Whodunnit
Whodunnit
خواندن ۲ دقیقه·۴ سال پیش

نقاش نور و سایه، نیکلاس موسوراکا

در گشت و گذار در دنیای نوآر به اسمی برخوردم که صاحبش یکی از فیلمبردارهای کاردرست بوده است و او را یکی از معماران سبک بصری فیلم نوآر می‌شناسند، نیکلاس موسوراکا.

در وصف توانایی موسوراکا در فیلمبرداری و نورپردازی، او را به نقاشی تشبیه می‌کنند که به جای قلمو با نور، ترس و تهدید را به تصویر می‌کشید. ولی با این همه دبدبه و کبکبه، ایشون هم عضو باشگاه «هنرمندان قدر ندیده در حیات خود» است.

بعضی‌ها گفتند، خودش هم در این قضیه بی‌تقصیر نبود، چون تا پیش از دهه ۴۰، توی سجل حرفه‌ایش، اسم تعداد زیادی بی-مووی ثبت شده بود. البته ارادت ایشون به ساخت بی-مووی، بعد از دوره کاری درخشانشون هم پابرجا ماند.

سال ۱۹۴۰، دیگر وقتش رسیده بود که جناب نیکلاس، شناسنامه کاری‌شان را تعویض کنند، و همکاری با بوریس اینگستر در ساخت «غریبه‌ای در طبقه سوم» زمان تغییر را واسه ایشان جلو انداخت.

در شجره‌نامه فیلم نوآر، دهه ۴۰تاریخ تولد رسمی این ژانر است، و در میان فرزندان ارشد، این فیلم یکی از اولین‌ها و البته ناشناخته‌هاست.

موسوراکا این فرصت را قاپید و سبک خودش در به کار گیری رنگ‌مایه و درجه‌بندی تاریکی به شیوه‌ای انتزاعی را پایه‌ریزی کرد و بعد هم آرام آرام، آن را در فیلم‌های دیگر بسط داد. یک چشمه از هنر موسوراکا را می‌شود در صحنه کابوس این فیلم دید. ایشون این صحنه را به تاسی از اکسپرسیونیم آلمان طراحی کرده است، و علاوه بر بازی با نور، فضای بصری را جوری خلق کرده است که با ذهن بهم ریخته و مالیخولیایی شخصیت اصلی هماهنگ باشد.

به اینجا که رسیدیم باید از دوتا آدم حسابی دیگر نام ببریم. اول جناب ژاک تورنور کارگردان و دوم آقای وال لوتن، فیلمنامه‌نویس و تهیه کننده کمپانی آر.کی.اُ.

نقش این جنابان در مسیر کاری موسوراکا چیست؟

واحد ساخت فیلم وحشت کمپانی نامبرده به تهیه کنندگی لوتن، مجموعه‌ای فیلم‌های ترسناک تولید کرد که گل سرسبد مولفه‌های آن‌ها، فیلمبرداری بود که توسط دستان هنرمند نیکلاس جان انجام شده بود.

اولین فیلم این مجموعه، مردمان گربه‌نما بود، به کارگردانی ژاک تورنر. و فرصتی به نیکلاس هدیه داد تا سبک خودش را که بر پایه استفاده از کمترین میزان نور بود، صیقل بدهد و صحنه‌هایی خلق کند که در آن‌ها عامل ترس مستقیم جلو چشم تماشاگر نباشد، بلکه اون چیزی بود که توی سایه‌ها کمین کرده بود. (جل الحالق، منظور نگارنده این است که با سایه‌ها ترس را القا می‌کرد نه با خود امر ترسناک. بله)

‏۱۰فیلم‌های وحشتی که ذکرشان رفت و مدیر فیلمبرداری‌شان همین رفیق خودمان است، از این قرارند: قربانی هفتم، کشتی ارواح، نفرین مردمان گربه‌نما، و آخرین فیلم از این مجموعه، دارالمجانین.

‏ عارضم که نیکلاس موسوراکا، نه تنها در خلق سبک بصری که فرزند خلف اکسپرسیونیسم بود، دست داشت، بلکه متخصص استفاده از نور و سایه‌های تند بود و می‌توانست با مهارت از سایه‌های در حال حرکت بازیگران برای ایجاد درام و اضطراب استفاده کند و به تماشاگر القا کند که در هرجایی خطر هست.

‏امروز (سوم سپتامبر)، زادروز موسوراکا است. مردی که چند دهه پس از مرگش به آن شهرت و توجهی که سزاوارش بود رسید.

Nicholas Musuraca

Boris Ingster

Jacques Tourneur

Val Lewton

همه چیز درباره سینماو ادبیات جنایی از یک خوره جنایی
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید