کنترل تولید مثل حیوانات خانگی به پیشگیری از بیماری ها کمک می‌کند و همچنین در بسیاری از موارد طول عمر سگ ها و گربه ها را افزایش می‌دهد.
امروزه عقیم سازی یکی از جنبه‌های اساسی در سلامت و کیفیت زندگی حیوانات خانگی به شمار می‌رود. در نتیجه، متخصصان بیشتری بر اهمیت آموزش عمومی در این زمینه توافق دارند تا جامعه از تمام عواقب ناشی از عدم کنترل تولید مثل آگاه شود. عواقبی مثل ازدیاد ناخواسته جمعیت حیوانات ولگرد، افزایش خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها و رفتارهایی که مانع همزیستی مسالمت‌آمیز حیوان و انسان می‌شود و در نتیجه احتمال رهاسازی حیوانات را بالا می‌برد. بنابراین متخصصان از عقیم سازی حیوانات خانگی به دلایل بیولوژیکی و بهداشتی حمایت می‌کنند.
توضیح این نکته مفید است که اگرچه هر دو روش عقیم سازی و اخته سازی برای کنترل تولید مثل به کار می‌رود اما یکسان نیستند. اخته کردن به برداشتن غدد تناسلی (بیضه‌ها در مردان و تخمدان‌ها و رحم در زنان) اشاره دارد و عقیم‌سازی به ناباروری، یعنی از بین بردن ظرفیت تولیدمثلی با بریدن مجرای اسپرم در مردان یا مجاری تخمدان در زنان. امکان بستن لوله‌های رحم در زنان نیز وجود دارد که اگر بخواهید از عواقب خاص مرتبط با سرکوب هورمونی اجتناب کنید، ممکن است جالب باشد.
اخته کردن و عقیم سازی تعدادی مزایا و خطرات برای سلامتی حیوانات خانگی دارد که باید در نظر گرفته شود. هر دو باید به صورت فردی و بسته به مورد خاصی که با آن روبرو هستیم تجزیه و تحلیل شده و توصیه‌های متخصصان دامپزشکی که از سلامت حیوانات خانگی ما مراقبت می‌کنند جدی گرفته شود.
مزایای عقیم سازی عبارتند از:
یک: اجتناب از حاملگی‌های ناخواسته که به کنترل نرخ تولد حیوانات کمک می‌کند و به نوبه خود از جلوی تلف شدن حیوانات جوان را می‌گیرد و انسان‌ها را نسبت به مالکیت مسئولانه تشویق می‌کند.
در مورد گربه‌ها، کنترل تولیدمثل نقش مهمی در مدیریت جمعیت بیش از حد گربه‌ها دارد و پیامدهای مهمی برای خود گربه‌ها (به دلیل شیوع بیماری‌های عفونی)، برای مردم (به دلیل افزایش خطر زئونوز (بیماری‌های مشترک بین انسان و دام) ناشی از بهداشت ناکافی در این کلنی ها) و برای محیط زیست (زیرا آنها شکارچیانی هستند که می‌توانند تعادل اکوسیستم را به هم بزنند) به دنبال دارد.
دو) کاهش احتمال تومورهای پستانی: که یکی از شایع‌ترین نئوپلاسم ها در حیوانات خانگی است. بر اساس داده‌ها، تا 60 درصد تومورهای پستانی در سگ های ماده بدخیم هستند، در حالی که در مورد گربه های ماده، 90 درصد این تومورها بدخیم در نظر گرفته می‌شوند. ثابت شده است که هر چه ماده زودتر اخته شود، احتمال بروز تومور پستانی کمتر است (اما زود اخته شدن ممکن است عواقبی مثل بی اختیاری ادرار مزمن در پی داشته باشد).
سه) اجتناب از تومورهای بیضه، واژن، تخمدان و رحم در صورت اخته شدن.
چهار) بهبود کنترل دیابت. برای ماده‌های دیابتی توصیه می‌شود که اخته شوند تا سطح گلوکز خون به طور مطلوب کنترل شود.
پنج) تغییرات رفتاری مانند غریزه تولید مثل و کاهش پرخاشگری رقابتی درون جنسی (بین حیوانات همجنس).
شش) خطر کمتر برخوردها و دعواهای خیابانی زیرا حیوانات عقیم شده که به فضای باز دسترسی دارند نیاز کمتری به دفاع از قلمرو خود دارند. بنابراین، خطر ابتلا به برخی بیماری‌های عفونی ناشی از خراش و نیش ناشی از دعوا با حیوانات دیگر در آنها کمتر است. همچنین با کاهش فعالیت اکتشافی، کمتر به تصادف خیابانی دچار می‌شوند.
در مقایسه، همچنین مهم است که تعدادی از مضرات عقیم سازی و اخته کردن را هم برای سلامتی حیوانات در نظر بگیریم:
• افزایش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان، زیرا استروژن و پروژسترون نقش مهمی در ایمنی دارند. شایان ذکر است که حیوانات اخته شده نسبت به سایرین بیشتر عمر می کنند، بنابراین احتمال ابتلا به تومور در سنین بالا افزایش می‌یابد. انواع مختلفی از تومورها وجود دارد که حیوانات خانگی را درگیر می‌کنند (از جمله سرطان مثانه، پروستات و استخوان).
• بی اختیاری ادرار و عفونت ادراری مداوم. برخی از نژادها، به ویژه نژادهای متوسط تا بزرگ، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
• افزایش احتمال چاقی. حیوانات عقیم شده بیشتر غذا می‌خورند در حالی که به انرژی کمتری نیاز دارند (به کالری کمتری در روز نیاز دارند) و حساسیت پایین‌تری به انسولین دارند، بنابراین تنظیم مجدد رژیم غذایی آنها مهم است. علاوه بر این، مصرف انرژی آنها کاهش می‌یابد، زیرا علاقه کمتری به فرار برای ارضای انگیزه‌های تولیدمثلی یا کشف و دفاع از قلمرو خود دارند، بنابراین باید فعالیت روزانه آنها را نیز افزایش دهیم.
• کم کاری تیروئید. حیوانات در کل کمتر از کم کاری تیروئید رنج می‌برند زیرا پروژسترون تولید هورمون های تیروئید را افزایش می‌دهد.
• مشکلات رفتاری. رفتار پرخاشگرانه بعد از اخته کردن در ماده‌هایی که قبل از جراحی پرخاشگر بودند شدیدتر است، بنابراین باید جایگزین‌های دیگری در این موارد در نظر گرفته شود. ترس ها و فوبیاها نیز اغلب تشدید می‌شوند.
• عوارض جراحی (اگرچه احتمال وقوعش بسیار کم است) و اختلال در پاسخ ایمنی.
کنترل تولید مثل حیوانات خانگی، مستلزم درجه بالایی از مسئولیت پذیری است. شما به‌عنوان مراقب آنها، باید مزایا و معایب هر مورد خاص را با در نظر گرفتن خطرات احتمالی عدم انجام آن ارزیابی کنید. در صورت تصمیم به اجرای این روش‌ها، توصیه می‌شود جراحی عقیم سازی را در یک مرکز معتبر انجام دهید تا ریسک عمل پایین نگه داشته شود. برای کسب اطلاعات بیشتر و تعیین وقت قبلی، به وبسایت بیمارستان دامپزشکی مرکزی مراجعه کنید.
