ویدئو ضریب تبدیل در پرورش مرغ گوشتی :
https://www.aparat.com/v/fIFdp
حدودا 70 درصد از هزینه های یک دوره پرورش مرغ گوشتی، مربوط به هزینه تامین دان است. برای اینکه مرغ گوشتی بتواند به ظرفیت ژنتیکی خود دست پیدا کند، باید دان فرموله شده براساس نیاز خود دریافت کند. کمپانی های تولید کننده جوجه یکروزه در کاتالوگ های خود که هرساله بروز رسانی می شود، نیازهای تغذیه ای مراحل مختلف پرورش را اعلام می کنند. متخصص جیره نویس با در اختیار داشتن این نیاز تغذیه ای و در نظر گرفتن اقلام غذایی مختلفی که در اختیار دارد، جیره مورد نظر را تنظیم کرده که این دان می تواند هم بصورت مش یا دان آردی و هم پلت یا دان آماده مورد مصرف قرار گیرد. در بروشورهای احتیاجات غذایی اعلام شده مربوط به هر نژاد، رکوردهای وزنی و میزان مصرف خوراک روزانه هر جوجه به دقت یادداشت شده است. در صورتی که شرایط پرورش استاندارد و دان با کیفیت برای جوجه گوشتی محیا شود، می توان به این رکوردهای وزنی اعلام شده دست یافت. این درحالیست که اکثر مرغداران ایران رسیدن به این وزن ها را یک رویا می دانند اما در نقاط مختلف کشور، مرغدارانی هستند که با دانش فنی بالا، موفق به ثبت این رکوردهای وزنی شده اند. حال در این مقاله که ضمیمه یک ویدئو آموزشی می باشد، می خواهیم به بررسی موضوع مهم ضریب تبدیل بپردازیم. در ابتدا با یک سوال این موضوع را به چالش می کشیم که آیا برای رسیدن به یک کیلوگرم وزن زنده، نیاز است میزان دان مصرفی پرنده را محاسبه کنیم؟
با توجه به هزینه بالای تامین خوراک در یک دوره پرورش، این موضوع از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است که ما بدانیم پرنده با چه میزان دان مصرفی به این وزن رسیده است. به همین منظور باید با واژه ضریب تبدیل آشنا شویم. ضریب تبدیل به ما می گوید که برای تولید یک کیلوگرم گوشت زنده، چقدر دان مصرف شده است. این عدد بعنوان یکی از شاخص های برآورد سود اقتصادی مرغدار محسوب می شود. عدد ضریب تبدیل هرچه قدر پایین تر باشد، نشان از عملکرد ممتازتری دارد. این بدان معناست که شما بعنوان مرغدار با دان مصرفی کمتری توانسته اید گوشت مرغ بیشتری تولید کنید. ضریب تبدیل پایین تر می تواند برای مرغداران تولید کننده مرغ گوشتی، سود اقتصادی بالاتری را رقم بزند.
اگر میزان کل دان مصرفی یک واحد پرورش مرغ گوشتی را تقسیم بر مقدار کل تناژ گوشت مرغ تولیدی قابل مصرف کنیم، عدد بدست آمده ضریب تبدیل می باشد. این عدد وابسته به میانگین وزنی می باشد. اگر به کاتالوگ نژادهای مختلف نگاهی بیندازیم، ستون آخر عملکرد وزنی این کاتالوگ را ضریب تبدیل تشکیل می دهد. عددی که با توجه به سن و میانگین وزنی مورد محاسبه قرار می گیرید. برای مثال مرغداری با 20هزار قطعه جوجه ریزی و 500 قطعه تلفات تا پایان دوره پرورش، از 19500 قطعه مرغ به فروش رفته توانسته 50 تن گوشت مرغ تحویل کشتارگاه بدهد. میزان کل دان مصرفی این واحد هم 90 تن بوده است. اگر شما عدد دان یعنی 90 تن را به عدد گوشت یعنی 50 تن تقسیم کنید، ضریب تبدیل این مرغدار 1/8 بدست می آید. ضریب تبدیل 1/8 یعنی پرنده شما با مصرف 1800 گرم خوراک به 1000 گرم وزن زنده دست پیدا یافته است. هرچه این عدد کوچتر باشد، نشانه عملکرد بهتر گله شماست. باید در اینجا عنوان کرد که با افزایش سن و وزن پرنده، ضریب تبدیل نیز افزایش پیدا می کند. همچنین لازم به ذکر است که با تقسیم عدد 50 تن گوشت به 19500 قطعه مرغ ماندگار، به عدد میانگین وزنی 2565 گرم می رسید که در کنار ضریب تبدیل نهایی شما حائز اهمیت می باشد.
