رکن و اساس اصلی هر کشوری را خانواده‌ها تشکیل می‌دهند. از این رو قانون‌گذاران قانون حمایت از خانواده را در راستای این امر مهم تعبیه کرده‌اند. با توجه به فرهنگ جاری در کشورمان، اهمیت و جایگاه خانواده در مقام والایی قرار دارد؛ پس یکی از موارد مهمی که همه حق و حقوق و همچنین قوانین مربوط به آن باید همواره رعایت شود، مسائل مرتبط با قوانین حمایت از خانواده است. مسأله خانوده و حق و حقوق جاری در این زمینه، دامنه بسیار گسترده‌ای را شامل می‌شود؛ به همین علت قانون حمایت از بستر خانوادهدارای قوانین، تبصره، مفاد، موضوعات و ادله‌های متفاوت و زیادی است.
قوانین حمایت از خانواده‌ها در سال‌های اخیر با در نظر گرفتن شرایط موجود، تغییرات بسیاری کرده و بند‌های مختلفی به آن نیز اضافه شده است. ما در این مطلب می‌خواهیم شما را با مهم‌ترین و رایج‌ترین قوانین موجود در این قانون آشنا کنیم؛ پس پیشنهاد می‌کینم برای افزایش آگاهی‌تان در این مسأله تا انتهای این مطلب همراه ما باشید؛ اما برای رفع همه ابهامات و سؤالات تخصصی‌تان در این زمینه بهتر است به یک وکیل خانم در تهران که در حوزه دعاوی خانواده تخصص دارد مراجعه کنید.
خانواده یکی از نهاد‌ها و ارکان اصلی هر اجتماعی است که در همه جوامع نسبت به حقوق آن توجه ویژه‌ای توسط قانون‌گذاران شده است. هنگامی که سلامت خانواده‌ها در سطح جامعه برآورده و برقرار شود، کشور از جوانب مختلفی همچون علمی، اقتصادی، امنیتی و غیره پیشرفت می‌کند؛ علاوه بر توسعه و شکوفایی، کشور از انحرافات مختلف اجتماعی و فرهنگی نیز در امان می‌ماند.
قانون حمایت از خانواده دارای شش سر فصل اصلی است، این سر فصل‌ها عبارتند از:
· دادگاه خانواده
· مرکز مشاوره
· ازدواج
· طلاق
· حضانت فرزندان و نفقه زوجین
· میزان مستمری و حقوق وظیفه
· مقررات کیفری مرتبط با نقص این قانون
هر یک از سر فصل‌های فوق الذکر، زیر مجموعه بسیار گسترده‌ای دارند. در ادامه به ذکر و توضیح سر فصل‌های مهم این قانون پرداخته‌ایم.
طبق این قانون، دعاوی خانوادگی باید در دادگاهی با عنوان دادگاه خانواده مورد بررسی و رسیدگی قرار بگیرند. در گذشته دادگاه‌های عمومی بر امور و دعاوی خانوادگی رسیدگی می‌کردند، اما با توجه به قانون حمایت از خانودهفقط دادگاه‌های خانواده صالح به رسیدگی دعاوی خانوادگی هستند.
از مهم‌ترین اموری که در دادگاه‌های خانوادگی به آن رسیدگی می‌شود، می‌توان به مواردی همچون لیست زیر اشاره کرد:
· نامزدی
· خسارت و ضرر‌های برهم زدن نامزدی
· نکاه و ازدواج موقت
· نکاه دائم
· اذن در نکاه دائم و موقت
· شرط‌های ضمن عقد
· ازدواج مجدد
· امور مرتبط به جهیزیه
· امور مرتبط با مهریه
· نفقه
· اجرت المثل ایام زوجیت
· تمکین
· حضانت فرزند
· ملاقات فرزند
· امور مرتبط به طلاق
· نسب
· ولایت قهری
· ولایت قیمومت
· نفقه ارقاب
· سرپرستی کودکان بی سرپرست
· تغییر جنسیت
· امور مرتبط با اهدای جنین
· و غیره
یکی از مباحث مفصل و گسترده قانون حمایت از خانواده، بخش اول آن یعنی دادگاه خانواده است. در دادگاه خانوده به همه مباحث خانوادگی رسیدگی می‌شود. طبق این قانون و با دستور قوه قضائیه همه شهرستان موظف هستند اقدامات لازم جهت تشکیل و تأسیس دادگاه خانواده را با جدیت پیگیری کنند.
همه خانواده‌ها در طول عمرشان ممکن است بنا به دلایل مختلفی به مشکل و اختلاف برخورد کنند. در چنین شرایطی برای حل بخش کثیری از این معضل، مراکز مشاور خانواده تعبیه شده‌اند. در اصل طبق قانون حمایت از خانواده مراکز مشاوره خانوادگی جهت جلوگیری از طلاق و تقویت بنیاد خانواده‌ها تأسیس می‌شوند.
