ذرات سیمان ریز یکدیگر را دفع می کنند (دفع الکتروستاتیکی) و بنابراین به آب کمتری برای ایجاد کارآیی معین احتیاج دارد.
در صورت عدم مصرف فوق روان کننده، این ذرات ریز تمایل به کلوخه شدن به علت جذب بارهای مخالف دارند.
پلی کربوکسیلات ها به شدت باعث پخش شدگی ذرات سیمان در بتن می شوند. زیرا علاوه بر سازوکار دفع الکتروستاتیکی ، سازوکار دفع فضایی steric(ممانعت فضایی) دارد.
علاوه بر دفع الکتروستاتیکی ، زنجیره های فرعی با طول های متغیر ، باعث می شود تا به صورت فیزیکی که آب بتواند بیشتر اطراف سطح ذرات سیمان را بگیرد و ذرات را از هم دور نگه دارد (ممانعت فضایی)
زمانی که آب به سیمان افزوده می شود دانه های سیمان به طور یکنواخت در آبپخش نمی شوند و تمایل به تشکیل کلوخه های کوچکی دارند.
کلوخه ها آب را در بین خود حبس می کنند و روانی مخلوط کمتر می شود.اگر سیمان کاملاً در آب پخش شود وضع بهتری از نظر روانی و آهنگ هیدراته شدن به وجود می آید.
افزودنیهای شیمایی بر سطح سیمان ها می چسبند و کلوخه ها را می شکنند و جداسازی دانه ها را انجام می دهند.
آب حبس شده آزاد می شود و بخشی از آب صرف ترکردن سطح آنها و بخشی دیگر به مصرف بهبود روانی می رسد و دانه های سیمان با یکدیگر تماس نخواهند داشت.
ساز و کارهای افزودنیهای شیمیایی فقط به افزایش روانی منجر نمی شود بلکه باعث می گردد که آب به خوبی اطراف ذرات سیمان را بگیرد و عمل هیدراته شدن به نحو مناسبتری پیش رود.
پخش الکتروستاتیکی ، سازوکار اصلی مواد روان کننده معمولی و حتی SMF و SNF می باشد .
بار سطح سیمان ابتدا مثبت است و پس از افزودن این مواد و پس از جذب آن ها بار سطح سیمان به شدت منفی می شود.
این مولکول ها ، گروه عامل CO2 –Na را حمل می کنند که در آب به +??- Naتبدیل می شود. عامل −??2 چسبیده به افزودنی باقی می ماند و بار منفی متوسطی را دارا می باشد. که باعث اتصال افزودنی به سیمان می گردد.
گروه های پلی اتر بلند از سطح سیمان فاصله می گیرد اما توسط زنجی ه های پلی اتر متصل به ذره سیمان مجاور درگیر می شود و ذرات سیمان را از هم جدا و دور نگه می دارد.
اندازه گیری پتانسیل زتا (Zeta) ، نشان می دهد که بر خلاف SNF، هیچ بار منفی جدی و عمده ای در سطح سیمان متصل به PCE وجود ندارد .
فرم آلدئید نفتالین سولفوناته فشرده (SNF) یا پلی نفتالین سولفوناته (PNS)
یکی از اولین موادی بود که ساخته شد (حدود دهه 30 میلادی)
در آن سالها بعنوان فوق روان کننده استفاده نگرديدو مصرف آن به دهه 50میلادی بر می گردد.
اين ماده در ايران نیز از ذغال سنگ و نفت تولید می شود.
