یادداشت دریافتی تحریریه رسانه وبچین فاوا از "کیوان جامه‌بزرگ"؛ رئیس هیات مدیره ابرآروان، به نمایندگی از نصرفراگیر، ائتلاف انتخاباتی کاندیدهای هیئت مدیره دوره ششم سازمان نصر: با نزدیک شدن به روز انتخابات سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران رویکرد گروه‌های مختلف برای شرکت در انتخابات بسیار اهمیت می‌یابد.
شاید در میانه چالش‌ها و مسایل کلان کشور مانند تحریم‌ها، همه‌گیری کرونا، تورم لجام گسیخته و… در نگاه نخست، انتخاب هیات مدیره نصر موضوع چندان مهمی برای فعالان صنف فاوا نباشد ولی تاملی در همین اوضاع و احوال و توجه به تحولات مهم یک سال آتی از جمله تغییر دولت و تشکیل کابینه جدید، تدوین و تصویب برنامه هفتم توسعه کشور و حتی انتخابات شورای شهر همگی بر ضرورت بهره‌مندی خانه بخش خصوصی فاوا از یک هیات مدیره مقتدر و موثر بر تصمیم‌گیری‌های حیاتی و سرنوشت ساز برای صنف، دلالت دارد.
کافیست اولویت هیات مدیره را محدود به همین سه موضوع تقویت تاب‌آوری شرکت‌ها در شرایط تحریم، تعامل اثربخش با حاکمیت در تعامل با دولت جدید و تدوین سیاست‌ها و برنامه‌های حوزه فاوا و مشخصا برنامه پنج ساله هفتم توسعه بدانیم و آنگاه لزوم بهره‌مندی از یک هیات مدیره همگرا، فراگیر و اثرگذار برای حمایت و هدایت این نهاد مدنی بیش از پیش نمایان می‌شود.
از سوی دیگر از آنجا که معمولا لیست‌های انتخاباتی در فضای صنفی فاقد پشتوانه حزبی یا تشکیلاتی منسجم است و اساسا حضور اعضا در هیات مدیره نیز بدون بهرمندی مادی، در قالب مسئولیت صنفی و اجتماعی صورت می‌گیرد و بعضاً در بسیاری موارد، اعضا هیات مدیره، رقیب کسب‌وکاری هم محسوب می‌شوند، آنچه فراتر از لیست‌های پیشنهادی اهمیت می‌یابد، انتخاب بهترین‌ها برای فائق آمدن بر اولویت‌هایی است که می‌بایست در برنامه تک‌تک اعضا و ماهیت و هویت کاندیداها جست‌وجو شود.
ولی معیارهای اصلی انتخاب بهترین مجموعه از کاندیداها علاوه بر فراگیری هیات مدیره و پوشش حداکثری طیف‌های مختلف عضو نصر چه باید باشد؟ انتخاب هوشمندانه یک ترکیب مناسب و کارآمد، صرف‌نظر از شایستگی‌های فردی کاندیداها (به عنوان یک پیش‌نیاز اساسی) نظیر جنگندگی خستگی‌ناپذیر برای دفاع از منافع بخش خصوصی، بهره‌مندی از توان مدیریت و تعامل با دستگاه‌ها و نهادهای مختلف، دانش تخصصی و اشراف بر مسایل کسب‌وکاری و صنفی و سلامت نفس و پاکدستی ایشان، ملاحظات دیگری نیز نیاز دارد که در این یادداشت به سه اولویت اصلی گزینش ترکیب ایده‌آل برای هیات‌مدیره (صاحبان اصلی، حامیان هادی و همراهان مطمئن) تاکید شده است:
۱- کارآفرینان موفق بخش خصوصی واقعی (صاحبان اصلی)باور به ذات خصوصی این نهاد و لزوم ممانعت از نفوذ بنگاه‌های حاکمیتی غیرخصوصی، برای تحقق اهداف و آرمان‌های نصر می‌طلبد که اکثریت اعضا در وهله نخست از میان کارآفرینان موفق بخش خصوصی واقعی انتخاب شوند که با گوشت و پوست خود هر روز مسایل و چالش‌های کسبوکارهای خصوصی- بدون حمایت‌های خاص- را تجربه کرده باشند. بیشتر از آن! تصور کنید هیات مدیره بنا باشد به موضوعاتی نظیر مبارزه با انحصار و رانت، دفاع از حقوق بخش خصوصی، مقابله با تصمیمات خلق‌الساعه و نابودکننده کسبوکارهای دیجیتالی نظیر قطعی اینترنت و فیلترینگ و نظایر آن ورود کند. آیا نمایندگان شرکت‌های نزدیک و وابسته به ساختار قدرت و حاکمیت، توانایی و جرأت ورود به این مسایل را دارند؟
از سوی دیگر ماهیت پیچیده و نوپدید کسبوکارهای فاوا نیازمند درکی عمیق و جدید از الزامات و اقتضائات آنها در میان افراد و دستگاه‌های حاکمیت است. از سوی دیگر تصمیم‌گیران و مسئولان نیز ملاحظات و چالش‌های جدی درحوزه الزامات امنیتی، حاکمیت سایبری و اقتصاد دیجیتال دارند که درخور توجه و تامل است. کارآفرینان موفق بخش خصوصی می‌توانند ترجمان دوطرف در این زمینه باشند.
