پلاستیک جنسی است که از آن کالا هایی با کاربرد های بسیار مختلف و متنوع ساخته می شود، پلاستیک ممکن است سخت یا نرم و یا شفاف، کدر یا مات باشد.
هزاران نوع از پلاستیک در دنیا وجود دارد که از آن ها برای کاربرد های مختلف استفاده می شود. از ساخت اسباب بازی و دمپایی گرفته تا تولید محصولات مرتبط با علم پزشکی. ماده خامی که پلاستیک از آن ساخته می شود در واقع همان نفت و گاز است. ترکیب سوخت های نفت و گاز با اکسیژن و یا در برخی موارد گاز کلر، می تواند انواع پلاستیک را تشکیل دهد. ریشه کلمه پلاستیک از کشور یونان می آید. Plastikos به معنی انعطاف پذیر است که به علت مقاومت زیادی که پلاستیک دارد و وزن پایین آن به پلاستیک نسبت داده شده است.
مشکلی که پلاستیک دارد، عدم تجزیه بیولوژیکی و شیمیایی ان است که باعث مضر بودن آن برای طبیعت می شود.
طول عمر پلاستیک در طبیعت
پلاستیک ها جزء دیر تجزیه پذیر ترین مواد هستند که در طبیعت سال های سال بدون آسیب باقی می مانند. پلاستیک ها می توانند از ۲۵۰ الی ۵۰۰ سال در طبیعت عمر کنند. این مواد که با عنوان های زباله های تجزیه ناپذیر وجود دارند، در قسمت های مختلف طبیعت از قله کوه ها تا اعماق دریا ها یافت می شوند و باعث اسیب به محیط زیست ما و طبیعت می گردند.
وجود برخی مواد افزودنی و ترکیب پلاستیک با برخی مواد ممکن است اثر مخرب و اسیب زای پلاستیک را چند برابر کند.
چرا پلاستیک تجزیه نمی شود
پلاستیک ها نتیجه تشکیل یک زنجیره مولکولی هستند. مولکول پلیمر که تشکیل دهنده پلاستیک است یک مولکول بسیار طویل است که باعث می شود پلاستیک ها بسیار مستحکم باشند و تجزیه نشوند. پلاستیک ها به علت ترکیب مولکولی که دارند علاقه ای به شرکت در واکنش های شیمیایی با بقیه مواد ندارند و همین موضوع سبب می شود که پلاستیک ها تا سالیان سال در طبیعت باقی بمانند و تجزیه نشوند.
پاسخ انسان ها به پلاستیک به عنوان یک تهدید برای طبیعت، تولید پلاستیک های تجزیه پذیر بود. البته این نوع از پلاستیک ها همچنان رواج زیادی ندارند و البته، خیلی زود هم تجزیه نمی شوند و برای تجزیه این نوع پلاستیک ها نیز چند سال زمان لازم است. ولی به هر حال میزان اسیبی که این نوع از پلاستیک ها به زمین وارد می کنند بسیار کم تر از اسیب پلاستیک های فعلی است.
به گزارش اسپوتنیگ شیشه ۴۰۰۰ سال، پلاستیک ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ سال، پوست میوه ۶ ماه و آدامس ۵ سال زمان برای بازیافت و بازگشت به طبیعت نیاز دارند. با این که برخی از زباله ها نیز آرام آرام در طبیعت تجزیه می شود ولی برخی دیگر نه تنها تجزیه نمی شود، بلکه اثرات مخربی نیز بر آن وارد می کنند
که برخی از زباله ها همچون یطری پلاستیکی و ظروف شیشه ای ممکن است هیچگاه تجزیه نشده و این موضوع می توان عواقب زیست محیطی فاجعه باری را به همراه داشته باشد.
کاربرانی پیشنهاد می دهند که بهتر است زباله خود را دفن کنیم. در پاسخ به این موضوع، کاربران بسیاری می نویسند به جای دفن و خسته کردن خودمان، بهتر است این زباله ها را جمع کرده و به محل ویژه بازیافت زباله برسانیم یا حداقل به نزدیک ترین سطل زباله بیاندازیم
قضيه به همين جا ختم نمي شود. خيلي از زباله هايي که ما بي محابا در طبيعت رها مي کنيم غذاي پرندگان و حيواناتي مي شود که فکر مي کنند طعمه يا غذايي پيدا کرده اند. سر بطري يا يک بسته بندي کوچک پلاستيکي يا چيزهاي ديگر به آساني باعث مرگ تعداد زيادي از پرندگان و حيوانات مي شود. اگر تا ديروز اين يک تصوير از آينده اي دور بود که انسان هاي بعد از ما دچار کمبود منابع حياتي براي ادامه زندگي شان مي شوند اکنون در زماني قرار داريم که اين آينده دور سهم فرزندان ما خواهد شد. شايد براي تان جالب باشد که بدانيد وسايل روزمره اي که از آن استفاده مي کنيد چه قدر در طبيعت باقي مي مانند تا تجزيه شوند؟
* طبيعت دو سال براي تجزيه يک عدد سيگار فيلتردار زمان نياز دارد.
