بلاک چین چیست ؟ زمانی می توانیم بهتر به جواب این سوال برسیم که نگاهی به روش های دیگر ثبت اطلاعات در طول تاریخ بیندازیم. اینگونه می توان ضرورت بلاک چین را بهتر درک کرد و گذشته از آن، وقتی بدانیم بلاک چین چه چیزی نیست دقیقتر به چیستی آن پی می بریم.
اولین نمونه ثبت اطلاعات به وسیله بشر برمیگردد به کشیدن نقاشی خوراکیهایش (گوزن، خرگوش و…) و وسایل شکارش روی دیوار سنگی غارها. ماندگاری اطلاعات بر روی دیوار غارها نسبتا بالاست به طوری که بعد از دهها و صدها هزار سال هنوز این اطلاعات تقریبا دستنخورده باقی ماندهاند. در این دوره اطلاعات به طور مستقیم و بدون حضور واسطه ثبت و ذخیره میشدهاند و حافظههای ذخیرهسازی (معمولا دیوار غارها) متعلق به شخص خاصی نبودهاند.جلوتر برویم تا برسیم به دورانی که بشر توانست برای اولین بار، بیشتر از نیازهای خودش چیزی را تولید کند که اصطلاحا به آن مازاد تولید میگویند. این دورانی است که ما انقلاب کشاورزی انجام داده و یکجانشین شدهایم. تولید غلات به صورت مازاد باعث شد واسطههایی به وجود بیایند که مازاد تولید را در انبارهای خود نگهداری کنند. اما یک اتفاق مهم دیگر هم افتاد. اطلاعات مربوط به مالکیت هر شخص نسبت به مازاد تولیدیاش هم باید در جایی ثبت میشد. این کار را صاحبان انبار بر روی یک لوح پوستی انجام میدادند. با همین کار ساده، برای اولین بار، ذخیرهسازی اطلاعات مربوط به هر فرد به یک شخص ثالث (یا همان واسطه) سپرده شد. از آن زمان تا امروز، با پیشرفت ابزارآلات تولید و فناوریهای دیگر، حجم اطلاعات تولید شده توسط بشر هم افزایش پیدا کرده. در کنار افزایش اطلاعات تولید شده، به مرور روشهای متنوعی برای سروسامان دادن به اطلاعات نیز اختراع شدهاند. زمانی لوحهای پوستی، بعدا پاپیروسهای مصری، بعد از آن کتابهای چاپی، بعد از جنگ جهانی دوم حافظههای سیلیکونی، اواخر قرن بیستم شبکه اینترنت و در قرن بیست و یکم بلاک چین، همگی شیوههای مختلفی برای سر و سامان دادن، کنترل و رد و بدل کردن اطلاعات هستند.
با به وجود آمدن حافظههای ذخیرهسازی سیلیکونی، ما توانستیم امکان ذخیره اطلاعات بسیار زیاد را به صورت دیجیتالی داشته باشیم. این فناوری اینترنت بود که توانست فضاهای ذخیرهسازی دیجیتالی را در ابعاد جهانی به هم شبکه کند. درون این شبکه هر کسی میتواند اطلاعات خود را ذخیره کند و با دیگران ردوبدل کند. یعنی من میتوانم تصویر خوراکیهایم را به جای دیوار سنگی غارها بر روی دیوار صفحه اینستاگرامم قرار دهم. و به جای فقط چند نفر از افراد نزدیک، همه میتوانند آن را ببینند.
مسئلهای که در شبکه اینترنت هم همچنان وجود دارد حضور واسطه است. فقط اینبار، اطلاعات شخصی افراد به جای لوحهای پوستی، بر روی سرورهای اینستاگرام ذخیره میشوند. اطلاعات مالی، درون سرورهای بانکها، اطلاعات مربوط به خرید بر روی سرورهای آمازون یا دیجیکالا و به همین شکل برای اطلاعات دیگر. حالا به این ایده هیجانانگیز فکر کنید: شبکهای مثل اینترنت برای نگهداری اطلاعات داشته باشیم. با این تفاوت که، در این شبکه اطلاعات پیش یک واسطه ذخیره نشوند. فناوری بلاک چین این ایده را عملی کرده است. بر عکس اینترنت، در بلاک چین علاوه بر اینکه واسطهها از میان میروند. اطلاعات نیز در آن قابل کپی کردن نیست. در بلاک چین همه اطلاعات رمزگذاری میشود و بدون احراز هویت کسی نمیتواند ادعایی بر روی دیتای خاصی داشته باشد. همین ویژگی، بلاک چین را برای انتقال ارزشها به یک گزینه جذاب تبدیل میکند. منظور از ارزش هر چیزی است که میتواند ارزش مادی بیافریند. مثل پول، حق دسترسی، مالکیت و… .