۲- مدیران توانمند و با سابقه بنگاه‌های بزرگ خوش‌نام (حامیان معتمد)در کنار گروه نخست، گزینش مدیران باسابقه از بنگاه‌های بزرگ خوش‌نام که شاید در گروه نخست (کارآفرینان و صاحبان کسب‌وکار) قرار نگیرند؛ ولی باور آنها به اصالت حضور و تقویت بخش خصوصی و رفتار و منش آنها در تعامل مثبت و سازنده با بخش خصوصی و به ویژه شرکت‌های کوچک و متوسط می‌تواند علاوه بر پوشش خصیصه فراگیری، قابلیت‌ها و ظرفیت‌های متمایزی به هیات مدیره نصر اضافه کند و آنها را در نقش مکمل و همگراکننده سایر اعضا، در نصر به خدمت گیرد یک معیار گزینش دیگر از میان کاندیداهاست. ایشان به‌عنوان مدیران امتحان پس داده که کارنامه چندین ساله‌شان بیانگر جهت‌گیری‌ها و توان‌مندی‌هایشان است می‌توانند به‌عنوان معتمدین منتخبان، تفوق و اجماع را در بزنگاه‌های مختلف میسر کنند.
۳- نمایندگان مستقل و پایدار (همراهان مطمئن)شاید مهمترین و اثربخش‌ترین معیار برای تکمیل لیست سرآمد هیات مدیره نصر همین باشد.
اگر باور داریم نصر می‌بایست عهده‌دار ماموریت‌های بزرگ صدرالاشاره باشد، برای اطمینان از عدم تلاطم و آسیب‌پذیری هیات مدیره و استمرار پیگیرانه اولویت‌های مذکور، به نمایندگانی پایدار، مستقل و هم‌داستان با بدنه صنف نیاز داریم. از این‌رو لااقل اعضا هیات مدیره می‌باید علاوه بر ویژگی‌های پیش‌گفته، حداقل سه سال تداوم حضور در شرکتی که به نمایندگی از آن کاندیدا شده‌اند (ولو انتصابی و کارمندگونه) را در سال‌های گذشته در کارنامه خود اندوخته باشند. تا امید و اطمینانی بر دوام حضور ایشان و حفظ ترکیب و ساختار هیات مدیره در طول دوران خدمت‌گزاری و تحقق اهداف و وعده‌های طرح شده، در دل رای دهندگان ایجاد شود. مدیرانی که به سادگی چرخش سیاسی یک امضا هر روز مهمان یک بنگاه خصولتی بوده‌اند نباید اعتبار نصر را به گروگان بگیرند. حتی حضور مدیران موفق دولتی نیز با هر توجیهی، استقلال صنف را تهدید می‌کند. با این نگاه، انصراف دکتر امیر ناظمی، دانشمند صاحب‌نظر و مدیر موفق وزارت ارتباطات را باید به فال نیک گرفت و الگویی برای دیگر دوستان شبه‌دولتی دانست که برای صیانت از کیان صنف، ترجیحات و برنامه شخصی را فدای خواست عموم فعالان صنفی کرد.
نصر خانه بخش خصوصی فاواست و باید مامن بخش خصوصی باقی بماند. گزینش ترکیبی همگرا، فراگیر و وفادار به بخش خصوصی البته با حضور حداقلی نمایندگان شایسته و خوش‌نام شرکت‌های وابسته به نهادهای عمومی می‌تواند تضمین‌کننده حرکت سازنده و کارآمد صنف در سه سال سرنوشت‌آفرین پیش‌رو باشد.
در کنار تحلیل ترکیب حقوقی مطلوب هیات مدیره نصر و معیارهای انتخاب کاندیداها صرف‌نظر از تخصص و ویژگی‌های حقیقی آنها ؛ دیدگاه‌ها، رویکردها و راهبردهای فهرستهای انتخاباتی نیز قابل توجه است.
