اعداد و آمار برای من از جذابیت های دنیا هستند. به مدد ذهن عددی و توجه کنجکاوی در آمار نسبت به اعداد حساسیتی پیدا کرده ام که از توجه و تحلیل هم زمان در ناخوداگاهم ناشی می شود.
با این توضیح می توان میزان جذابیت سایت هایی که آمارهای معتبر و لحظه ای را منتشر می کنند برای فردی مانند من را دانست. اینروزها آمارهای جهانی مربوط به کرونا را از یکی از همین سایت ها دنبال می کنم.
در این سایت جدولی با ستونهای زیاد مشاهده می شود که برای هر کشور اعدادی از تعداد کل مبتلایان و فوتی ها و فوت شده های جدید و مبتلایان جدید و ... را گزارش می دهد و هر بار که صفحه را باز و بسته می کنی این تعداد تغییر می کند. در روز بارها این سایت را نگاه می کنم. اولین حسم تاسف شدید است که از مرگ افراد جدید ناشی می شود و این اعداد که مجموعشان امروز از 60 هزار نفر هم فراتر رفته بسیار دردناک است. مخصوصا که به روز رسانی لحظه ای سایت این حس را می دهد که در همین زمان اندک بین دو بروزرسانی تعدادی فوت کرده اند.
اما حس دیگری که از بررسی روزانه این جدول بدست می آورم همان چیزیست که بهانه نوشتن این مطلب است. من از این جدول می فهمم که در چه دنیایی زندگی می کنیم. همه گیری کرونا اتفاق مشابهی است که در همه جای دنیا یکسان روی داده است و بهترین وسیله برای مقایسه تصمیماتی که جوامع و حاکمان آنها می گیرند تا در امان بمانند. این مقایسه نشان می دهد که در چه دنیایی زندگی می کنیم.
همه می دانیم که همه گیری های سریعی مانند کرونا به صورت نمایی در جامعه رشد میکنند. یعنی تعداد مبتلایان و همچنین تعداد مرگ و میر ناشی از آنها به صورت نمایی در مرحله اول رشد می کنند و از بررسی های آماری می توان فهمید در کجای این همه گیری قرار گرفته ایم. اما آمارهای رسمی اعلامی جوامع مختلف چیزهای دیگری را می گویند.
آمارها می گویند تا کنون کشتگان کرونا حدود 6 درصد مبتلایان است که بسیار بسیار بالاست و برخلاف بررسی ها و اعلام های اولیه است اما آیا واقعا این چنین است؟
در حالی که تعداد افراد مبتلا و فوتی در کشورهای پیشرفته دموکراتیک تر به صورت نمایی و طبق الگوی بالا افزایش یافته و گزارش می شوند اما این فقط مختص کمتر از ده درصد جوامع است. در سایر کشورها به دلایل مختلف آمارهای درستی تولید یا گزارش داده نمی شود.
یکی از دلایل عمده عدم تولید آمار فقر است. کشورهایی با جوامع پراکنده و دارای شاخص های سلامت بسیار پایین و سرانه درآمد پایینتر احتمالا وسایل و سازماندهی برای تشخیص و در نتیجه شناسایی بیماران وجود ندارد. در هند، در پاکستان ، کشورهای فقیر افریقایی هنوز تعداد کشتگان دو رقمی نشده یا به صد نفر نرسیده است در حالیکه میلیونها نفر جمعیت دارند. این کاملا نشان دهنده عدم اعتبار این اعداد است. این اعداد به من می گویند فاجعه در این جوامع وحشتناک است و شاید کشتگان هریک خیلی بیشتر از تعداد کل فوتی های رسمی اعلام شده سراسر دنیا تاکنون باشد.
اطلاعات این بیماری در دسته ای دیگر از کشورها به دلایل اقتصادی، سیاسی و حتی ایدئولوژیک مخفی نگه داشته و یا تولید نمی شوند. آیا می توان پذیرفت در کشور عربستان سعودی 34 میلیون نفری تنها 2000 نفر مبتلا و کمتر از 30 نفر فوتی وجود داشته باشد؟ یا در مصر 100 میلیون نفری تنها 1000 ابتلا و 70 فوت رخ داده باشد؟ یا در ترکیه که خیلی دیر به جمع کشورهای گزارش دهنده وجود کرونا پیوست تنها 500 نفر فوت کرده باشند؟
دلایل این پنهان کاری یا عدم تولید آمار هر چه باشند نشان ناتوانی و یا بی تفاوتی حاکمان به سلامت و حق زندگی مردمان کشور خود است. نشان دهنده این است که قدرتمندان حاکم در صورت عدم وجود قدرت بالاتر ناظر و نظارت مستمر مردم نه تنها به پایمالی و چپاول اقتصاد و دارایی ها و فرصت های یک ملت می پردازند بلکه به جان و سلامتی آنها نیز آسیب می رسانند. دنیا بعد از بحران جاری باید فکری به حال بسیاری از حاکمانش بکند.
با این تفاسیر کاملا مشخص است که تعداد واقعی فوت شدگان بر اثر همه گیری کرونا بسیار بیشتر از تعداد فعلیست. شاید بسیار بیشتر از 10 ها برابر.دردناک است اما وافعیست. زیرا کمتر از یک دهم کشورهای دنیا آمارهای مناسبی در این باره منتشر می کنند. در این باره بیشتر خواهم گفت .
