استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟ چطور انجام می‌شود؟

تعریف دقیق و کامل استیکینگ ارز دیجیتال به این شرح است:

با نگهداری رمزارزها در شبکه، برای خودتان درآمد غیرفعال (Passive) ایجاد کنید؛ پول به دست آورید، در حالی که خواب هستید!. با این کار به امنیت شبکه هم کمک می‌کنید.

کاربران ارزهای دیجیتال می‌توانند برای حفظ امنیت بلاکچین‌ها و کسب سود و درآمد؛ دارایی رمزارز خود را در شبکه ذخیره کنند. برای آموزش این روش در این مقاله با ما همراه باشید.

استیکینگ به چه معناست؟

تمام بلاکچین‌ها یک نقطه مشترک دارند؛ معاملات باید اعتبارسنجی شوند. برای مثال، بیت کوین این کار را در فرآیندی به نام استخراج یا ماینینگ انجام می‌دهد که از برق زیادی استفاده می‌کند (اثبات کار یا Proof of Work). اما شکل‌های دیگری از اعتبارسنجی نیز وجود دارد که غالباً به عنوان الگوریتم اجماع شناخته می‌شوند.

اثبات سهام (Proof of Stake) یکی دیگر از این سازوکارهای اجماع است که می‌تواند در انواع مختلف و مدل‌های ترکیبی ارائه شود. به‌طور کلی ما به همه‌ی این روش‌ها، استیکینگ (Stacking) می‌گوییم. استیکینگ ارز دیجیتال برای دارندگان ارز قدرت تصمیم‌گیری در شبکه را فراهم می‌کند. با استیکینگ ارز دیجیتال، شما توانایی رأی دادن و درآمدزایی را کسب می‌کنید. این کاملاً شبیه به دریافت سود به دلیل نگه داشتن پول در حساب بانکی یا دادن آن برای سرمایه‌گذاری به بانک است.

شاید برای شما این پرسش مطرح شود که آیا می‌توان در کیف پول‌های ارز دیجیتال به امید کسب سود، دلار یا ریال نگهداری کرد؟ خیر ‌نمی‌توانید این کار را انجام دهید؛ اما برخی از ارزهای دیجیتال را می‌توانید استیک کرده و سود کسب کنید (به عبارت دیگر، با نگهداری ارز دیجیتال در شبکه، پورسانت دریافت می‌کنید).

الگوریتم اثبات سهام و تفاوت آن با الگوریتم اثبات کار

همه چیز با استخراج بیت کوین شروع شد؛ شما برای مشارکت در تأمین امنیت شبکه بیت کوین به دستگاه استخراج نیاز داشتید. افرادی که این دستگاه‌ها را داشتند، قدرت پردازشی خود سیستم خود را در اختیار شبکه قرار می‌دادند تا امنیت شبکه را تضمین کنند و تراکنش‌ها تایید شود.

در ازای این کار، بر اساس میزان کاری که هر دستگاه یا ماینر انجام می‌داد، پاداش دریافت می‌کرد که به آن پاداش استخراج می‌گویند. این کار یعنی الگوریتم اثبات کار یا ماینینگ (استخراج)، رایگان نبود. تجهیزات گران قیمت بودند و مقدار قابل توجهی برق مصرف می‌کردند. همچنین، تراکنش‌ها نمی‌توانستند خیلی سریع و ارزان انجام شوند.

زمانی که Proof of Stake یا اثبات سهام (استیکینگ) معرفی شد، این زمینه را برای همه هموار کرد تا در پروژه‌های مرتبط با رمزارزها نقش داشته باشند. این کار ساده است؛ رمزارزهای خودتان را قفل کنید و در ازای نگهداری آنها پاداش بگیرید. همچنین، با این کار از شبکه بلاکچین پشتیبانی می‌کنید. این دلیل اصلی است که Staking در کانون توجه بسیاری از پروژه‌های DeFi (پروژه‌های غیرمتمرکز) قرار گرفته است.

استیکینگ ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند؟

همان‌طور که گفته شد، استکینگ، فرایند نگهداری دارایی برای دریافت پاداش و کمک به عملیات یک بلاکچین است. استکینگ به‌طور گسترده در شبکه‌هایی که از مکانیسم اثبات سهام (POS) پیروی می‌کنند، استفاده می‌شود.

بر‌خلاف بلاکچین‌های گواه اثبات کار (POW) که برای تایید و اعتبار بخشیدن به بلاک‌های جدید، متکی به استخراج هستند، زنجیره‌های POS، بلاک‌های جدید را از طریق استکینگ، تولید و اعتبار بخشی می‌کنند. این کار باعث می‌شود تا بلاک‌ها، بدون اتکا به قسمت سخت‌افزاری استخراج (ASICs) تولید شوند. بنا‌براین، در اثبات سهام به جای رقابت برای تایید بلاک بعدی که نیازمند محاسبات سنگین است، بر اساس تعداد کوین‌های نگهداری شده، فرایند اعتبارسنجی بلاک انجام می‌شود.

معمولاً کاربرانی که دارای رمزارز بیش‌تری هستند، شانس بیشتری برای انتخاب به عنوان اعتبارسنج بلاک بعدی دارند. این در حالی است که استخراج با دستگاه ASIC نیازمند سرمایه‌گذاری قابل توجهی در بخش سخت‌افزار و سایر تجهیزات است.

مزایای استیکینگ ارز دیجیتال

استیکینگ محبوب است زیرا به دارندگان رمزارزها این امکان را می‌دهد تا ضمن پشتیبانی از شبکه‌هایی که به آنها اهمیت می‌دهند، درآمد کسب کنند. Staking باعث شفافیت بیشتر، امنیت بهتر و موارد دیگر می‌شود. در ادامه، برخی از مزایای استیکینگ را ذکر کرده‌ایم:

1. افزایش امنیت و ثبات بلاکچین

استیکینگ به تداوم و رشد بلاکچینی که از آن پشتیبانی می‌کنید، کمک می‌‎کند.

