مطلب امروز شاید یکم علمی باشه اما به بحثی پرداختم که برای خود من خیلی جالبه.
شاید اگه چند سال پیش این سؤال مطرح میشد بهراحتی میشد گفت بله یا خیر.
بله یعنی ویژگیهای جسمانی و روانی توسط عوامل ژنتیکی از والدین ما به ارث رسیدن و ما هم اونارو به نسل بعدی خودمون انتقال میدیم. از این نگاه اگه کسی والدینش خلافکار بودن اون هم بدون شک خلافکار میشد!
اما همهی ما مثال های نقضی برای این ادعا داریم.
از طرف دیگه اگه جواب به این سوال منفی بود میشد گفت ما همه تحت تاثیر محیط قرار داریم و ژنها تاثیر چندانی ندارد اما همهی ما، هم شبیه والدین خودمون هستیم هم نه. پس الان نمیتونیم بهراحتی به این سوال که آیا ما توسط ژنهامون طلسم شدیم جواب مثبت یا منفی بدیم.
شاید بعضی از شماها شنیدید یا حتی بهش معتقد باشید که صفات ما هنگام لقاح توسط ژنهایی که کدگذاری شدن انتقال داده میشن اما نظر متخصصین امروزه چیه؟
متخصصان ژنتیک این عقیده رو رد کردن و اذعان دارن که حتی دوقلوهای همسان هم با وجود داشتن مجموعهی ژنی یکسان،از نظر ظاهری و رفتاری کاملاً شبیه هم نیستند.
این پدیده حاکی از اینه که مشخصات و ویژگیهای انسان متأثر از عاملی غیر از عامل ژنتیکه.
اکثر ژنها تا حدودی از محیط تاثیر میگیرند.
برخی تحقیقات نشون دادند که در شرایط جغرافیایی متفاوت، شکلگیری DNAها تابع شرایط مختلفی از جمله میزان محرومیت و رفاه، مسکن، تحصیلات و حتی میزان آلودگی هوا باشد؛ بنابراین ژنهای دریافتی از والدین به هنگام لقاح، دقیقاً صفات و ویژگیهای ما رو دیکته نمیکنه.
پس از گذشت سالها و انجام پژوهشهای مختلف، اکثر متخصصین به این نتیجه رسیدند که نمیشه صددرصد گفت محیط یا ژن تاثیرگذارن و یک ارتباط تعاملی بین این دوتا وجود داره.
دانشمندان می تونند با استفاده از یک فرمول ریاضی به اسم برآورد وراثت، تأثیر ژن ها رو، روی رفتار بررسی کنند. برآورد وراثت چیه؟
برآورد وراثت اطلاعاتی راجع به میزان تأثیر ژنها روی رفتار در یک محیط خاص ارائه میده. مثلاً گروههای خونی رو در نظر بگیرید -احتمالا بین دوستاتون گروههای خونی مختلف وجود داره- اگه تفاوت در گروههای خونی بیشتر ناشی از وراثت باشه با برآورد وراثت میشه اون رو نشون داد.
برآورد وراثت، عددی بین صفر تا یک هست.
هرچه این عدد به یک نزدیکتر باشه، نشون دهنده تاثیر بیشتر ژنهاست.
هنگامی که عدد به صفر نزدیکتر باشه نشون دهندهی تاثیر بیشتر محیط هست.
ژنها میتونند تحت تاثیر محیط جغرافیایی، سطح اقتصادی و ... قرار بگیرن.
جدا از اون، روشی به اسم ویرایش ژنوم برای تغییر DNA وجود داره.
ویرایش ژنوم که به اون ویرایش ژن هم میگن، گروهی از تکنولوژیهای جدیدن که دانشمندان با استفاده از اونا میتونند DNA موجودات مختلف رو تغییر بدن. در این تکنولوژی، دانشمندان می تونند مواد ژنتیکی رو در مکانهای خاصی از ژنوم اضافه، حذف یا تغییر بدن.
شاید فکر کردن به این یکمی ترسناک باشه که بشه ژنها رو دستکاری کرد و انسانی رو با ویژگیهایی که مد نظرمونه به وجود بیاریم.
