فرآیند بازیافت کاغذ باطله

با توجه به مصرف روزانه کاغذ باطله در زندگی روزمره، در اکثر مواقع بعد از مصرف کاغذ، کاغذهای باطله را دور ریخته و در واقع استفاده‌ای از کاغذهای باطله نمی‌شود! اما تاکنون به این موضوع فکر شده است با بازیافت هر تن کاغذ باطله از قطع ۱۷ اصله درخت جنگلی جلوگیری می‌شود؟

در این مطلب روش‌های جمع‌آوری کاغذ باطله، جمع‌آوری کاغذهای باطله توسط تولیدکننده کاغذ، جمع‌آوری این کاغذها توسط خریدار، جابجایی، دسته‌بندی و انتقال کاغذهای باطله به کارخانه و... بیان شده است

کاغذ به ماده‌ای گفته می‌شود که از خمیر کتان، پنبه، کنف، چوب، ضایعات کشاورزی یا از فرآیند بازیافت کاغذ باطله ساخته شود. 

به گفته تاریخ، مصریان باستان اولین مردمانی بوده‌اند که از نوعی نی شبیه بامبو به نام پاپیروس صفحاتی می‌ساختند و بر روی آن می‌نوشتند و نیز کاغذ بردی را مصریان اختراع کردند. مردم مصر نی پاپیروس را به صورت نوارهای نازک و بسیار ظریفی کنار یکدیگر قرار می‌دادند و سپس به وسیله فشارها و صیقل دادن به آن به شکل ورق در می‌آوردند.

ساخت کاغذ

الیافی که در ساخت کاغذ به‌ کار می‌رود معمولاً طبیعی و شامل سلولوز است؛ و به دو روش شیمیایی و فیزیکی است. به این صورت که الیاف سلولوزی را در آب قرار می‌دهند تا رطوبت کافی جذب و حالت خمیری و نرم پیدا کند. سپس یر روی یک صفحه شبکه‌ای قرار می‌دهند تا خشک شود و حالت یک‌دست پیدا کنند. الیاف نیز با از دست دادن رطوبت خود به یکدیگر نزدیک می‌شوند و در نقاطی که روی یکدیگر قرار گرفته‌اند یک پیوند شیمیایی ایجاد می‌شود که این الیاف را به هم متصل می‌کند.

فرایند بازیافت کاغذ باطله

تولید کاغذ چاپ از بازیافت کاغذ باطله  و تولید خمیر کاغذ:

صنعت بازیافت کاغذ باطله، صنعت سودآوری است. تولید کاغذ از کاغذ باطله نیز به دلیلی ارزانی مواد اولیه، کسب و کار مناسبی است که افراد ضمن حفاظت از محیط زیست و اشتغال‌ زایی از سود مناسبی نیز برخوردار می شوند. از کاغذهای باطله می‌توان در تولید انواع فلوتینگ، کرافت و لاینر، خمیر کاغذ، تیشو، مقوای دوبلکس، مقوای صنعتی و… استفاده کرد.

برای تولید خمیر کاغذ، کاغذهای باطله را به وسیله حل کردن دوباره به خمیر تبدیل می‌کنند و ناخالصی آن را جدا کرده و در صورت نیاز فرآیند رنگ‌ بری و پاک‌سازی هم بر روی آن انجام می‌دهند. هنگام استفاده از این نوع خمیر برای تولید کاغذ باید از مواد شیمایی دیگری استفاده شود تا کیفیت کاغذ خوب شود.

کاغذهای باطله بازیافتی شامل موارد زیر است :

الف) ضایعات کاغذ پس از فروش شامل ضایعات کاغذ و مقوای خشک تولید شده پس از تکمیل فرآیند کاغذسازی است. این ضایعات شامل بریده‌های پاکت، بریده‌های صحافی، ضایعات عملیات چاپ و سایر عملیات تبدیل، کیسه، جعبه، ضایعات تولید کارتن، کاغذهای بسته بندی کاغذ و مقوا است.

ب) ضایعات کاغذ پس از مصرف از قبیل ضایعات لیفی جمع آوری شده از ادارات، خانه ها ، شهرداری ها است که شامل انواع کارتن ضایعاتی، کتاب باطله، روزنامه‌های باطله، مجلات باطله، ضایعات کاغذ باطله مصرف شده مخلوط است.

