایای استفاده از کد QR این است که پرداخت آنی را تسهیل می‌کند. پرداخت از طریق کدهای QR در مقایسه با سایر روش‌های پرداخت بسیار سریع‌تر است.
پرداخت از طریق کد QR بسیار امن است. به این دلیل که هر داده‌ای که از طریق کدهای QR منتقل می‌شود، رمزگذاری می‌شود.
بیشتر بخوانید: آیا پرداخت با کد QR امن است؟
تنظیمات پرداخت با کد QR بسیار آسان است. شما به زیرساخت زیادی نیاز ندارید. یک گوشی همراه هوشمند با دوربین و کد QR که به صورت چاپی یا الکترونیکی باشد برای عملیات پرداخت با کد QR کافی هستند.
پرداخت با کد QR به این دلیل که احتمال هر نوع خطا در تراکنش را کاهش می‌دهد، یک روش پرداخت بدون خطا بشمار می‌رود.
روش اصلی استفاده از کدهای QR برای ارتکاب کلاهبرداری، جایگزینی یا پوشاندن کدهای QR با کدهای جدیدی است که به وسیله‌ی کلاه‌بردار تنظیم شده است. این کد جدید می‌تواند پرداخت را به مقصد دیگری هدایت یا مشتری را به یک وبسایت جعلی منتقل کند.
کلاهبرداری از طریق کد QR مدتی است که رایج شده است. زمانی که کدهای QR برای اولین بار بر روی محصولات، تبلیغات، پوسترها و سایر مکان‌های غیرمتعارف ظاهر شدند، کلاه‌برداران کدهای QR قانونی را با کدهای خود جایگزین کنند. آنها اغلب به سادگی کدهای ساختگی خود را روی برچسب چاپ می‌کردند و آنها را روی کدهای QR واقعی می‌چسباندند. وقتی مشتری این کد جعلی را اسکن می‌کرد، به وب‌سایتی منتقل می‌شد که ممکن بود بدافزاری را روی دستگاهش بارگذاری کند یا اطلاعات کارت اعتباری یا سایر داده‌های شخصی را بردارد.
اکثر برنامه‌های پرداخت با کد QR باید از مشتری می‌خواهند که جزئیات پرداخت را پس از اسکن کد تأیید کند، خریداران به دلیل عجله ممکن است به اشتباه تایید کنند.
یکی از مشکلات کدهای QR این است که هیچ راهی برای مشتریان وجود ندارد که بتوانند بدون اسکن کردن آنها، اطلاعاتی را که واقعاً حاوی آنها هستند تأیید کنند. یک کد QR جعلی حتی از نظر ظاهری یا فنی جعلی نیست، بلکه آن هم یک کد QR واقعی است. اما در جایی قرار داده شده که به آن تعلق ندارد و قصد دارد از پول یا اطلاعات شخصی افراد سوء استفاده کند. فهمیدن این که یک کد QR جعلی جایگزین کد QR واقعی شده دشوار است.
همانطور که اشاره شد، این فناوری هنوز معایب خاص خود را نیز دارد. باید منتظر باشیم و ببینیم که فناوری QR چطور با دنیای همیشه در حال تغییر ما سازگار می‌شود.
منبع:وبلاگ وندار