در مراکز مشاوره متخصصان حوزه‌های مختلف حضور داشته و مشکلات زوجین را به صورتی بنیادی و تخصصی بررسی و راه حل‌هایی جهت رفع آن‌ها ارائه می‌دهند. مرکز مشاوره مجموعه بزرگی شامل: مشاوره، راون‌شناس، روان پزشک، مددکار اجتماعی، کارشناس حقوق و فقه و غیره را در خود جای داده تا مشکلات مطرح شده را بتوانند از همه جوانب مورد بازبینی قرار دهد و با بهترین راه حل‌های کارشناسی شده برای رفع آن‌ها اقدام کنند.
قابل ذکر است در رأی نهایی دادگاه‌های خانواده، پیشنهاد و نظریه کارشناسان مرکز مشاوره خانواده، بسیار حائز اهمیت است؛ به صورتی که قاضی با در نظر گرفتن نظریه آخر کارشناس مشاوره اقدام به صدور حکم می‌کند.
در فصل سوم قانون حمایت از خانواده به مسائل مهم ازدواج و نکاه پرداخته شده است. ازدواج یکی از مقدس‌ترین پیوند‌ها بین زن و مرد بوده که به منظور تثبیت و استواری این پیوند، طبق حقوق جمهوری اسلامی باید به صورت رسمی ثبت شود؛ علاوه بر الزامی بودن ازدواج دائم در نکاح‌های موقت نیز در برخی موارد ثبت و رسمی کردن ازدواج الزامی است.
بر اساس قانون مدنی در مورد ازدواج‌های موقت، در موادی زیر ثبت ازدواج موقت نیزالزامی است.
· باردار شدن خانم
· توافق بین زن و مرد
· شرط ضمن عقد
افراد قبل از مراجعه به دفاتر ثبت ازدواج، می‌بایست آزمایش‌هایی را جهت سلامت خود انجام بدهند. وزارت بهداشت موظف است همه بیماری‌ها، مشکلات جسمی، بیماری‌های خطر‌ناک و واگیر دار، بیماری‌های مسری، اعتیاد و غیره را مورد بررسی و آزمایش قرار داده و نتیجه را طی یک ماه قبل از ثبت و رسمی شدن ازدواج به دفاتر رسمی ثبت ازدواج و نکاه اعلام کند.
در فصل چهارم قانون حمایت از خانواده به طلاق و امور مرتبط به آن اشاره شده است.
طلاق و انحلال ازدواج همانند نکاح و ازدواج نیز باید رسما به ثبت برسد. دفاتر رسمی ازدواج با بررسی حکم عدم سازش و سازگاری مرکز مشاوره خانوادگی و دستور رسمی قاضی، اقدام به فسخ و انحلال ازواج می‌کنند و طلاق را رسما به ثبت می‌رسانند. ثبت طلاق به رضایت زوجه یا با صدور حکم قطعی قاضی به صورت غیابی امکان‌پذیر است. دفاتر ازدواج قبل از ثبت طلاق موظف به بررسی گواهی عدم وجود جنین نیز هستند.
افراد برای ثبت طلاق خود، از تاریخ ابلاغ رأی دادگاه شش ماه فرصت دارند به دفاتر رسمی ازدواج مراجعه و طلاق خود را ثبت کنند. اگر زوجین طی یک هفته به دفتر رسمی ازدواج مراجعه نکنند، سردفتر طی ابلاغیه‌ای آن‌ها را برای اجرای صیغه طلاق احضار می‌کند. مباحث طلاق و جدایی جز مسائل پیچیده در دادگاه‌ها است؛ از این رو پیشنهاد می‌کنیم در این امور از وکیل پایه یک خانم کمک بگیرید. وکیل متبحر و متخصص در امور قانون حمایت از خانواده می‌تواند کمک شایانی به شما جهت رفع مشکل‌تان کند.
سخن پایانی
طی چند دهه اخیر، مسائل مرتبط با خانواده بسیار حائز اهمیت شده است. اگر شما به یکی از دادگاه‌های خانواده بروید، حجم بسیار عظیمی از پرونده‌های مرتبط با دعاوی خانواده را مشاهده می‌کنید. این امر نشان‌دهنده میزان اهمیت وجود قوانین در بر گیرنده همه مسائل مرتبط با خانواده است. قانون‌گذاران برای استحکام بنیاد خانواده و حل مشکلات پیش آمده بین زوجین، اقدام به وضع قوانین حمایت از خانواده کرده‌اند. این قانون به دفعات مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفته تا در زمان و شرایط مختلف، توانایی حل دعاوی خانوادگی را داشته باشد.
قانون حمایت از خانواده سر فصل‌ها و بخش‌های بسیار زیادی را شامل می‌شود. در این مطلب سعی کردیم بخش‌های مهم این قانون را با زبانی ساده و جامع برای شما ارائه دهیم؛ اما برای اطلاع از جزئیات هر کدام از موارد بیان شده بهتر است از یک وکیل متخصص حقوقی اطلاعات مورد نیاز را دریافت کنید.