* براي يک ظروف پلاستيکي رها شده در آب حداقل به چهار قرن زمان نياز است تا به طور کامل از زمين محو شود.
* طبيعت نيم قرن براي تجزيه يک کيسه زباله نياز دارد.
اگر مي خواهيد سهم کوچکي در نگهداري منابع زمين و حفاظت از طبيعت داشته باشيد چند پيشنهاد ساده براي تان داريم:
نوشيدني را در ليوان شيشه اي بنوشيد، تا جايي که براي تان امکان دارد از لوازم يک بار مصرف استفاده نکنيد. لوازم يک بار مصرف يکي از بدترين و ديرتجزيه پذيرترين نوع پلاستيک ها هستند. ظروف و لوازم کاغذي جديد هم گزينه خوبي براي جايگزيني محصولات يک بار مصرف هستند.
براي خريدهايتان نايلون و کيسه پلاستيکي درخواست نکنيد. سعي کنيد يک ساک بزرگ پارچه اي به همراه داشته باشيد تا از آن براي خريدهاي تان استفاده کنيد.
روي ميز محل کار يا در خودروي شخصي تان يک قاشق و چنگال فلزي يا چوبي داشته باشيد تا مدام از نوع پلاستيکي اش استفاده نکنيد.
اسباب بازي هاي چوبي بهترين نوع اسباب بازي ها هستند.
بشقاب هاي واقعي خيلي کارآمدتر هستند، براي خودتان يک بشقاب غيرپلاستيکي تهيه کنيد.
ظرف هاي مربا براي نگهداري غذا يا حبوبات و چيزهايي از اين قبيل خيلي به درد بخور است
براي استفاده کمتر از کيسه زباله، آشغال هايتان را کمپوست کنيد.
تا جايي که امکان دارد مواد غذايي را بخريد که در شيشه يا کاغذ بسته بندي شده اند نه در پلاستيک.
تجزیه ظروف پلاستیکی در زمین چند سال طول می کشد
ظروف یک بار مصرف می توانند از مواد مختلفی از جمله کاغذ، مقوا، پلاستیک و … تشکیل شوند. متاسفانه در سال های اخیر مصرف ظروف پلاستیکی در دنیا و در کشور ما بسیار زیاد شده است و تولید آن ها بیش تر از هر زمان دیگری در تاریخ است. این موضوع باعث شده است که انباشته شدن این کالا ها در طبیعت نیز بیش تر از هر زمان دیگری باشد و باعث می شود که طبیعت بیش از هر زمان دیگری در خطر باشد.
این زباله ها می توانند نزدیک به هزار سال در طبیعت باقی بمانند و محیط زیست را تخریب کند. همان طور که گفته شد به طور کلی از بین ۲۵۰ الی ۵۰۰ سال طول می کشد که پلاستیک ها در طبیعت تجزیه شوند و این موضوع درباره ظروف پلاستیکی نیز صدق می کند.
کشور ایران جزو ۵ کشور اولی است که سرانه مصرف پلاستیک در آن ها بسیار بالاست. ما به کمک بازیافت پلاستیک ها می توانیم از اسیب به طبیعت جلوگیری کنیم.
با جدا کردن زباله های بازیافتی و غیر بازیافتی از یک دیگر می توانیم تا حد زیادی به بهبود وضعیت محیط زیست خود کمک کنیم.
برای درک بهتر مدت زمان باقی ماندن پلاستیک در طبیعت، به زمان تجزیه سایر زباله های رایج توجه کنید:
کاغذ: سه ماه
پوست میوه: شش ماه
روزنامه: یک سال
فیلتر سیگار: دو سال
ادامس: پنج سال
قوطی نوشابه: ده تا صد سال
پلاستیک: صد تا هزار سال
جمع بندی:
پلاستیک جزء موادی است که بیش ترین ماندگاری را در طبیعت دارد بدون آن که تجزیه شود و این به معنی اسیب بیش تری است که به محیط زیست وارد می کند. برای جلوگیری از تخریب طبیعت و زمین، بهترین کاری که می توانیم انجام دهیم اولا صرفه جویی در مصرف پلاستیک و دوما کمک به بازیافت است.