راندمان تبدیل خوراک یا GFR دقیقا عکس ضریب تبدیل محاسبه می شود. شاخصی که نام آن زیاد شنیده نشده و بیشتر در سایه نام ضریب تبدیل قرار گرفته است. در مثال بالا اگر عدد 50 تن گوشت را به 90 تن دان تقسیم کنیم، راندمان تبدیل خوراک 55 درصدی بدست می آید.
در مقالات متعددی که در این وب سایت منتشر شده، بارها واژه اصلاح نژاد و اهمیت آن مورد بحث قرار گرفته است. برای اینکه با اهمیت اصلاح نژاد در مرغ گوشتی آشنا شوید، میخواهیم اینجا ضرایب تبدیلی که از سالهای گذشته در دنیا گرفته شده را با هم مرور کنیم تا با عظمت نام اصلاح نژاد در پرورش مرغ گوشتی بیشتر آشنا شویم. ضرایب تبدیل در سال 1925 حدودا نزدیک به عدد 5 بوده !!! یعنی به ازای هر 5 کیلوگرم دان مصرفی میتوانستیم فقط به یک کیلوگرم وزن زنده برسیم. این عدد با توجه به شرایط کنونی ما یک فاجعه محسوب می شود. همچنین سن کشتار در این سالها بسیار بالا بوده است. در ادامه، ضرایب تبدیل در سال 1985 به 2/5 ، در سال 1995 به 2 ، در سال 2005 به 1/6 ، در سال 2010 به 1/45. در سال 2015 به 1/3 ، در سال 2020 به 1/15 و برآورد شده در سال 2025 ضریب تبدیل مرغ گوشتی به عدد 1 برسد. البته ضرایب اعلام شده در میانگین وزن های پایین می باشد. اما در تمام این اعداد و ارقام، پیشرفت حاصله به دلیل موفقیت اصلاح نژاد بوده است.
رسیدن به این عدد با فرض 1 کیلوگرم دان و 1 لیتر آب مصرفی دور از دسترس نیست. همچنین باید به این نکته توجه داشت که حدودا 70% از گوشت مرغ از آب تشکیل شده است. در سالهای اخیر نیز پیشرفت های شگرفی در اصلاح نژاد و علم تغذیه صورت گرفته تا همه این عوامل مارا به سمت این عدد شگفت انگیز هدایت کنند. با توجه به افزایش جمعیت جهان و کمبود منابع غذایی در آینده، شاید صنعت پرورش مرغ گوشتی مجبور شده که به چنین ضرایب تبدیلی برسد تا بتواند نیازهای گوشت مرغ در آینده را تامین کند و با این تغییر خودش را همچنان در رقابت برای تامین منابع غذایی حفظ کند.
ضریب تبدیل در ایران حدودا بین 2-1/8 می باشد. البته این ضرایب به دلیل ذائقه مردم و میل به مصرف مرغ سنگین، بالا رفته است. اما نباید از این نکته غافل شد که میانگین تلفات در کشور ایران بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی می باشد و بجز چند استان نمونه در تولید، مابقی استان ها اعداد ارقام پرورشی خوبی ندارند. خشن بودن آب و هوا، دانش فنی پایین برخی از پرورش دهندگان، وجود بیماری های ویروسی حاد و در سالهای اخیر کیفیت بسیار پایین نهاده های دامی به دلیل مسائلی چون تحریم و سلطه دلالان صنعت، باعث شده این عدد ضربه بسیار بزرگی به صنعت پرورش مرغ گوشتی وارد کند. ضرایب تبدیل بد در کنار تلفات بالا سبب می شود سالانه میلیادها تومان از سرمایه این کشور هدر رود.
عوامل متعددی در ضریب تبدیل یک واحد پرورش مرغ گوشتی موثر هستند که در مورد این موضوعات صحبت خواهیم کرد:
و عوامل متعدد دیگری که می توان نام برد و ساعت ها در مورد این موضوعات صحبت کرد
ضریب تبدیل در هر فارم با فارم دیگر متفاوت است. مقایسه ضرایب تبدیل در استان های مختلف از نظر فنی ایراد دارد، زیرا هر استان با توجه به شرایط پرورش و موقعیت جغرافیایی خود باید مورد بررسی قرار گیرد. در سالهای اخیر به دلیل بالا رفتن قیمت نهاده های دامی و متعادل نبودن قیمت مرغ با آن، شاهد تغییرات زیادی در دانش فنی پرورش دهندگان بودیم. امروزه ضریب تبدیل بیشتر از سالهای قبل مورد توجه قرار می‌گیرد. موضوعی که نقش تعیین کننده ای در سود اقتصادی مرغداران ایفا می‌کند.