2. عدم نیاز به دستگاه‌های استخراج

یکی از مهمترین مزیت‌های استیکینگ رمزارزها این است که نیاز به خرید مداوم سخت‌افزارهای گران قیمت را از بین می‌برد.

3. کاهش مصرف انرژی

الگوریتم اثبات کار از مقدار زیادی انرژی برای ادامه کار شبکه استفاده می‌کند. هدف‌های جایگزین مانند الگوریتم اثبات سهام، روشی کارآمدتر برای برقراری امنیت و تایید تراکنش‌ها در شبکه بلاکچین است.

4. ایجاد درآمد غیرفعال

بدون نیاز به ترید کردن، با نگهداری کوین می‌توانید کوین‌های بیشتری به دست آورید. به این نوع درآمد، درآمد منفعل یا Passive گفته می‌شود؛ یعنی دارایی شما برای شما پول به دست می‌آورد، بدون اینکه شما وقت زیادی بگذارید و تلاش زیادی انجام دهید (مانند اجاره دادن ملک). تنها کاری که نیاز است انجام دهید، نگهداری ارز دیجیتال در شبکه است. در پایان دوره قفل کردن ارز موردنظر، از شبکه پاداش خواهید گرفت.

عواملی که می‌توانند پاداش‌ استیکینگ (Staking Rewards) را تحت تأثیر قرار دهند:

1. دوره و مدت زمان قفل کردن ارز دیجیتال

هنگامی که رمزارز خود را استیک می‌کنید، رمزارز به حالت قفل تنظیم می‌شود. در این مدت نمی‌توانید رمزارز استیک شده را جابجا یا معامله کنید. این امر در مورد اکثر رمزارزها صدق می‌کند؛ مانند Tron. برخی از توکن‌ها نیز نیازی به قفل کردن ندارند و روش‌های خاصی برای بررسی موجودی و وضعیت استیک در کیف پول شما دارند.

2. نقدینگی و نوسانات

رفتار بازار موردی است که ما نمی‌توانیم آن را کنترل کنیم. قیمت ممکن است در عرض چند ثانیه بالا رفته و پایین بیاید. وقتی توکن‌های شما قفل می‌شوند، هیچ کاری نمی‌توانید انجام دهید؛ جز تماشای جهت بازار. همچنین، خطراتی وجود دارد که توکن‌ها نقدینگی خود را از دست دهند و در نتیجه قیمت پایین‌تری پیدا کنند.

3. کمیسیون تایید کننده یا ولیدیتور (Validator)

در الگوریتم اثبات سهام، یکسری ولیدیتور وجود دارد که وظیفه تایید تراکنش‌ها را بر عهده دارند. این ولیدیتورها همیشه سیستم‌شان روشن است و باید فعال باشند. کاربر می‌تواند ولیدیتور موردنظر خودش را انتخاب کند (بر اساس اعتبار و درصد پاداش‌ها). ولیدیتورها در ازای کاری که انجام می‌دهند، درصدی به عنوان کمیسیون (یا کارمزد) از کاربر دریافت می‌کنند. ولیدیتور می‌تواند در هر زمانی این درصد را بدون اطلاع کاربر انتخاب کند.

4. مدت زمان پاداش‌‌ها

پاداشی که در ازای استیک کردن به شما تعلق می‌گیرد، ممکن است چند روز طول بکشد تا به کیف پول شما واریز شود. در واقع، نحوه واریز این پاداش‌ها به ولیدیتور انتخاب شده بستگی دارد که ممکن است در همان لحظه انجام شود یا مدتی طول بکشد. بنابراین، در استیکینگ ارز دیجیتال، کاربر باید در انتخاب ولیدیتور دقت کند.

سیستم پاداش در استیکینگ

سود و پاداشی که در ازای استیک ارز دیجیتال دریافت می‌کنید، به پارامترهای مختلفی بستگی دارد؛ از جمله:

میزان ارز دیجیتالی که قفل و نگهداری می‌کنید.

مدت زمانی که ارز دیجیتال مورد نظر را استیک می‌کنید.

میزان کل ارز دیجیتالی که در شبکه قفل شده است.

آیا استیک ارز دیجیتال کاری سودآور است؟

سود حاصل از استیکینگ در مقایسه با استخراج رمزارزها کمتر است، اما فراموش نکنید که برای استخراج به تجهیزات و سرمایه زیادی نیاز دارید اما برای استیکینگ، تنها کافیست دارایی خودتان را قفل کنید و منتظر سود آن بمانید.

درست است که با استفاده از استیک ارز دیجیتال می‌توانید برای خودتان درآمد Passive ایجاد کنید، اما نباید انتظار یک شبه پولدار شدن را از استیکینگ داشته باشید.

کدام ارزهای دیجیتال را می‌توان استیک کرد؟

مشهورترین ارزهای دیجیتالی که قابل استیک کردن هستند و از الگوریتم اثبات سهام استفاده می‌کنند، ارزهای زیر هستند:

• تزوس (Tezos)
• نئو (NEO)
• ترون (Tron)
• کازماس (Cosmos)
• آنتولوژی (Ontology)
• کومودو (Komodo)
• نبلیو (Neblio)
• پاندی ایکس (Pundi-X)
• کیوتوم (QTUM)
• دکرد (Decred)

بیشتر بدانید:

آموزش گام به گام استیک BNB (بایننس کوین) در تراست ولت

استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟ + آموزش Staking در تراست ولت