در نگاه من رویکرد این فهرستها باید در سه حوزه واکاوی شود:
اول رویکرد آنها در قبال خود نصر و راهبری آن! دوم تعیین محدوده شمول صنف و نحوه تعامل با ایشان سوم تعامل با نهادهای ثالث و بازیگران کلیدی اکوسیستم (غیر از اعضا)
نصر در دوره فعلی با گسترش کمیسیون‌ها و جذب خبرگان صنعت برای هدایت آنها، گام بلندی برای فراگیری و مشارکت بیشتر برداشت. کمیسیون‌ها هم کمابیش در پیگیری مطالبات صنفی توانستند اثربخش عمل کنند. همچنین دبیرخانه کوشید تا با تجمیع توان برنامه‌ریزی اعضا، سطح مشارکت خود را در قالب تدوین طرح بیستون برای تحول دیجیتال کشور افزایش دهد. برای حضور نمایندگانش در اتاق بازرگانی تهران هم برنامه‌ریزی موفقی داشت ولی باور من بر این است که راه نرفته در سازمان نصر بسیار بیشتر از مسیر طی شده است. نصر باید بزرگتر، قدرت‌مندتر و کاراتر شود. بدنه کارشناسی و مدیریتی آن توانمندتر شود و خود را مهیای پذیرش مسئولیت‌های بزرگتر کند. یک شاخص البته ناکامل برای سنجش توان نصر، گردش مالی ضعیف آن است که تقریبا از اغلب شرکت‌های عضو کمتر بوده و عملا ظرفیت مالی بسیاری از طرح‌ها و پروژه‌ها در سازمان وجود ندارد. در وهله نخست نیز تعاملات داخلی اعضا می‌بایست تقویت شود. شبکه اجتماعی فعالان نصر باید همه ظرفیت‌های مادی و معنوی خود را مصروف توانمندسازی و ارتقا شایستگی‌های یکدیگر کنند.
از سوی دیگر، درخصوص محدوده شمول نصر و دیوارهای خانه‌ی فاوا، گویا در بین قدما یا حتی برخی متاخرین، با طیفی دیگر از فعالان، اختلاف‌نظر جدی است. عده‌ای نصر را محدود به شرکت‌های ارائه‌دهنده سخت‌افزار، نرم‌افزار و فناوری (هسته‌ی اقتصاد دیجیتال) می‌دانند و عده‌ای دیگر هر کسب‌وکار دیجیتالی (لایه نزدیک به هسته) و برخی مثل من حتی کسب‌وکارهایی که با دیجیتالی شدن توانمند یا دگردیس می‌شوند (لایه دور از هسته) را عضوی بالقوه برای نصر می‌دانند. با رویکرد نخست، بسیاری، از جمله پلتفرم‌های دیجیتال از جمله دیوار، کافه بازار، اسنپ و دیجیکالا از دایره نصر خارج می‌مانند.
به گمان من حضور حداکثری کسبوکارهای دیجیتال و فراتر از آن کسبوکارهای دیجیتالی شده و به تعبیری تحقق نصر فراگیر، می‌تواند هم قلم‌رو نصر را گسترده کند و هم باعث نفوذ و انتشار هرچه بیشتر تحول دیجیتال در صنایع مختلف و در نتیجه گسترش بازار کسبوکارهای هسته اقتصاد دیجیتال شوند. چه اینکه ماهیت برهم‌زننده‌ی فناوری نیز دیگر تعاریف کلاسیک و دسته‌بندی‌های متقدم را برنمی‌تابد.
در نهایت، مهمترین انتظار از نصر، افزایش سطح و کیفیت تعامل با نهادهای موثر بر فاوای کشور است. به نظر من در صورت ارتقا سطح پتانسیل دو لایه قبل (ساختار داخلی نصر و دامنه‌ی شمول اعضا)، زمینه و استعداد گسترش سطح مشارکت صنفی در نهادهای حاکمیتی و بازیگران غیرصنفی موثر بر سرنوشت کسب‌وکارهایش فراهم می‌شود.
نصر باید به اتکا توان فعال شده در ساختار و عقبه خود، سطح تعاملش را با بالاترین نهادهای اثرگذار بر صنعت، متقابل و فعال تعریف کند و تا بازیگران دورتری که می‌توانند در عرصه تحول دیجیتال اثرگذار باشند امتداد دهد.
در دوره پیش‌رو، مشارکت فعالانه در تدوین برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه اقتصادی، مطالبه‌گری در فرایند تشکیل کابینه دولت جدید و برنامه وزارت‌خانه‌های مرتبط و تعامل فعال با شورای‌عالی فضای مجازی و گسترش همکاری‌های فناورانه با نهادهای صنفی بین‌المللی برای کاهش فشار تحریم‌ها باید تراز حداقلی تعاملات بیرونی نصر باشد.
از این رهگذر، اگر کاندیداهای محترم بتوانند درخصوص رهیافت آینده مطلوب، مباحثه و چالش کنند یک فضای گفتمانی و سازنده، نه فقط محدود به ایام انتخابات بلکه پس از آن، فارغ از نتیجه و ترکیب هیات مدیره خلق می‌شود که خود می‌تواند منشا تحول واقعی در نصر باشد.
اینکه نصر فراگیر در برنامه‌هایش از اقدام عاجل برای افزایش تاب‌آوری شرکت‌های کوچک و متوسط در دوران سخت کنونی آغاز می‌کند و در نهایت به ارتقا صلاحیت‌های بین‌المللی و توسعه‌ی بازار فراملی طی این سه سال می‌پردازد حکایت از مسیری امیدبخش، رشدیابنده و قابل افتخار برای خانه کسبوکارهای دیجیتال کشور دارد که می‌تواند با مشارکت و همراهی حداکثری آحاد صنف میسر شود.