جمع آوری و دسته بندی کاغذهای باطله

استفاده از کاغذهای باطله به کارایی و تداوم سیستم جمع آوری و دسته بندی کاغذهای باطله بستگی دارد.

جمع آوری کاغذهای باطله:

برای جمع آوری کاغذهای باطله روشهای مختلفی وجود دارد. بدون توجه به نوع کاغذ باطله و اینکه چه کسی آن‌را جمع‌آوری می‌کند، کارخانه‌ها کاغذ باطله مورد نیاز خود را از تجار تهیه می‌کنند. معمولا، کارخانه‌های بازیافت بزرگ یک بنگاه جمع آوری کاغذ دارند که کارشان جمع آوری و تدارک مواد اولیه کارخانه است.این روش، سبب اطمینان خاطر مدیریت کارخانه می‌شود. این بنگاه‌ها آن‌قدر توانمند هستند که حتی برای سایر کارخانه‌ها هم می‌توانند مواد اولیه فراهم کنند. تجارت کاغذ باطله بازار دائمی دارد و سود بعضی از شرکت‌های بزرگ در این بخش قابل توجه است.

برای اینکه کاغذ باطله و مصرف شده از دست مصرف کننده بدست کارخانه برسد، مراحل ذیل باید طی شود:

۱) تماس خریدار با تولید کننده کاغذ باطله و هماهنگی با او

۲) جمع‌آوری کاغذهای باطله توسط تولید کننده کاغذ باطله

۳) جمع‌آوری این کاغذها توسط خریدار

۴) جابجایی، دسته بندی و انتقال کاغذهای باطله به کارخانه توسط خریدار

گاهی هم ممکن است تولیدکنندگان کاغذهای باطله، مستقیما کاغذهای باطله را جمع آوری کنند و به کارخانه بفروشند. موارد بالا در زیر به اختصار شرح داده می شود.

۱) تماس با تولید کنندگان کاغذ باطله

تجار بزرگ کاغذ باطله عواملی دارند که به‌ عنوان واسطه عمل می‌کنند. این واسطه‌ها با تولیدکنندگان کاغذهای باطله به صورت حضوری، تلفنی یا از طریق پست تماس می‌گیرند. ضمنا آنها مراقب استمرار کار و کیفیت کاغذهای باطله جمع آوری شده هستند.

تولیدکنندگان کاغذ باطله شامل مغازه‌ها، ادارات، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، چاپخانه‌های کوچک و بزرگ، صنایع تبدیلی کاغذ و مقوا و گروه‌های داوطلب می‌شود که خریداران کاغذ باطله با آنها تماس گرفته و نسبت به جمع آوری کاغذهای باطله اقدام می‌کنند.

۲) جمع‌آوری کاغذ باطله توسط تولیدکنندگان:

بسته به منابع کاغذ باطله، روش‌های جمع آوری فرق می‌کند و می‌توان آن‌ها را به سه دسته تقسیم کرد:

الف) کاغذهای باطله صنعتی و تجاری

چاپخانه‌ها، واحدهای آموزشی، مدارس و ادارات از مهم‌ترین منابع تولید کاغذ باطله در کشورمان هستند. با توجه به اینکه کاغذ ماده‌ای فاسد شدنی نیست بهترین روش جمع آوری آن از مبدا است، از قبیل منازل، اداره‌ها و مدارس قبل از مخلوط شدن با بقیه پسماندها است.

ب) کاغذهای باطله اداری

در انگلستان، حجم کاغذهای باطله مرغوب اداری ، حدود یک میلیون تن در سال است. بیشتر این ضایعات را دفن می‌کنند و تنها بخش اندکی در صنعت بازیافت مصرف می‌شود. این نوع کاغذها را می‌توان به کاغذهای مرغوب، از قبیل کاغذ چاپ و تحریر تبدیل کرد. موانع اصلی، هزینه زیاد جمع‌آوری و قیمت بالا و نیز عدم استمرار عرضه این نوع کاغذ به کارخانه است.

