احکام مربوط به عموم خیارات
لازمه پیدایش خیارات، وجود عقد است.
برخی از این خیارات در ضمن عقد ایجاد می شوند مانند خیار شرط و برخی دیگر با وجود ذکر در عقد نیازمند شرایط و شرایط خاصی برای وقوع هستند مانند خیار معیوب که پس از انعقاد قراردادی که فروشنده می خرد منعقد می شود. یک راز وجود دارد.
ممکن است چندین گزینه مختلف در یک قرارداد وجود داشته باشد.
حق خیار قابل اسقاط است یعنی طرفین علاوه بر اینکه در ضمن عقد می توانند خیار اضافه کنند، امکان فسخ خیار و حتی تمام خیارها را نیز دارند.
برای حذف حق خیار در قرارداد از عبارت اسقاط کافه خیار استفاده می کنند.
هر خیار به ورثه صاحب خیار منتقل می شود مگر اینکه برای خیار شرط و مباشرت و تکلیف معین شده باشد.
همچنین حق خیار قابل تفکیک نیست یعنی اگر ورثه با استفاده از این خیارات قصد فسخ معامله را داشته باشند باید همه وراث نسبت به اجرای آن اقدام کنند و عمل هیچ یک به تنهایی قابل قبول نیست.
خیارات مشترک در همه عقود لازم می توان یافت، به جز سه خیار مجلس، حیوان و تأخیر ثمن که مخصوص عقد بیع است.
خیار بینایی، خیار فریب، خیار عیب و خیار تقلب در زمره خیارهای فوری قرار دارند.
تا اینجا گزینه مجلس، حیوان، تأخیر ثمن، شرط، رویت و تخلف از وصف و خیار تقلب را توضیح دادیم.
گزینه های زیر به شرح زیر است:
7. خیار معیوب
ماده 422 قانون مدنی: اگر بعد از معامله معلوم شود که بایع معیوب است مشتری مختار است مبیع را قبول کند یا ودیعه بگیرد یا معامله را فسخ کند.
منظور از ماده فوق این است که هر گاه خریدار پس از معامله و تسلیم متوجه عیب و عیبی در فروشنده شود، اعم از اینکه عیب آشکار باشد یا پنهان، از دو طریق حق جبران ضرر خود را دارد.
این دو روش به شرح زیر است:
طریقه اول: طریق اول قبول مبیع معیوب یا حصول ارش در ماده 422 قانون مدنی است; به این ترتیب خریدار می تواند مال معیوب را همان طور که هست بپذیرد و در ازای آن مبلغی را به عنوان جبران عیب و نقص مال از فروشنده دریافت کند.
روش دوم: روش دوم فسخ معامله در ماده فوق است;
به گونه ای که خریدار معامله را به کلی فسخ کرده و مال خریداری شده را به فروشنده برمی گرداند و قیمت معامله را پس می گیرد.
لازم به ذکر است به فسخی که به دلیل نقص بایع یا معامله صورت نگیرد خیار معیوب نامیده می شود.
ماده 423 قانون مدنی: عیب خیار زمانی برای مشتری ثابت می شود که عیب در ضمن عقد مخفی و موجود باشد.
از ماده فوق نتیجه می گیریم که در زمان انعقاد قرارداد باید عیب در فروشنده وجود داشته باشد.
همچنین لازم به ذکر است که طبق ماده 425 قانون مدنی; در صورتی که کالای مذکور پس از عقد قرارداد و فروش دارای ایراد بوده و هنوز کالا به خریدار تحویل داده نشده باشد، این عیب به عنوان عیب قبلی کالا محسوب شده و خریدار دارای خیار معیوب خواهد بود.
