گسترش شیوه‌های مختلف مهاجرت یا جابه‌جایی وسایل برای تجارت، منجر به ایجاد روابط وسیع در سطح بین‌الملل و میان کشورهای جهان شد. مهاجرت‌ها و تجارت‌ها به شیوه‌های مختلفی انجام می‌شوند که یکی از آنها حمل‌ونقل به شیوه دریایی می‌باشد که عبارت است از جابه‌جایی افراد، کالا تجارت، بازرگانی و دیگر موارد از راه آب.
این بخش به‌عنوان یکی از بخش‌های تفکیک نشدنی صنعت و تجارت نقش بزرگی در این عرصه ایفا می‌کند؛ چنان که 90 درصد کل تجارت بین‌الملل از راه دریا انجام می‌شود. استفاده از دریا برای حمل کالا به دلیل اثری که بر روی قیمت پرداختی حمل بار در سراسر جهان دارد، از اهمیت بسیاری برخوردار است. با یک بررسی محدود در زمینه روش‌های مختلف حمل بار، سرانجام نتیجه آن است که در روش دریا، هزینه‌ها بسیار کمتر از شیوه‌های دیگر برآورد می‌شوند. اسنادی که در خلال روند حمل بار دریایی تنظیم می‌شوند در همه دنیا معتبرند و در برابر پرداخت وجه به فرد تسلیم خواهند شد. این اسناد تنظیم شده، متناسب با قوانین بین‌المللی آب‌های آزاد جهان بوده و مجوز لازم برای تردد در راه‌های آبی را به کشتی‌ها خواهد داد.
مقدار زمانی که یک فرد برای حمل دریایی یا مسافرت از راه آب صرف می‌کند، یک مؤلفه کم‌اهمیت تلقی می‌شود. جدول قیمتی که شرکت‌های باربری مختلف به مقاصد متفاوت تنظیم می‌کنند تا حدودی ثابت بوده و هر پایانه سعی بر آن دارد تا با ارائه بهترین سرویس رضایت مشتریان خود را جلب کند. حمل‌ونقل از راه دریا دو مزیت عالی دارد که همانا مضر نبودن برای طبیعت آبی و کمترین میزان ضرر و آسیب به محصولات هستند.
هزینه حمل‌ونقل دریایی به کشورهای دیگر
هزینه حمل‌ونقل دریایی به‌عنوان یک متغیر وابسته، تابع کالا و مقصدی است که موردنظر مشتری می‌باشد. برای برآورد این متغیر، ابتدا بایستی باید درباره کالا و مشخصاتی که دارد اعم از وزن و ابعاد محاسبات کارشناسی انجام شود. هر نوع حمل‌ونقل دریایی به کشورهای مختلف باید همراه با بیمه کالا به مشتری عرضه شود. رعایت نکات و استانداردهای بیمه، شرکت باربری را موظف می‌کند که در صورت بروز حادثه، آسیب‌های مختلف، حریق یا اکسید شدن به مشتری پاسخگو باشد و میزانی از خسارت را تقبل نماید. بیمه‌های مختلفی برای حمایت از کالای مشتری در زمان حمل بار، اعلام آمادگی کرده‌اند. هنگامی که بارهای یک کشتی در روند بارگیری به داخل کانتینرها برده می‌شوند مانند خرید از یک فروشگاه عمل نمی‌کنند و در زمان استرداد وجه، پس از رسیدن به بندر، پرداخت صورت‌حساب انجام می‌گیرد. یک موافقت‌نامه تجاری به نام فوب در میان بازرگان و تجار دریایی وجود دارد که طبق اصول قید شده در آن، کالا به هرگونه‌ای که تحویل گرفته شده در عملیات تالی گری به مشتری مسترد می‌شود، حتی در زمانی که محصولات به پمپاژ نیز داشته باشند. در فوب اصل استرداد وجه به این صورت است که فرد واردکننده کالا، هزینه حمل بار را می‌پردازد. اگر واردکننده از شرکت صادرکننده بخواهد که هماهنگی‌های خاصی را در بندر و گمرک انجام دهد در صورت پرداخت وجه آن، توسط صادرکننده انجام می‌شود.
