پساب صنایع مختلف بر محیط زیست تاثیرات نامطلوبی می‌گذارد که سبب ضرورت پساب صفر شده است. دانشنامه آب شفا در این مقاله به دلیل اهمیت پساب صفر به بررسی پساب صفر، مزایا و کاربردهای آن می‌پردازد.
پساب صفر (ZLD) یک فرآیند تصفیه است که هدف آن حذف کلیه زباله‌های مایع از سیستم است. تمرکز روش پساب صفر بر کاهش اقتصادی فاضلاب و تولید آب تمیز مناسب برای استفاده مجدد است.
فناوری پساب صفر به طور سنتی شامل کنسانتره پساب شور و تبلور است که از تبخیر حرارتی برای تبدیل پساب شور به آب بسیار تمیز و محصول جامد خشک آماده برای دفع در زمین یا برای بازیابی نمک استفاده می‌کند.
اگرچه سیستم‌های تبخیرکننده/ تبلور رایج‌ترین سیستم‌ها در فرآیندهای پساب صفر است، سایر فناوری‌ها (ED/ EDR ، FO و MD) با بازیابی بالا جای خود را گرفته‌اند و در ترکیب‌های مختلف سبب کاهش هزینه و افزایش بهره‌وری سیستم‌ها می‌شوند.
مقررات دولت در مورد تخلیه پساب‌های شور به دلیل اثرات زیست محیطی سبب ضرورت پساب صفر شده است که از کمبود آب یا آب‌های محلی توسط قانون محافظت می‌شود.
بنابراین بسیاری از تاسیسات صنعتی و تولیدکنندگان فاضلاب پساب شور که تاکنون در حال تخلیه پساب شور به آب‌های سطحی در دسترس یا دریا و مراکز تصفیه‌خانه فاضلاب است، در تلاش برای رسیدن به روش‌های جدید برای مقابله با این مساله‌اند.
درگیری صنعتی با پساب شور دو برابر است. بسیاری از فرایندهای صنعتی به آب نیاز دارند که آن‌ها را آلوده کرده و آزادسازی آن در محیط می‌تواند خسارات جبران ناپذیری به محیط محلی وارد کند.
در هند و طی دهه گذشته به دلیل آلودگی شدید آب‌های محلی توسط فاضلاب‌های صنعتی، مقررات سختگیرانه‌ای اتخاذ شده که ZLD را برای اطمینان از آینده رودخانه‌ها و دریاچه‌ها ضروری می‌کند.
در اروپا و آمریکای شمالی، هزینه‌های بالای دفع فاضلاب در تاسیسات داخلی نیرو محرکه به سمت پساب صفر است. این هزینه‌ها به صورت نمایی با مالیات‌های دولت و هزینه‌های فناوری‌های دفع، افزایش می‌یابد.
همچنین ZLD می‌تواند برای بازیابی منابع با ارزش در پساب فاضلاب که قابل فروش یا استفاده مجدد در فرآیند صنعتی باشد، مورد استفاده قرار گیرد. برای مثال:
مزایای دیگر کاربرد ZLD عبارتند از:
منابع گسترده‌ای برای جریان‌های تخلیه وجود دارد که شامل موارد زیر است:
منابع تخلیه را می‌توان با توجه به حجم و پیچیدگی طبقه‌بندی کرد.
مهم‌ترین عواملی که طراحی ZLD را تعیین می‌کند عبارتند از:
لازم است این پارامترها با دقت اندازه‌گیری شوند تا تخمین دقیقی از هزینه سیستم بدست آید.
هر فناوری که زنجیره ZLD را تشکیل می‌دهد، هزینه خاصی دارد، اما یک پارامتر مهم برای محاسبه هزینه‌ها و درنهایت دوره بازپرداخت، هزینه‌های عملیاتی است. OPEX با توجه به آنچه در این فرآیند به ویژه برای برق و تأسیسات تولید بخار انتخاب شده است، می‌تواند به شدت تغییر کند.
برای یک سرمایه‌گذاری بلند مدت، مزایا و معایبی که در هر انتخاب وجود دارد و آنچه که برای هر شرکت و کارمندانشان بهتر است باید اندازه‌گیری شود. این سبب یک سرمایه‌گذاری اولیه با هزینه بلند مدت می‌شود.
برای تجزیه و تحلیل هزینه، باید نهایتا فاکتورهای دیگری را در نظر گرفت از جمله:
شبکه عرضه و تقاضای فناوری آب (شفا)، سعی دارد تا با ایجاد یک فضای فناورانه، آشنایی با فناوری تصفیه پساب صفر مسیر توسعه این روش‌ها را در راستای بهبود و ارتقا سطح کیفیت آب، کاهش فاضلاب و پساب‌ها و حفظ محیط زیست هموار کند.