اصطلاح بلاک چین، از دو کلمه block+chain به وجود آمده. به معنی زنجیره ای از بلوک ها. اما با توجه به مفاهیمی که در بالا گفته شد. حالا می توانیم بهتر از لحاظ مفهومی متوجه شویم بلاک چین چیست. بلاک چین شبکه ای غیرمتمرکز و توزیع شده از اطلاعات ذخیره شده در بلوک ها است که به صورت زنجیره ای به هم متصل شده اند. جمله بالا را کمی شفاف تر کنیم. منظور از هر بلوک اطلاعات رمزگذاری شده مربوط به یک تراکنش (هر گونه جا به جایی ارزش اعم از پول، مالکیت و… از یک کاربر به کاربر دیگر) خاص است. هر بلوکِ اطلاعاتی به بلوک های قبلی درون شبکه وصل می شود. برای همین به آن زنجیره می گویند. این وصل شدن با نوشتن شناسه هر بلوک جدید در بلوک قبلی اش اتفاق می افتد.
بلاکچین ضد مرکزیت است. میخواهد چیزهای با ارزش یک جا جمع نشوند. چیزهای با ارزش معمولا پیش واسطهها متمرکز میشوند. مثل بانکها، مثل دیتاسنتر (مرکز داده) فیسبوک و مثل دولت ها. فلسفه بلاک چین تمرکززدایی یا به عبارت دیگر، محلیسازی است. راه حل بلاک چین پخش کردن ذخیرهسازی ارزشهای هر شخص (پول، کالا، مالکیت و…) در شبکهای از کامپیوترهاست. یعنی به جای اینکه اطلاعات ارزشمند در سرور شرکت یا بانک خاصی ذخیره شوند، در قالب تکهاطلاعات رمزگذاریشده (همان بلوک ها) بر روی هزاران کامپیوتر مختلف به هم متصل در دنیا پخش و ذخیره می شوند. این اتفاق خوبی است که باعث افزایش امنیت و رعایت حریم خصوصی افراد میشود و امکان به وجود آمدن چیزی به اسم رمزارز را فراهم میکند. معروف ترین نوع رمزارزها بیت کوین است که قبلا در مطلب سرگذشت پول به آن پرداخته ام.
در این بخش میخواهم به این موضوع اشاره کنم که درواقع چه فناوریهای پایهای باعث شدهاند که ایده بلاک چین قابل پیادهسازی شود. همانطور که خواهید دید مجموعهای از علوم و فناوریهای مختلف هستند: ۱. علم الکترونیک: مثل حافظههای ذخیرهسازی (از همان نوعی که بانکها یا فیسبوک اطلاعات را در آن ذخیره میکنند). ۲. علم ریاضی: مثل توابع ریاضیاتی برای رمزگذاری اطلاعات. ۳. علم کامپیوتر: مثل الگوریتمهای کامپیوتری برای ایجاد توافق عمومی بین کاربران (معروف به الگوریتم های اجماع) برای مطمئن شدن از درست بودن تراکنشها. ۴. علم حسابداری: مثل حسابداری سه طرفه (triple-entry accounting)مسلما ورود به جزئیات بخش آخر، ما را به مباحث فنی پیادهسازی بلاک چین میکشاند که بهتر است در مطلبی دیگر به طور جداگانه به آن پرداخته شود. اما جدای از بحث پیادهسازی، اگر درمورد اینکه بلاک چین چیست توضیحات این مطلب به اندازه کافی گویا نبوده. میتوانید ابهام یا سوالتان را کامنت کنید.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
و این هم، آدرس سایت برای مطالعه بیشتر: verya.ir