در سامانه مسیر کالا، قسمتی برای صاحبان کالا طراحی شده است که می‌توانند با ورود اطلاعات کالا به صورت رایگان، از تخفیف‌های گمرکی، بندری و هزینه‌های تمام شده اطلاع یابند و علاوه بر این کرایه‌های گمرکی و بندری در بنادر گوناگون را محاسبه کنند. فرآیند تخلیه و یا بارگیری کالاهای غیر کانتینری از کشتی توسط سازمان بنادر جنوبی کشور به پیمانکار طرف قرارداد خود واگذار نشده و این پروسه به شکل رقابتی از طریق مجموعه‌های تخلیه، بارگیری و به اصطلاح شرکت‌های خن کار انجام می‌پذیرد.
انواع مختلف حمل دریایی
4 نوع روش متداول برای حمل بار از طریق دریا وجود دارد. این چهار روش عبارت‌اند از: ترانشیپ، گروپاژ، چارترینگ و کراس استافینگ.
روش کراس استافینگ اغلب برای کالاهایی استفاده می‌شود که امکان ارسال بار به‌صورت مستقیم از مبدأ برای آنها فراهم نیست. برای مثال اگر از مبدأ ایران به مقصد یکی از کشورهای اروپایی امکان ارسال یک‌سره کالا فراهم نباشد، محموله از کشتی به کشتی دیگری منتقل می‌شود تا به مقصد برسد. در پایانه‌های حمل بار برای مشتریانی که خواستار اخذ مجوزهای دوگانه هستند، امکان عرضه این قابلیت فراهم شده است. در برخی از موارد یک کشتی توانایی محدودی برای حمل کالا دارد و برای طی‌کردن مسیر طولانی‌تر یا ظرفیت بالاتر نیاز به تغییر کشتی می‌شود که بعد از تالی گری کشتی موردنظر تغییر می‌کند و لنج دیگری برای ادامه مسیر، مهیا خواهد شد؛ این پروسه در قالب شیوه ترانشیپ انجام می‌شود.
اگر کالایی به‌صورت فله‌ای بارگیری شود باید از روش چارترینگ کشتی یا اجاره آن استفاده کرد. کالاهایی که فله‌ای هستند اغلب بسته‌بندی خاصی ندارند و با حجم بالا جابه‌جا می‌شوند؛ خاک، گندم، مواد معدنی، شکر و دیگر موارد این‌چنینی به‌عنوان کالاهای فله‌ای حمل می‌شوند. روش پروژه‌ای یا همان گروپاژ در فرهنگ حمل بار، به معنی خرده بار است و به کالایی اطلاق می‌شود که به دلیل حجم کم، فضای کمتری از یک کانتینر اشغال می‌کند.
این روش زمانی کارآمد است که اجاره یک کانتینر برای تاجر مقرون‌به‌صرفه نباشد، پس به‌صورت اشتراکی همراه با کالای تاجر دیگری، محصولات خود را به شرکت باربری خواهد فرستاد.
حمل دریایی کالا به شیوه متفاوت
در سطور قبلی برای ارائه خدمات حمل بار توسط کشتی، روش‌های مختلفی ارائه شد. در ادامه برای تعیین روش بار دو روش معرفی می‌شود. به‌موجب اهمیت بالای تجارت و مهاجرت در زندگی امروزی، همواره خدمات مختلفی برای تسهیل این امر موجود است که از میان آنها می‌توان به روش فریت بار و کارگو اشاره نمود. وجود قوانین گسترده در زمینه تجارت از راه دریا، لزوم ایجاد قوانینی درباره مهاجرت را نیز خواهد طلبید؛ به این صورت که برای هر مسافری که قصد جابه‌جایی از راه آب دارد، این مجوز را داد که بتواند به همراه خود وسایلی را بیاورد که لزوماً بازرگانی نباشند. اخذ این مجوز برای کسانی که قصد جابه‌جایی اثاثیه منزل خود را داشتند کارآمد بود. در مقابل کالاهایی که جنبه تجاری - بازرگانی داشتند و در گستره بزرگی قرار می‌گرفتند، از روش کارگو برای حمل بار بهره بردند؛ به‌تدریج این روش حمل بار در ایران و سایر کشورها متداول شد و مورداستفاده تجار دریایی قرار گرفت.