ج) کاغذهای باطله خانگی

مقدار زباله‌های خانگی در انگلستان در حدود ۲۰ میلیون تن در سال است، که بیش از ۶ میلیون تن آن را کاغذ و مقوا تشکیل می‌دهد. از این مقدار ، حدود ۴ میلیون تن کاغذهای قابل بازیافت است که لازم است پس از جمع‌آوری‌، دسته‌بندی و انتقال به کارخانه، به انواع کاغذ یا مقوا تبدیل شوند.

برای جدا کردن کاغذهای قابل بازیافت از سایر کاغذها دو روش وجود دارد:

جداسازی از ابتدا و تفکیک در کارخانه که جداسازی از ابتدا باید در منازل انجام شود. تفکیک کارخانه‌ای در چند کشور از جمله ایتالیا رواج دارد اما در مورد اقتصادی بودن این کار تردید وجود دارد. در نتیجه، در حال حاضر، جداسازی در منزل روش معمول‌تری است. این کار به دو روش انجام می‌شود:

ایجاد بانک کاغذ باطله، جمع آوری کاغذ باطله در کوچه‌ها:

اجرای موفقیت آمیز هر دو روش وابسته به آموزش مردم و ایجاد انگیزه در آنهاست.

۳) جمع‌آوری کاغذ باطله به‌ وسیله بنگاه‌های تجاری

اگرچه روش‌های مختلفی برای جمع آوری کاغذ باطله وجود دارد، اما هنوز هم نقش بنگاه‌های جمع آوری و فروش کاغذهای باطله در تامین نیازهای کارخانه‌های بازیافت، نقش اصلی است.

بنگاه‌های تجاری دو نوع مشتری دارند:  آن‌هایی که از این شرکت‌ها خدمات دریافت می‌کنند (جمع آوری زباله‌ها و کاغذهای باطله) و کارخانه‌های بازیافت که خریدار کاغذ باطله هستند. روش‌های جمع‌آوری کاغذهای باطله توسط این بنگاه‌ها متفاوت است. معمولا مردم کاغذهای باطله را در مخازن ویژه در کوچه‌ها می‌ریزند. سپس عوامل بنگاه‌ها، طبق جدول زمانی مشخص، به محل مراجعه و مخازن را تخلیه می‌کنند. بسته‌بندی کاغذها و قیمت‌گذاری آن‌ها کار دشواری است. معمولا این کار، بیش از ۶۰% وقت بنگاه‌ها و شرکت‌های جمع‌آوری کاغذ را می‌گیرد.

۴) انتقال کاغذ باطله توسط تجار

بر روی کاغذهای باطله، پس از جمع‌آوری، باید کار شود. معمولا این کاغذها با دست دسته‌بندی می‌شوند که عملی بسیار وقت گیر است. کیفیت کاغذ باطله جمع‌آوری شده میزان کار لازم روی آن را مشخص می‌کند.

تفکیک و ‌بندی به روش‌های زیر انجام می‌شود:

الف) تفکیک انبوه که کم و بیش روی یک تسمه انجام و سپس کاغذ به عدل تبدیل می‌شود.

ب) تفکیک روی زمین و سپس انتقال مواد به‌ وسیله یک نقاله برای تبدیل کاغذ به عدل، در این روش، معمولا کیفیت جداسازی مطلوب نیست و برای تهیه کاغذهای درجه دو مناسب است.

ج) دسته بندی روی تسمه سریع‌السیر که روی آن کاغذ معمولا به شش دسته تقسیم می‌شود. این روش برای ‌بندی کاغذهای باطله جمع‌آوری شده به وسیله بانک کاغذ و کاغذهای باطله اداری و بریده‌های چاپ‌خانه مناسب است.

د) دسته بندی روی میز، این روش خیلی کند است و صرفا برای دست چین کردن به منظور تهیه کاغذهای درجه یک و سفید از الیاف بازیافتی مناسب است.

دسته بندی کاغذهای باطله مستلزم مهارت است. آیا این کار سخت و کثیف را می‌توان با ماشین انجام داد؟ هنوز به این سوال پاسخی داده نشد است. شاید روبات‌ها بتوانند این کار را انجام دهند. اما آیا ‌ها قابل تحمل خواهند بود؟

علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به سایت  کاغذ باطله مراجعه کنند.